Boekenonderzoek door de fiscus: dit zijn de risico’s

Voor een boekenonderzoek door de Belastingdienst hoeft geen ondernemer bang te zijn. Nog geen half procent van de ondenemers krijgt jaarlijks te maken met zo’n boekenonderzoek. Wel neemt het aantal boekenonderzoeken iets toe nu de Belastingdienst meer controlemedewerkers aanneemt en projectmatig werkt.

Dat stelt Marco Bik, partner en belastingadviseur bij Jongbloed Fiscaal Juristen, in Belasting Magazine, een uitgave van fiscaal softwarebedrijf Nextens. Bik noemt het beeld van de belastingcontroleur als tegenstander achterhaald, maar nog niet helemaal verdwenen. “Ondernemers zijn vaak openhartig, maar zien die openheid soms terug in het controlerapport.”

Bik pleit voor een houding waarbij de Belastingdienst toetst of de wet correct is toegepast, niet of de controle leidt tot boetes en naheffingen. Over sommige posten, zoals voorzieningen, kunnen ondernemers afspraken maken met de belastingcontroleur. “Maar als geen ruimte heeft voor een compromis, dan houdt het op.”

Bijzondere aandacht vraagt Bik voor de geldsteekproef. Daarbij controleert de fiscus de bonnen van een bedrijf. Fouten worden  geëxtrapoleerd naar het geheel, waardoor er bij grote bedrijven voor soms tienduizenden euro’s kan worden gecorrigeerd. Een bedrijf kan daar tegen in verweer gaan en een eigen steekproef uitvoeren als tegenbewijs. Weinig ondernemers doen dat, aldus Bik.

Derdenonderzoek door de fiscus, bijvoorbeeld bij leveranciers of klanten, zijn geheim, daar mag de ondernemer niet over worden ingelicht. Dat gebeurt in de praktijk toch, zegt Bik. Maar als de FIOD is betrokken bij zulk onderzoek, is het belangrijk om de geheidmhoudingsplicht na te komen, zo waarschuwt Bik.

Hij vraagt ook aandacht voor de informatiebeschikking. Een informatiebeschikking is een formeel besluit van de Belastingdienst waarin wordt vastgelegd dat een belastingplichtige niet (voldoende) heeft voldaan aan zijn informatieverplichting.

Neem deze serieus, zo waarschuwt Bik. Zonder voldoende informatie van de ondernemer geldt omkering van de bewijslast en mag de Belastingdienst schatten wat de ondernemer omzet of bezit. Dan is het aan de ondernemer om te bewijzen dat de Belastingdienst fout zit. Bik: “Die wedstrijd verlies je bijna altijd.”