Zo overleef je de corona-crisis…

De corona-crisis heeft er keihard ingehakt bij veel bedrijven. Door steunmaatregelen heeft de overheid de grote impact vertraagt, maar de problemen zijn niet opgelost. Integendeel. Veel MKB-ondernemingen kampen op dit moment met enorme financiële problemen. Ze moeten omschakelen van een groeistrategie naar een overlevingsstrategie. Het is ‘verdrinken’ of ‘overleven’. En dat betekent direct in actie komen. Snel handelen. Alleen weten ze vaak niet hoe. Met zijn nieuwste boek Overlevingsstrategie voor startups. Zo overleef je een crisis in vijf stappen helpt Tony de Bree ondernemers te voorkomen dat ze verzuipen.

De startup uit de titel mag ook ingeruild worden voor ieder MKB-bedrijf. Het boek is in een week tijd geschreven en is lekker dun. “Het is echt een praktische gids met tips en tools voor ondernemers om hun overlevingskansen zelf te vergroten,” zegt De Bree. “Het idee achter het boek is dat veel bedrijven, waaronder startups, op dit moment in grote financiële problemen zitten. Zij zien in rap tempo hun inkomsten wegvallen en banken en investeerders zich terughoudend opstellen. Toen is het idee ontstaan om te kijken naar het echte probleem: Veel ondernemingen zullen, al dan niet tijdelijk, hun verdienmodel moeten aanpassen om te kunnen overleven op korte termijn. In het boek laat ik zien hoe je snel en concreet kunt vaststellen wat je echte probleem is, en hoe je daar met behulp van een aantal canvassen en simpele checklists acties op kunt ondernemen zonder hulp van buitenaf.”

Zwelgen in zelfmedelijden

Het boek is opgebouwd uit vijf stappen. De eerste is gericht op de mindset. “Ondernemers zullen snel moeten omschakelen van een groeistrategie naar een overlevingsstrategie,” zegt De Bree. “Veel ondernemers verkrampen, raken in paniek. Ze wachten op Hoekstra, terwijl zij zelf veel kunnen veranderen. Dit is vooral een psychologische stap. Je merkt dat sommige mensen deze omslag zelf kunnen maken, maar anderen blijven hangen in somberheid.”

In het begin van de crisis moest De Bree vaak denken aan bekende verandermanagement boek Wie heeft mijn kaas gepikt? In deze klassieker bevinden twee minimensjes zich in een doolhof met een voorraad kaas die – denken ze – nooit op zal raken. Als tot hun verbijstering op een dag de kaas toch verdwenen is, zijn ze erg van slag. Het ene minimensje overwint uiteindelijk zijn angst en gaat op zoek in het doolhof. Hij merkt al snel dat hij zich beter gaat voelen door het zoeken. En het levert op den duur resultaat op. Eerst kleine stukjes kaas en uiteindelijk vindt hij een grotere en betere kaasberg dan hij vroeger had. Het andere mensje blijft ongelukkig zwelgen in zelfmedelijden en blijft de vraag stellen wie zijn kaas heeft gepikt. “We zijn heel erg geneigd om ons prettig te voelen omdat het geld altijd wel binnen is blijven komen,” aldus De Bree. “Dat is nu helemaal anders en daarom moet je nu ook zelf in actie komen.”

Wat zijn de lekken in de reddingsboot?

De tweede stap die de auteur voorstelt is een snelle probleemanalyse. Daarin kijkt de onderneming naar wie de beste klanten zijn waarmee het meeste geld wordt verdiend. Daar is vaak de 80/20 regel van toepassing. Je verdient 80 procent van je inkomsten met 20 procent van je klanten. De volgende cruciale stap is kijken naar welke noodzakelijke kosten je moet maken om je beste klanten goed te blijven bedienen zodat je ze binnenhoudt. “Dat wil niet zeggen dat je niet moet kijken naar de mogelijkheden van noodsteun trouwens,” zegt De Bree. “Maar noodsteun lost je fundamentele probleem met je verdienmodel niet op. Je wint er alleen tijd mee. Het punt is dat in sommige gevallen je wel snel steun krijgt, maar dit is steun is voor je bestaande manier van je business runnen. En die manier moet misschien drastisch veranderen.”

