‘Zakendoen in opkomende landen veiliger geworden’

In China namen de politieke risico’s af door maatregelen tegen corruptie; door het opheffen van sancties tegen Iran werd zakendoen in de gehele Arabische regio veiliger. Tegelijkertijd leiden de lage grondstofprijzen tot een toename van economische risico’s wereldwijd. De zwakke wereldeconomie op zijn beurt kan weer leiden tot politieke instabiliteit.

In 8 van de 162 onderzochte gebieden (China, Iran, Pakistan, Ethiopië, Servië, Jamaica, Nepal en Haïti) daalden risico’s als inmenging van de politiek in de economie, verstoring van de toeleveringsketen en problemen met betaling in harde valuta. In 4 gebieden (Kaapverdië, Micronesia, Filippijnen en Suriname) werd de situatie het afgelopen jaar juist minder veilig. De risico’s voor het internationale bedrijfsleven zijn het grootst in landen als Venezuela, Libië en Yemen. Maar ook landen als Kazachstan, Libanon, Madagaskar en zelfs Argentinië laten een zeer hoog risicoprofiel zien.

Lage olieprijs zet betaling onder druk

Olie-exporterende landen zien zich geconfronteerd met verminderde inkomsten door de lage olieprijs. Daardoor worden rekeningen later betaald en kunnen problemen ontstaan met converteren van en naar bepaalde valuta. Door afnemende buitenlandse deviezen is het lastiger om te betalen in bepaalde munteenheden.

“Nadat China al enige tijd geleden last had van late betalingen, zien we dat probleem nu ook bij landen als Ecuador en Algerije opspelen,” zegt Sven Roskam, consultant bij de afdeling Trade Credit van verzekeringsmakelaar en risicoadviseur Aon. “Het zijn twee totaal verschillende regio’s met hun eigen historie, maar bij beiden is de lage olieprijs de oorzaak van de toegenomen politieke risico’s.”

Analyse maken

Roskam adviseert bedrijven die zakendoen in deze landen vooraf een duidelijke analyse te maken van wat men daar wil gaan doen. “Kijk vooraf kritisch naar waar je gaat investeren. Niet alleen het landenrisico, bijvoorbeeld in verband met onteigening, is van belang, maar ook de specifieke regio binnen het land. Culturele verschillen en onrust zijn een belangrijke veroorzaker van politieke onrust. Wanneer die zich tegen een bedrijf keert, dan kan de schade enorm zijn. Winstmarges kunnen soms aantrekkelijk zijn of lijken bij buitenlandse investeringen, maar daar staat vaak een verhoogd risico tegenover. Een inventarisatie vooraf van de soorten risico’s en de kans dat deze zich kunnen verwezenlijken is daarom cruciaal.”

Verhoogd risico in Suriname

De risico’s nemen toe in Suriname, dat van oudsher afhankelijk is van de export van goud, bauxiet (aluminium) en olie. Met name die laatste twee zijn hard geraakt door de lage grondstofprijzen. Ook de prijs van goud is aanzienlijk lager dan een aantal jaar geleden. “Door de lagere opbrengsten groeit het economische risico in Suriname,” licht Roskam toe. “Ook het politieke risico blijft er onverminderd hoog, niet in de laatste plaats door invloeden vanuit Latijns-Amerika. Daarnaast brengt de binnenlandse politiek risico’s met zich mee voor het zakelijk verkeer.”

Maatregelen tegen corruptie in China

De maatregelen die China het afgelopen jaar nam om corruptie tegen te gaan, zorgen ervoor dat de politieke risico’s in het land afnemen. De vraag is wel in hoeverre het gevormde beleid ook wordt uitgevoerd. Roskam: “De gunstige vooruitzichten in veel opkomende markten komen alleen uit als politici de beloofde hervormingen ook doorvoeren. Dan kunnen meer investeringen worden aangetrokken.”

Einde aan sancties verbetert situatie in Iran

Door een akkoord over het Iraanse nucleaire programma zijn de internationale sancties tegen Iran verlicht. Toch is de staat van het Iraanse ondernemersklimaat onduidelijk, omdat niet bekend is wat de invloed van de Revolutionaire Garde en andere partijen op de nationale economie is. De raketproeven die de Revolutionaire Garde recent uitvoerde zijn een eerste test hoe sterk of broos de recent gesloten akkoorden zijn.

Onrust in Brazilië

Brazilië kampt in aanloop naar de Olympische Zomerspelen met de langste recessie sinds de jaren ’30 van de vorige eeuw. Een impasse tussen politieke partijen leidt tot onduidelijkheid over het fiscale en economische beleid. Tegelijkertijd wordt het ondernemersklimaat bedreigd door de hoge werkloosheid en de dalende lonen. Ook sociale onrust als gevolg van het Zikavirus spelen het land parten.