Toekomst van de digitale transformatie

Door Bouko de Groot

De digitalisering van het finance vak is niet te stoppen: big data, machine learning, robots, kunstmatige intelligentie. Veel gehoord is dat 70 procent van de oude functies verdwijnt, maar er gelukkig 40 procent aan nieuwe functies voor terugkomt. “We weten dat we kunnen automatiseren en we weten dat we moeten automatiseren. We weten alleen niet met welke snelheid dat zal gaan,” nuanceert Marelle van Beerschoten, oprichter en eigenaar van Digital Shapers. Zij helpt bedrijven hun digitale mindset te vergroten. Ze adviseert wel om zoveel mogelijk te automatiseren. “Zo benut je het grote potentieel dat technologie biedt en ben je beter in staat de krapte op de arbeidsmarkt het hoofd te bieden.”

Domeinexpertise blijft nodig

Inderdaad maken de nieuwe technologieën bepaalde menselijke taken overbodig. Die zullen verdwijnen. Tegelijkertijd zal de behoefte aan nieuwe taken groeien. “Data-analyse en het omgaan met al die nieuwe tech bijvoorbeeld,” zegt Van Beerschoten. Bang zijn dat die nieuwe taken vanuit andere domeinen gevuld kunnen worden en daardoor de finance professional zal uitsterven, dat hoeft van haar niet. “Die tech-specifieke expertise moet immers aanwezig zijn in elk domein, dus ook in HR, sales, enzovoort.”

Het is dan ook foute gedachte om de daadwerkelijke analyse geheel over te laten aan een data-analist. “Betekenisvolle analyse heeft namelijk veel meer nodig, zoals bijvoorbeeld het stellen van een goede hypothese. Dat kun je niet alleen aan een data-analist overlaten, daar is echt domeinkennis en ervaring voor nodig.” Datzelfde geldt voor de beslissing welke data relevant is en welke niet. Bovendien, “artificial intelligence is slecht in staat om context te geven aan eigen besluiten.  Dat is echt een menselijke stap. Interpersoonlijke en analytische vaardigheden gaan veel meer een rol spelen. We moeten ons daarom focussen op het deel dat juist niet met technologie gedaan kan worden.”

Risico's van digitalisering

De opkomst van al die nieuwe technologieën herbergt ook risico's. “Een grote uitdaging is bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat al die data kwalitatief goede data is,” waarschuwt Van Beerschoten. Vooroordelen van de ontwikkelaars van hard- en software, vaak onbedoeld en lang onopgemerkt, kunnen ook voor problemen zorgen. Zo is er het bekende voorbeeld van de kraansensor die beter reageerde op blanke handen, omdat alleen die gebruikt waren bij het oefenen van de software. “Dan praat je ineens over het ethische aspect van digitaliseren en van zelflerende systemen.”

De grootste uitdaging echter, ziet Van Beerschoten niet in de techniek zelf, maar in de mensen eromheen. “Besteed voldoende aandacht aan medewerkers, om die mee te nemen in de digitalisering. Er is een grote groep medewerkers, die mist de aansluiting op hun niveau, terwijl ze wel waardevol waren en zijn voor de organisatie.” Je moet als leidinggevende daarom mensen aansporen om zich die nieuwe vaardigheden eigen te maken, net zoals dat ook ooit met MS Dos, Windows en Excel gebeurde. “Waarom is het belangrijk en wat gebeurt er als we het niet doen? Hoe gaat je werk veranderen en wat zijn de consequenties daarvan? Welke vaardigheden heb je daarbij nodig: als leidinggevende moet je daarin een aantal jaar vooruit denken en je medewerkers begeleiden zichzelf te ontwikkelen.”

Van Beerschoten is er ook bij op Financial Systems, het ICT innovatie event voor de finance professional. Daar praat ze verder over de toekomst van de digitale transformatie. “Ik geef een helikopterview van wat er op het gebied van digitale en data gedreven transformatie gebeurt, vanuit de technologie en vanuit de mens. Ik kijk er heel pragmatisch naar: welke stappen kun je zetten als organisatie, welke veranderingen komen er aan, hoe neem je je werknemers daarin mee?” Bent u er ook bij op 3 oktober?

Lees ook: Rendement van digitalisering?