En daarmee wordt het weer psychologisch, want bij deze stap zul je ook moeten kijken naar welke kosten je niet meer moet maken: ‘niet-noodzakelijke kosten’. En dat kan ook betekenen dat een van de oprichters – misschien wel jij zelf – het beste het veld kan ruimen. De Bree: “Als je weet waar je kansen liggen, weet je ook welke mensen belangrijk zijn in je team en in je netwerk, je ‘ecosysteem’, om je overlevingskansen te vergroten en beter uit de crisis te komen.”

Er werd in het begin van de crisis gedacht dat corona iets tijdelijks iets was, vandaar de noodregeling van drie maanden met het idee dat we daarna verder zouden kunnen op de oude voet. Nu zegt de overheid dat ondernemingen uit moeten gaan van een nieuwe realiteit: de anderhalvemeter samenleving. Ook De Bree vindt dat je bij een overlevingsstrategie moet uitgaan van het slechtste scenario. “Gaat de crisis nou 3, 6, 9 of 12 maanden duren? Dat maakt voor overleving niks uit. Je moet NU beslissingen nemen op basis van dat je nu moet overleven en dat het 12 maanden kan gaan duren. Je kunt er ook op gokken dat er een derde ondersteuningsronde komt, maar dat risico wil je niet nemen. Als die niet komt ben je namelijk failliet en misschien zelfs al eerder. Ga uit van het ergste.”

Elke dag pivotten

De corona-crisis is dus eigenlijk een goed moment om orde op zaken te stellen en je strategie eens onder de loep te nemen, vindt De Bree. Stap 3 en 4 zijn dan ook het beschrijven van je bestaande busines model en je nieuwe business model inclusief je eigen organisatie. Hierbij introduceert hij een nieuw Startup Model Canvas en inmiddels ook een MKB Model Canvas met ‘snel betalende klanten’ centraal. “Vroeger dachten we dat een strategie voor drie-vier jaar was,” stelt De Bree. “Dat is helemaal achterhaald. Je moet voortdurend pivotten en niet wachten totdat iemand jou geld geeft om iets te doen. Je kunt iets beginnen wat verkeerd is, maar dan moet je er gewoon op tijd mee stoppen. Veel grote bedrijven ontdekken nu dat ze al jaren bedrijfsonderdelen in leven aan het houden zijn die eigenlijk al overleden zijn. Maar in een groot bedrijf is het vaak lastig dit te stoppen vanwege allerlei belangen die er spelen. Het mooie van een kleiner bedrijf is dat je al snel kunt besluiten ergens de stekker uit te trekken of juist nieuwe inkomstenbronnen aan te boren, zeker online.”

De laatste stap die De Bree beschrijft is het maken van je startup-overlevingsplan en dit gaat uitvoeren. “Ik noem dit boek ook wel ‘het noodpakket voor startups voor 20 euro’.” Het idee is dat het een praktische handleiding is, plus een stuk opleiding in de vorm van 6 video tutorials, en de nodige canvassen en checklists die de Bree ook zelf gebruikt sinds het begin van de corona crisis. Alles is erop gericht om zo snel mogelijk tot actie over te gaan. De Bree: “Iedere dag dat een startup, eigenaar van een MKB-bedrijf of ZZP’er op LinkedIn zit te klagen over Hoekstra of steunmaatregelen is hij of zij tijd aan het verdoen. Tijd is nu veel belangrijker dan of je al dan niet meer geld krijgt. Overleven gaat om wat JIJ  NU doet. En snel!”

• Deze week verloot De Bree vijf boeken onder de beste antwoorden op de vraag: ‘Waarom zou jij een exemplaar moeten krijgen?” Stuur hem je antwoord.

Lees ook de blogs van Tony de Bree: Klaar voor de grote klap in oktober?