Vrije vervangbaarheid als beste oplossing voor naleving wet DBA

Robert Walters werkt aan een modelovereenkomst waarin afspraken over vrije vervangbaarheid van de interim professional de betrokken partijen gegarandeerd vrijwaart van problemen achteraf.

 

Werkgevers en zelfstandigen kunnen geconfronteerd worden met naheffingen wanneer de Belastingdienst vaststelt dat er sprake is van een arbeidsrelatie of fictieve dienstbetrekking, waarbij de zelfstandige in feite in loondienst is bij de opdrachtgever. 

Bob van Ginkel, Directeur Amsterdam van Robert Walters: ‘Er is geen sprake van een arbeidsrelatie wanneer één van de drie voorwaarden voor een arbeidsrelatie, namelijk loon, gezag en verplichting van persoonlijke arbeid, ontbreekt. Als een interim-professional zich vrij kan laten vervangen, dan is er geen sprake van de verplichting tot persoonlijke arbeid en dus is er geen sprake van een arbeidsrelatie. Het inregelen van de vrije vervanging biedt de meest eenvoudige en beheersbare oplossing voor het vermijden van een arbeidsrelatie.’

 

Feit is dat werkgevers snel actie moeten ondernemen. Hoewel de fiscus pas vanaf mei 2017 actief gaat controleren op de naleving, kunnen bedrijven met terugwerkende kracht over dit jaar worden aangeslagen. Wat zijn oplossingen voor opdrachtgevers die interim-professionals inschakelen?

 

Elk bedrijf kan een eigen modelovereenkomst aan de fiscus voorleggen. De Belastingdienst zou binnen een termijn van zes weken op zo’n aanvraag moeten reageren. In de praktijk heeft de Belastingdienst echter zijn handen vol aan de verwerking van aanvragen en duurt de verwerking eerder maanden. Voor veel grote bedrijven vergt de invoering van de wet bovendien intensieve afstemming tussen de afdelingen legal, HR  en inkoop en de lijnmanagers die de interimmers nodig hebben. Voor opdrachtgevers die nog geen modelovereenkomst hebben voorgelegd, of de tijd niet hebben om zich in de situatie te verdiepen, zijn er ook alternatieve oplossingen.

 

De tweede categorie oplossingen is eenvoudig: zorg dat al je zzp’ers via een verloningsconstructie gaan werken. Dat kan via detachering, payrolling of door ze zelf in dienst te namen. De loonbelasting en sociale premies komen daardoor voor rekening van de opdrachtgever – een duurdere interim-professional is het gevolg. Van Ginkel ziet nog meer problemen: ‘Het is een papieren oplossing. Veel interim-professionals zijn niet bereid hieraan mee te werken. Zeker meer ervaren interim-managers willen helemaal geen vast dienstverband. Die voelen zich ondernemer en gaan van opdracht naar opdracht, inclusief alle ondernemersvoordelen.’

 

Binnen de modelovereenkomsten die Robert Walters binnenkort aanbiedt is er geen sprake van een arbeidsrelatie omdat de interimmer niet in een gezagsverhouding staat, of omdat hij vrij vervangbaar is. Van Ginkel: ‘Het vermijden van een gezagsverhouding komt er in onze overeenkomst op neer dat een interimmer wel aanwijzingen mag krijgen over het eindresultaat dat hij moet bereiken in zijn opdracht, maar niet op de manier waarop hij dat resultaat behaalt.’ Van Ginkel onderstreept dat dit praktische consequenties heeft, die in het bedrijf geregeld moeten worden. ‘De kern is dat er geen gezagsrelatie ontstaat. Als de interim-manager bijvoorbeeld verplicht van 9 tot 5 moet werken, moet participeren in vaste werkoverleggen, een code of conduct moet ondertekenen of functioneringsgesprekken met zijn opdrachtgever voert, kan dit bij controles vragen opleveren.’

 

De eenvoudigste optie is daarom het regelen van de vrije vervangbaarheid van de interim-professional. De opdrachtgever en de interim-professional spreken met elkaar af dat dat de interim-professional de hoofdaannemer is, en dat het niet uitmaakt wie de opdracht uitvoert. Van Ginkel: ‘Daarmee kan nooit sprake zijn van een arbeidsrelatie. De interimmer kan ook iemand anders sturen, zolang die onderaannemer maar wordt gefactureerd via de interimmer.’ Van Ginkel benadrukt dat hoewel bedrijven de vervanging in realiteit mogelijk liever voorkomen, zij absoluut de vervangbaarheid als zodanig dienen te accepteren. De interim-professional behoud de mogelijkheid de opdracht door te plaatsen maar voert de opdracht waarschijnlijk bij voorkeur zelf uit. ‘Vrije vervangbaarheid is daarmee de fraaiste en meest beheersbare oplossing voor het DBA-vraagstuk. Het gaat er vooral om dat beide partijen dit plan-B met de modelovereenkomst zo afspreken.’

 

Een aantal voorwaarden in de modelovereenkomst die het ondernemerschap van de zzp’er bekrachtigen sluiten een fictieve dienstbetrekking verder uit.