Control vereist snelle indicatoren, vooral nu

Een serie blogs over control.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek komt na anderhalve maand met de cijfers over het derde kwartaal 2020. Laat me raden: de economie groeit weer als een tierelier.

Deze spectaculaire groei zal echter in de eerste weken van november alweer zijn ingehaald door een krimp wegens de Beperkte Lockdown, wanneer restaurants en cafés opnieuw dicht moesten, musea en zwembaden sloten, de dreiging van een avondklok in de lucht hing, en mensen nog minder gebruik van bewegingsruimte werd geadviseerd. Niet op vakantie, geen onnodige reizen, thuis blijven, en elkaar niet bezoeken!

Door Hinrich Slobbe, control prof in beide betekenissen, als associate professor aan de Business School Nederland en als directeur van Wisdom in Finance.

Gelukkig is de Beperkte Lockdown minder heftig dan de Intelligente versie van het voorjaar. Maar wat zijn de economische gevolgen? Hoe drastisch zijn die voor ondernemingen en burgers?

Sturen op actuele indicatoren

Het CBS zal dat ons pas laten zien in februari 2021. Daarom groeit de behoefte aan snelle indicatoren. Interessant zijn bijvoorbeeld de Google-data over mobiliteit. Per regio kan je nauwkeurig zien waar welke mensen zich wel of niet hielden aan de gewenste terughoudendheid, om wel of niet de straat op te gaan. Kon je trouwens ook gewoon aanschouwen via drukte in winkelstraten en -centra. Andere indicatoren zijn de ochtend- en middagfiles, energiegebruik, waterconsumptie, olieprijzen, faillissementen, enzovoort.

Maar geen van deze informatiebronnen zijn zo actueel als de pinbetalingen via de banken. Die zien realtime welke schokkende gevolgen de grillige patronen van corona en de reacties van de diverse overheden hebben voor onze economie. Daaruit kunnen ze ook nog eens haarzuiver meten welke doelgroepen geld blijven uitgeven en wie er zijn of haar hand op de knip houdt. Bedenk bijvoorbeeld dat de midden- en lagere-inkomensgroepen ‘gewoon’ door zullen gaan met consumeren, maar dat de hogere segmenten minder ruimte hebben om geld uit te geven aan restaurantbezoek of theater. Als ze het al zouden willen: ze mogen het gewoon niet.

Sturen op de achteruitkijkspiegel?

Afgezien van gasten die met privéjet naar verre bestemmingen vliegen, wordt vooral bij deze doorslaggevende aanjagers van de economie een krimp geconstateerd. Daar klotst cash over de plinten. Financiële reserves in de kassa zijn nog nooit zo hoog geweest. Heel interessant om per postcodegebied voorspellingen te doen over bestedingsgedrag en de effecten, die dat heeft op onze nationale economie. Voor de verkiezingen in 2021 zou het goed zijn om informatie uit deze vroege meters te hebben, waarmee de politieke partijen hun partijplannen kunnen onderbouwen.

Voor uitgaven in het sociale domein, de schuldenproblematiek, onderwijsachterstanden, het gat tussen ‘arm’ en ‘rijk’, potentiële onrust in binnensteden en platteland, ruimte in begrotingsbeleid, defensie, wetenschap, zorg, infrastructuur, en andere belanghebbende thema’s, is het van vitaal belang dat onze overheid sneller inzicht krijgt in de recente ontwikkelingen rondom koopkracht, consumptie- en investeringsgedrag en alle economische variabelen die werkelijk voorspellend zijn voor de duurzame staat van ons land.

Regeren is vóóruitzien

Daarom mijn oproep aan het CBS: predictive analytics is een vak van vooruitkijken in plaats van geschiedschrijving, maak eindelijk gebruik van relevante logaritmes die wérkelijk inzicht geven in ons nationaal inkomen.

Snelle indicatoren: óók Control 3.0

Alle blogs van prof. Hinrich Slobbe voor u op een rij gezet.

(foto: Yaroslav Shuraev, Pexels)