Weer belastingdebacle: bedrijven eisen te hoge rente terug

Het ministerie van Financiën heeft in 2022 onterecht de rente verhoogd over belastingen die bedrijven nog verschuldigd zijn aan de Belastingdienst. De vraag is of bedrijven straks geld terugkrijgen van de belastingdienst

Waar gaat dit over?
Over rente die de Belastingdienst in rekening bracht als bedrijven te laat waren met betalen. Het ging om belastingrente voor de vennootschapsbelasting. In 2022 heeft de Belastingdienst die verhoogd van 4 naar 8 procent.

Waarom is dat nu opeens een punt van aandacht?
Zoals zoveel beslissingen van de Belastingdienst is ook deze aangevochten bij de rechter. In dit geval door een niet nader genoemde BV, die een zaak aanspande bij de Rechtbank Noord‑Nederland. Maar los van deze zaak regende het al protesten tegen de verdubbeling van de fiscale rente.

Was dit een moeilijke zaak voor de rechters?
Daar lijkt het niet op. De Rechtbank Noord-Nederland gaf de klager gelijk, waarna de zaak al snel  bij de Hoge Raad belandde. Advocaat-generaal Robert Jan Koopman heeft in een advies aan de Hoge Raad ook geoordeeld dat de verdubbeling van de rente niet mocht.

Waar is de Belastingdienst in de fout gegaan?
De advocaat-generaal, een belangrijke adviseur van de hoogste rechter, stelt dat het ministerie van Financiën, waar de Belastingdienst onder valt, niet bevoegd was om de rente zo sterk te verhogen. De belastingrente is namelijk alleen bedoeld om het nadeel te compenseren dat iemand lijdt als die lange tijd op zijn of haar geld moet wachten. Het percentage van 8 procent is daarvoor te hoog en daarom trad het ministerie buiten de eigen bevoegdheid, stelt Koopman.

Was die stap naar de Hoge Raad niet wat snel? Dit soort zaken sleept vaak jaren.
Ja, maar dat komt omdat toenmalig staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen (Fiscaliteit, Belastingdienst en Douane) alle klachten over de belastingrente voor de vennootschapsbelasting in februari aan als massaal bezwaar aanwees. Dat betekent dat pas na een uitspraak van de Hoge Raad een beslissing wordt genomen over de bezwaren. Omdat er veel bezwaren binnenstroomden, sloeg het ministerie ook een hoger beroep bij een gerechtshof over en stapte het meteen naar de Hoge Raad.

Krijgen bedrijven compensatie?
Dat zou zomaar kunnen. Als de Hoge Raad het advies van de advocaat-generaal opvolgt, kan dat de schatkist veel geld kosten. Het afgelopen jaar kwamen veel bezwaren binnen over de belastingrente. Maar het kan vaak heel lang duren voordat dit soort compensatie in daden wordt omgezet.

En, hoeveel geld kunnen bedrijven terugkrijgen?
Dat weet niemand nog. Als de rente met terugwerkende kracht moet worden teruggedraaid naar 4 procent, rekent het ministerie van Financiën op een inkomstenderving van 1,3 miljard euro voor de staat. Maar het nog niet bekend wat de Hoge Raad gaat oordelen. Wellicht mag de rente wel naar 5 of 6 procdent. In hoeverre teveel betaalde rente wordt terugbetaald, is koffiedikkijken.