Preventie is control

Een serie blogs over control.

BLOG – Kans maal Impact. Deze formule vormt de basis voor risicomanagement. Hoe groot is de kans dat een evenement optreedt en welke impact op de organisatie heeft het betreffende incident? Daar komen in principe vier kwadranten uit voort, die vervolgens een eigen aanpak verlangen van de onderneming. Neem bijvoorbeeld de kans op een bedrijfsongeval. Hoe vaak komt dit voor? Is dat één keer per dag of één keer per jaar? En is dat elke dag een ongeval met klein letsel, type verbanddoos, of een keer per jaar met dodelijke afloop? Komen er grote claims uit voort of zijn de gevolgen verwaarloosbaar? Allemaal vragen die met elkaar in verband moeten worden gebracht. De controller zal de kans-maal-impact moeten kwantificeren en zichtbaar moeten maken welke control-maatregelen er noodzakelijk zijn om tegen zo laag mogelijke kosten zo groot mogelijke doelrealisatie te bereiken.

Door Hinrich Slobbe, control prof in beide betekenissen, als associate professor aan de Business School Nederland en als directeur van Wisdom in Finance.

De vier kwadranten van risicomanagement zijn:

1. klein risico, kleine impact: nietsdoen

Het eerste kwadrant is gelijk het makkelijkste: kleine kans maal lage impact. De kans op een ongeluk is zeer laag, als gevolg van een overzichtelijke situatie, goede procedures, goed geïnstrueerd personeel, een cultuur waarbij het personeel voortdurend mogelijk gevaarlijke situaties opmerkt en er gelijk iets aan doet. Als dan ook de mogelijke gevolgen bij een incident verwaarloosbaar zijn dan is er qua risicomanagement een zeer goedkope oplossing: niks doen. Het is volledig onder controle. Extra inspanning in het voorkomen van deze risico’s zou zonde van het geld zijn.

2. groot risico, kleine impact: beperken

Het wordt al listiger als de impact laag is maar de kans groot. Want dan gaat het over zaken, die je met een hoge mate van zekerheid gaan overkomen, maar met een zodanig lage schade als gevolg, dat je inspanningen vooral gericht zullen zijn op het verlagen van die schade. Vooral repressief gedrag wordt hiermee gestimuleerd. Ondernemingen nemen vaak risico’s voor lief, omdat ze de schade makkelijk kunnen beperken.

3. klein risico, grote impact: verzekeren

Het tweede kwadrant is al wat moeilijker: kleine kans maal hoge impact. De schade als gevolg van brand of een mogelijk dodelijk ongeval is gigantisch maar de kans is relatief klein. In zo’n geval is een verzekering voor de grote financiële gevolgen zeer belangrijk. Dit soort verzekeringen zijn de basis voor het verzekeringswezen. Mensen beschermen tegen de gevolgen van grote incidenten. Rampen op individueel niveau, maar gemiddeld een relatief kleine schade met premies die voor iedereen zijn op te brengen. Dit soort interventies zijn curatief en/of repressief van karakter en helpen bedrijven om op een relatief goedkope manier de risico’s te beheersen.

4. groot risico, grote impact: preventie

Erg vervelend wordt het als de kans groot is en de impact desastreus. Dodelijke impact die zeer regelmatig voorkomt zal leiden tot het faillissement van de betreffende onderneming. Hier passen geen curatieve of repressieve maatregelen, omdat je dan al te laat bent. Uitsluiting van het risico, verandering van de businessmodellen en preventieve maatregelen ter voorkoming van de schadelijke evenementen moeten hier een centrale plaats innemen. Preventie wordt ook wel het nieuwe verzekeren genoemd.

Gedragsverandering binnen het persoonlijk leven en organisaties werken beter dan alleen maar pappen en nathouden als het kalf verdronken is. Preventie is het nieuwe control 3.0.

Alle blogs van prof. Hinrich Slobbe voor u op een rij gezet.