Verslag seminar Food For Financials: ‘Managing through the Cycle’

Reden voor Yacht om samen met Opleiding tot Registercontroller van de Universiteit Maastricht Business School, het inmiddels vijfde seminar in de reeks Food For Financials te organiseren met als thema: ’Managing through the cycle’. Dit seminar vond 30 juni plaats in Maastricht.

Hierbij een kort verslag en de meest opmerkelijke statements van sprekers als: drs. Renier Vree RC, CFO Philips Lighting BV, dhr. Harry de Roo RA, Directeur van Rabobank Nederland en CFO in de management board van Rabobank International, mr. Ton Schoenmaeckers, secretaris arbeidsvoorwaarden MKB Nederland en lid van strategieteam kredietcrisis van MKB-Nederland en Prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar aan de Universiteit van Maastricht en verbonden aan diverse beursgenoteerde ondernemingen als board room consultant.

Een risico komt nooit alleen
Cashflow, cashflow, cashflow. Zorg dat je als ondernemer je kasstroom op orde houdt! Want dat blijkt in deze tijden van crisis dé zuurstof voor iedere onderneming. Daarnaast zou iedere ondernemer zichzelf moeten onderwerpen aan een eigen stresstest, uitgaand van een worst case scenario waarin alle mogelijke risico’s tegelijk en hevig optreden.

Dat waren een paar van de vele tips van de vier sprekers op het seminar. Een van de sprekers, Ton Schoenmaeckers van MKB-Nederland, constateerde voor een gehoor van cfo’s, accountants, controllers en andere financiële professionals, dat menigeen de impact van de crisis nog steeds onderschat: ‘Veel ondernemers, zeker in het mkb, missen gek genoeg de noodzakelijke sense of urgency. Het zal wel loslopen, denken ze.’ Terwijl de vooruitzichten toch erg somber zijn.

Dat het Nederlandse BBP in het eerste kwartaal al bijna 5 procent daalde, is een eerste teken aan de wand. Daar komt bij dat ondernemers in hun risicomanagement, als ze dat al voeren, vaak tamelijk naïef zijn, constateerde risk consultant en hoogleraar Tjeu Blommaert: ‘Ze kijken alleen naar de basale risico’s. Gaan ervan uit dat risico gelijkstaat aan de kans op dat risico, maal de impact. Maar dat is niet zo! Want een risico komt nooit alleen. Ondernemers moeten holistischer naar hun risicomanagement kijken. De huidige crisis illustreert wat er gebeurt als je dat onvoldoende doet.’ Daarom karakteriseerde Blommaert deze crisis tevens als ‘de crisis van de statistiek’.

Pijn delen met leveranciers
De hamvraag-van-nu is: hoe stuur je je bedrijf door deze inktzwarte crisis? Renier Vree, CFO van Philips Lighting, gaf zijn gehoor een kijkje in de Philips-keuken. ‘Wij hebben het geluk dat onze verticaal geïntegreerde divisie in zo’n honderd landen actief is; we kunnen onze activiteiten dus makkelijk verschuiven naar lokaties met lagere kosten. Dat geeft lucht.’

Andere acties: in Rusland verwachtte Philips een imploderende economie (terecht, naar later bleek), reden om leveringen aan Russische klanten tijdelijk stop te zetten. Daarnaast werd leveranciers dringend gevraagd hun condities te heroverwegen: ‘Normaal groeit Philips Lighting ongeveer 6% op organische wijze; dit eerste kwartaal was dat minus 19%. Dat is forse krimp, en in reactie zijn we op zoek gegaan naar manieren om de consequenties niet alleen te hoeven dragen en zijn we daartoe ook met leveranciers gaan praten.’

Die verlaagden hun prijzen vervolgens substantieel na intensieve onderhandelingen. Daarnaast stuurt Philips nu nadrukkelijker op scherpe cash flow targets, een strategie die inmiddels door een aantal investeerders en beleggingsanalisten positief beoordeeld is. Vree waarschuwde voor de gevolgen al te rigoreus snijden in de kosten: ‘Dat is niet ongevaarlijk: als je een kwart van je verkopers naar huis stuurt, offer je hun relatie met de klanten op. Dat kan op de langere termijn slecht uitpakken. Of: hoe kan je straks in een aantrekkende economie weer groeien, als je nu in R&D snijdt?’

Herstel nog ver weg
Is er licht aan het eind van de tunnel? ‘Ja, maar eerst gaan we nog wel pijn lijden’, zegt Rabobank-directeur Harry de Roo. ‘Ik ben blij met de actieve rol van overheden en centrale banken, maar kan nog niet beoordelen of al die interventies de gewenste vruchten afwerpen. Ondernemers moeten in afwachting van dat herstel, dat zeker komt, maar wanneer precies dat weet niemand, heel strak managen op hun cashflow en financiering. En een paar strategische stappen vooruitdenken, anders worden ze keihard afgestraft.’

Schoenmaeckers is somber voor de korte termijn: ‘Ik verwacht na de zomer hele harde klappen in de bouw en de detailhandel. De afnemende financieringsbehoefte van snelgroeiende ondernemingen vind ik ook erg zorgwekkend. Wat te doen? Partijen in ons Nederlands poldermodel moeten samen hard werken aan het stimuleren van de reële economie. Het zou bijvoorbeeld heel effectief zijn als woningbouwcorporaties geplande bouwprojecten naar voren halen en zo snel mogelijk uit gaan voeren.’

Blommaert nuanceert dat bedrijven niet al het onheil mogen afwentelen op de crisis: ‘Dat Ford zich veel te lang heeft gericht op SUV’s, die niemand meer wilde, is een strategische blunder. Net zoals Chrysler, die bij elke verkochte auto een meerjarige benzinegarantie afgaf. En zo zijn er meer bedrijven waarvan de strategische zwakte nu naar voren komt. In tijden van hoogconjunctuur kan iedere malloot zwarte cijfers schrijven.’ Juist nu komt het er op aan voor ondernemers: dit is de tijd dat het kaf van het koren wordt gescheiden.

Auteur Erik Kolthof, Competence Director Finance Yacht