Van goede financial naar goede leider
Door Bouko de Groot
Flow en storytelling
Goede informatievoorziening – een verantwoordelijkheid van de financial professional – zorgt ervoor dat alle neuzen dezelfde kant op staan. Prof. Hinrich Slobbe legt uit: “Je creëert dan een organisatie met de hoogste kans op flow,” de extra synergie die ontstaat door de euforie van het personeel wanneer doelen gehaald zijn. “Als organisatorisch alles verder ook op orde is, heb je zo een bedrijf dat gericht is op waardecreatie in plaats van alleen maar efficiëntie.” Slobbe benadrukt dat je ervoor moet zorgen dat het personeel onderdeel wordt van het succesverhaal en zich er bij betrokken voelt. “Management accounting wordt meer en meer storytelling.” Dat verhaal moet alleen wel echt zijn: als het niet aansluit op de werkelijkheid, gaat het moreel van het personeel omlaag. “Je streeft naar succes dat duurzaam is, waar ook het personeel zich deel van voelt. Uber en Amazon zijn bijvoorbeeld financieel een succes, zeker, maar het is de vraag in hoeverre dat ten koste gaat van het personeel.”
Culture eats strategy for breakfast
Er schuilt echter een gevaar op het pad van theorie naar praktijk. “Vaak kijkt men onvoldoende naar de aspecten van de eigen bedrijfscultuur die de strategie succesvol laten zijn,” legt Slobbe uit. Jammer genoeg is de bedrijfscultuur niet in een dashboard te stoppen. “Als je plan bijvoorbeeld vraagt om zelfsturende teams, moet het personeel en de organisatie dat wel al kunnen, anders moet je er veel tijd en geld in steken.” Binnen management accounting moet je snappen wat de effecten van de bedrijfscultuur zijn en ook dat cultuurverandering veel moeilijker is dan strategie. “Drucker zei het al, “Culture eats strategy for breakfast”, denk dus nooit dat alles wel vanzelf gaat,” waarschuwt Slobbe. Strategie is altijd ondergeschikt aan de cultuur van de organisatie. Een bekend voorbeeld van hoe fout dat kan gaan is Imtech: “Dat ging failliet aan een foute bedrijfscultuur, die van de angst. Er werd alleen gekeken naar budgetten. Men werd afgerekend op het niet halen van budgetten. Dat lokt fraude uit.”
Adviseer, delegeer, enthousiasmeer
Een goede financial is een adviseur, die gaat de werkvloer op, om te vragen, te zien, en te analyseren: hoe kan het beter, hoe kan het slimmer. “De controller is een business partner die informatie verschaft, de rechterhand van de baas. Veel bazen zitten echter met hun hoofd te dicht op het werk. De controller moet daarom het lef hebben om te praten en te overtuigen.” De goede professional bezit dus de nodige soft skills. Slobbe waarschuwt dat die niet zomaar komen aanwaaien. “Je moet leren communiceren: kom dus uit het muffe werkhok!” Als leidinggevende controller zijn die soft skills nog belangrijker. “Je leiderschapsstijl moet passen bij je team,” zegt Slobbe. “Professionals leiden vereist bijvoorbeeld een heel eigen aanpak. Als je HBO'ers inhuurt en ze dan gaat vertellen wat ze moeten doen, dat werkt echt niet. Je moet ze autonomie en verantwoordelijkheid geven op het gebied waarvoor je ze hebt aangenomen.” De leider moet ze vooral aanblazen, positive feedback geven: “vier het succes, zorg dat mensen in hun kracht komen te staan.” Ter illustratie herkent Slobbe twee typen leiders. “Je hebt de eikel en de eik. De eikel is alleen met zichzelf bezig. De eik steunt anderen. Een eikel die zijn eigen ego ondergeschikt maakt aan de ander ontwikkelt zich tot eik: nederig, dienstbaar en enthousiasmerend.”