The Big Change

We hebben ook afscheid genomen van het twintig jaar geleden ontwikkelde fenomeen Het Nieuwe Werken. Want in de afgelopen twintig jaar is er veel veranderd in het fundament van deze beweging: de technologie. Twintig jaar geleden konden we anders werken dankzij de digitalisering van informatie. We hadden een beeld van de toekomst met volledige informatiestromen, plaats- en tijdonafhankelijk werken met mobiele tools, e-mail en draadloze netwerken en activiteitgerelateerde fysieke werkomgevingen waarin niemand een eigen werkplek had. Nu kunnen we anders werken omdat de virtuele werkruimte een volwaardige werkruimte is geworden.

De virtuele omgeving is de plek waar iedereen iedere dag zijn leven en zijn werk organiseert. Een nieuw mentaal model gaat hierdoor ontstaan, gebaseerd op de principes netwerk en autonomie. Dit mentale model ontstaat niet omdat het moet, maar omdat het een logisch gevolg is van de nieuwe technologie die we gebruiken. Er gaat dus veel veranderen. Dat zal leiden tot grote onzekerheid. We zullen op zoek moeten naar nieuwe zekerheden. Zekerheden die ons houvast geven om een gelukkig leven te kunnen leiden. Want dat is het uiteindelijke doel, leerde Aristoteles ons. Die nieuwe zekerheden zullen uiteindelijk leiden tot meer robuustheid, vertrouwen en optimisme in de samenleving.

We moeten de consequenties onder ogen durven zien van deze grote veranderingen en ons openstellen voor nieuwe zekerheden. Dat vraagt om moed en slagkracht binnen de bestuurskamers van organisaties. De welvaart waarin we leven is groot genoeg. Als gevolg van onze welvaart, beter gezegd onze rijkdommen, hebben we te veel van alles.

We hebben te veel kantoorgebouwen neergezet zonder ons af te vragen wat we nu precies nodig hebben. Evenzo hebben we te veel winkels neergezet. We hebben te veel massaproducten de wereld in gestuurd waarvan het nut ernstig in twijfel kan worden getrokken. We hebben onnavolgbare producten gemaakt waar de klant en de samenleving geen profijt van hebben gehad. We hebben een te grote mobiliteit gecreëerd door wonen en werken tot in het extreme uit elkaar te trekken. We hebben te veel mensen op de werkvloer niet serieus genomen door ze als onvolwassen te behandelen. We hebben in organisaties topbeloningen uitgedeeld die volstrekt buiten de menselijke maat zijn.

In dit kader inspireren de recente fraudeontwikkelingen bij SNS mij wederom om het hiernavolgende motto te poneren: van geld naar geweten, van welvaart naar welzijn. Hebzucht en verleiding zijn zaken waar wederom een groep beslissers niet tegen bestand was. Het zijn de stuiptrekkingen van de oude wereld. Betreurenswaardig dat dit allemaal weer heeft kunnen gebeuren. De moraal is uit onze samenleving verdwenen. Het zijn immers mensen die het zover hebben laten komen. Het goede nieuws is dat de digitale revolutie zorgt voor een kanteling in organisaties en in onze samenleving waardoor informatie geen machtsmiddel meer zal zijn. De explosie van transparantie zet foute ontwikkelingen en fout leiderschap nu eenmaal te kijk. Het bal demasqué is begonnen.