Slag om loyale aandeelhouder

Los van de discussie of hedge funds met hun opsplitsingscenario’s op lange termijn nu wel of niet waarde toevoegen en of deze ontwikkeling nu goed of slecht is voor de internationale concurrentiepositie van Nederland, feit is dat er in bestuurskamers een sterke aversie tegen activistische hedge funds bestaat.

Eigenlijk ook wel begrijpelijk. Of het nu terecht is of niet, niemand vindt het leuk om te horen dat hij zijn werk niet goed doet. Ook een CEO of CFO niet. Maar het steekt vooral als het een aandeelhouder is die nog maar kort een belang in de onderneming heeft en vaak ook nog het spel via de media wenst te spelen.

Daar zit ’m dus de kneep. Ook CEO’s en CFO’s zijn ontvankelijk voor kritiek, suggesties en strategische voorstellen, mits deze komen van grootaandeelhouders die al enkele jaren in de onderneming beleggen of in ieder geval de reputatie hebben een langetermijnvisie te hanteren. Loyaliteit is hier dus hét criterium.

FLINK
Kan een onderneming haar investor relations-beleid inrichten op loyaliteit? Laten we vooropstellen dat hoe groter de onderneming en hoe breder en meer versnipperd de aandeelhoudersbasis, hoe moeilijker het is om die loyaliteit van aandeelhouders te bewerkstelligen en vast te houden. Voor mid- en smallcaps zou het eenvoudiger moeten zijn dan voor largecaps om een loyale aandeelhoudersbasis op te bouwen en te cultiveren.

Naast een sterkere nadruk op ‘long only’- funds bieden de laatste trends in de financiële markten met name deze ondernemingen wellicht nieuwe mogelijkheden. In de financiële markten verloopt het contact tussen de professionele, institutionele belegger en de onderneming tegenwoordig veel directer dan vroeger.

Veel grote institutionele beleggers hebben de afgelopen jaren sterk in hun buy sidecapaciteit geïnvesteerd. De rol van sell side-analisten als de belangrijkste route naar het achterland van beleggers is hierdoor afgenomen. De klantenbasis van de sell side-analisten is van traditionele grote ‘long funds’ opgeschoven in de richting van hedge funds.

In veel landen heeft de afgelopen jaren een flinke consolidatieslag plaatsgevonden in brokerage. Door het grote aantal bedrijven dat in Nederland de beursnotering heeft beëindigd, zijn de analistenteams afgeslankt.

Hoewel Nederlandse sell side-analisten door alle delistings weer meer ruimte hebben en meer aan ‘stock picking’ doen in het mid- en smallcap-veld, zijn met name veel smallcaps structureel ‘under researched’. Een groeiend aantal grote en kleinere professionele beleggers, die veelal werken op basis van eigen inzichten en eigen research, springen in dat gat.

Zij hanteren over het algemeen een langere termijn ten aanzien van hun beleggingen en nemen daarvoor relatief grote belangen in die ondernemingen die ze kansrijk achten. In ruil daarvoor ambiëren ze een actieve strategische rol als discussiepartner voor het bestuur op de lange termijn.

Het grote voordeel voor de onderneming is dat ze met een aantal van dergelijke partijen een stevige aandeelhoudersbasis kan neerzetten die de langeretermijnvisie delen. Ook wordt de onderneming minder kwetsbaar voor het kortetermijngeweld in de financiële markten op het moment dat het even tegenzit, terwijl de voordelen van een beursnotering behouden blijven.

INNOVATIEF
Er is ook een andere mogelijkheid om aandeelhoudersloyaliteit te stimuleren. DSM deed een innovatieve poging met een loyaliteitsdividend, maar kreeg te maken met verzet van enkele aandeelhouders.

De Ondernemingskamer achtte het loyaliteitsdividend in eerste instantie in strijd met het gelijkheidsbeginsel, een uitspraak die de Hoge Raad vervolgens vernietigde. Tegen die tijd had DSM echter zijn voorstel weer ingetrokken.

Voor DSM was het uiteindelijk misschien niet de meest effectieve manier om aandeelhouders aan het bedrijf te binden, maar voor kleinere bedrijven met een minder brede en minder versnipperde aandeelhoudersbasis zou een dergelijk loyaliteitsdividend wellicht aantrekkelijk kunnen zijn en kunnen bijdragen aan het verstevigen van de band met de aandeelhouders.

José Tijssen is managing director van Citigate First Financial