Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) in relatie tot Sustainable Finance [3/3]

Op 30 oktober 2023 is het convenant Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) ondertekend door centrale (ministeries) en decentrale overheden (gemeenten en waterschappen), branche- en netwerkorganisaties en marktpartijen binnen de bouw. Het doel van dit convenant is om de uitstoot van werk-, voer- en vaartuigen in de bouw te reduceren en hiermee een positief effect te hebben op de natuur, het klimaat en de gezondheid van mensen. Het convenant SEB geeft invulling (met name door te bundelen) aan doelen en ambities die onder meer geformuleerd zijn in het Klimaatakkoord, Natuurverbetering, Circulaire Infraprojecten, Programma Stikstofreductie en het Schone Lucht Akkoord. Door de Rijksoverheid wordt 1 miljard euro beschikbaar gesteld voor emissie-reducerende maatregelen in de bouw.

Sustainable Finance in relatie tot het SEB convenant

Vanuit mijn consultancy invalshoek op het gebied van Sustainable Finance (het verbinden van duurzaamheid en financiën) zie ik het convenant SEB samenvallen met een drietal thema’s die voor een CFO van een bouwbedrijf interessant zijn vanuit waarde creatie van het bedrijf op lange termijn: de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), subsidies en fiscale regelingen en de circulaire economie.

“CO2 uitstoot naar beneden brengen in de bouw wordt niet alleen bereikt wordt door het elektrificeren van machines dan wel het verminderen van de vervoersbewegingen op de bouwplaats”

De circulaire economie

De beschrijving van het Europees Parlement over het begrip “circulaire economie” is: een model van productie en consumptie, waarbij bestaande materialen en producten zo lang mogelijk worden gedeeld, verhuurd, hergebruikt, hersteld, opgeknapt en gerecycleerd om meer waarde te creëren. Op deze manier wordt de levenscyclus van producten uitgebreid.

De beschrijving hiervan komt eveneens in uiting in de zogeheten R-ladder. Hierbij is refuse & rethink (afzien van producten of producten intensiever gebruiken) het hoogste niveau en recover (energie terugwinnen uit materialen) het laagste niveau.

De samenhang tussen het SEB convenant en de circulaire economie

In het SEB convenant staat in artikel 3 lid 10 (pagina 7): “Onder procesmaatregelen vallen eveneens maatregelen om het gebruik van bouwmaterialen te verminderen, waaronder ontwerp-optimalisaties, levensduurverlengend onderhoud en circulair werken.” De omschrijving in het SEB convenant lijkt veel op de omschrijving van het Europees Parlement.

Sloopmaterialen als basis voor bouwmaterialen

Diverse bouwbedrijven zijn al druk aan de slag met de circulaire economie en vertaald naar de bouw: circulair bouwen. Initiatieven als ‘materialen oogsten’ bij sloop (bijvoorbeeld oude daken waarvan het recylaat toegepast wordt in nieuwe dakrollen), gebruik van natuurlijke materialen die geen/nagenoeg geen CO2 uitstoot hebben (denk aan hennep als isolatie) en gebruik van demontabele materialen (materialen kunnen daardoor makkelijker hergebruikt worden).

Méér dan alleen electrificatie

Door het meer en meer toepassen van circulaire economie en dus echt de nadruk te leggen op  verlengen van de levenscyclus van producten, wordt de CO2 uitstoot naar beneden gebracht. Dit is uiteindelijk ook het doel van schoon en emissieloos bouwen wat niet enkel en alleen bereikt wordt door het elektrificeren van machines dan wel het verminderen van de vervoersbewegingen op de bouwplaats.[Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Aan het bijdragen aan circulair bouwen zitten voor bouwbedrijven enkele voordelen: potentieel goedkopere grondstoffen door hergebruik, kans op eerdere gunning door opdrachtgevers vanwege het bijdragen aan duurzaamheid (met name bij de overheid bijvoorbeeld) en een transitie maken naar het gebruik van “nieuwe” grondstoffen in plaats van de “oude” grondstoffen die meer en meer uitgeput raken en daarmee uiteindelijk onbereikbaar.

Conclusie

Dat er steeds meer schoon en emissieloos gebouwd moet worden is onherroepelijk. Dat circulair bouwen hierbij gaat helpen als één van de maatregelen mag duidelijk zijn. Diverse bouwbedrijven zijn hier al mee bezig op verschillende manieren. Voor de bouwbedrijven die hier nog niet mee bezig zijn, kunnen zich laten inspireren door collega bedrijven en eerder genoemde voorbeelden. De voordelen van circulair bouwen zijn er:

• potentieel goedkopere grondstoffen
• kans op eerdere gunning door opdrachtgevers
• voorloper zijn op de transitie van oude naar nieuwe grondstoffen