Schaatsende soldaten stonden paraat tegen de Duitse vijand

Op 5 mei 2021, de dag dat we de bevrijding van Nederland en het einde van de Tweede Wereldoorlog vierden, schreef ik een column op fm.nl getiteld ‘Na de oorlog in het verzet‘

Waarom? Omdat iedereen in Nederland het ineens eens was met Pieter Omtzigt, die jarenlang had gevochten tegen fouten die de Nederlandse regering met steun van de Tweede Kamer had gemaakt in ‘de toeslagenaffaire’.

In de praktijk was dat natuurlijk helemaal niet zo. Pieter werd gedurende al die jaren gesteund door slechts een aantal van de 150 Tweede Kamerleden en door één of twee echte onderzoeksjournalisten. Maar ‘eeuwige opportunisten’ zoals wij Nederlanders vaak blijkbaar zijn, ‘had iedereen Pieter altijd gesteund’ en ‘het altijd al gezegd’.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet.
Tegen die achtergrond vertelde ik in die column het verhaal van mijn eigen vader die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland tijdens de oorlog in het verzet was gegaan en niet ‘na de Tweede Wereldoorlog zoals zoveel Nederlanders’ zoals hij na de oorlog bitter zei toen hij zag hoe de Nederlandse geschiedenis werd herschreven nadat onze dappere regering was teruggekeerd uit Londen en plotseling duizenden Nederlanders actief waren geweest in het verzet (na de oorlog….), waaronder onze verzetsheld prins Bernhard.

Nederland vóór de Tweede Wereldoorlog
Voor de Tweede Wereldoorlog was er in Nederland een sterke beweging voor ontwapening: de beweging van ‘Het gebroken geweertje’. Omdat ‘er geen geld meer voor ons leger nodig was omdat er geen dreiging meer zou zijn. Onze premier Colijn zei tegen de Nederlanders en dus ook tegen mijn ouders ‘dat ze rustig konden gaan slapen’. Wat was er echt aan de hand? Hitler had na de Eerste Wereldoorlog een modern leger opgebouwd en vervolgens stap voor stap uitgeprobeerd wat de reacties van onze toenmalige Nederlandse leiders zouden zijn. Hitler annexeerde Oostenrijk en vervolgens Sudetenland in 1938 (“om de Duitsers terug te brengen in de boezem van het moederland en hen te beschermen”) en viel vervolgens Polen aan.

En wat deden onze nationale leiders? Niets. Nederland ‘moest neutraal blijven’ zoals in WOI. Totdat onze schaatsbrigades en onze jonge dienstplichtige soldaten in een Blitzkrieg met ouderwetse geweren en weinig munitie vanuit de lucht tegen Duitse tanks en vliegtuigen moesten vechten. Ze hadden ondanks heldhaftig verzet o.a. bij de Grebbelinie geen schijn van kans. Ze werden overspoeld, afgeslacht, krijgsgevangen gemaakt en naar Duitsland afgevoerd. En nadat het centrum van Rotterdam kapot was gebombardeerd gaf Nederlands zich over.

Geen geschiedenislessen meer op Nederlandse scholen
Mijn broer Paultje (overleden in 1997), leraar maatschappijleer en geschiedenis op de Economische School in Den haag, zei vaak ‘we moeten geschiedenislessen niet afschaffen zoals nu systematisch in Nederland gebeurt, maar juist verplicht stellen voor iedereen en vooral voor onze politici en journalisten’. Helaas gebeurde het tegenovergestelde in de afgelopen 50 jaar. De gebeurtenissen van de afgelopen weken en de inval in Oekraïne gaven hem jammer genoeg gelijk. Waarom?

Februari 2022 voorafgaand aan de invasie van Oekraïne
Onze Nederlandse leiders Rutte en Hoekstra gingen naar Kiev met de belofte van ‘ondersteuning van cybercriminaliteit’. Want alle Nederlandse ‘experts’ en ‘autoriteiten’ zeiden dat ‘hij het toch niet zou doen’. ‘We leefden tenslotte in een nieuwe wereldorde’? Niemand, ook niet de meest invloedrijke Nederlandse journalisten, professoren en andere autoriteiten geloofde dat ‘het opnieuw zou kunnen gebeuren’. We konden rustig gaan slapen.

De ongemakkelijke waarheid over Oekraïne en wat nu?
De harde realiteit: Poetin had het al veel eerder gedaan, vanaf 2014 en zelfs eerder in andere landen, stap voor stap kijkend naar wat onze leiders in West-Europa zouden doen. Niks dus.

Het goede nieuws is dat nu iedereen in Nederland Oekraïne en Zelenski (nog steeds op afstand) steunt en dat is geweldig.

Hopelijk leren onze Nederlandse en andere nationale leiders in Europa en de mainstream media, inclusief onze ‘laptopjournalisten’ op radio, tv en in de kranten, van deze ervaringen, reflecteren ze op hun eigen houding en gedrag en richten zich op hun echte doel en werk.

En hopelijk steunen we vanaf nu ook Zelenski en de Oekraïners echt en de andere mensen in Oost Europa door op de grond naast hen te gaan staan ‘met onze helmen op en fragmentatievesten aan’ in plaats van op veilige afstand. En nu snel meer uit gaan geven aan hun verdediging door hen de wapens te geven die ze nodig hebben: vliegtuigen, tanks en afweergeschut. Want als we zelf niet willen vechten, geef hen dan de middelen.

En in de toekomst, hoe die er ook uitziet, graag meer geld naar onze collectieve en eigen verdediging in plaats van altijd te vertrouwen op anderen, zoals op de Verenigde Staten, de Engelsen en de Fransen die wel bereid zijn om op de grond te vechten.

Ook voor onszelf geldt 62 jaar na de schaatsbrigades nog steeds dat je als individu, als persoon soms kleur moet bekennen: ga je na de oorlog of tijdens deze oorlog echt in verzet?

Tony de Bree werkte 26 jaar in de financiële dienstverlening, waaronder bij Corporate IT-strategie, corporate venturing, e-commerce & compliance. Hij is digital strategy & change consultant voor corporates, het MKB & ondernemingsraden. Daarnaast is hij online ondernemer, business coach, spreker, gastdocent en auteur van een aantal boeken waaronder ‘Dagboek van een bankier’, ‘De scale-up blueprint‘ en ‘Groeien zonder te groeien: succesvol ondernemen in de betekeniseconomie‘