Onderzoek Private Equity: waardecreatie uit management

Nu het ‘leverage-spel’ niet meer van toepassing is, richten participatiemaatschappijen zich meer en meer op het management als grootste succesfactor voor waardecreatie.Het onderzoek (zie ook kader ‘onderzoek’) is uitgevoerd door organisatieadviesbureau Hay Group en executive-search bureau Ebbinge & Company en had voor een eerste editie een opvallend hoge respons van 51 participatiemaatschappijen.

“Een teken dat verdere professionalisering bij Private Equity hoog op de agenda staat”, aldus Herman Koning, director Business Solutions bij Hay Group. “In de publiciteit wordt bij Private Equity altijd de nadruk gelegd op de financiële en juridische strategieën die gevolgd worden. Met relatief weinig assets en een toegenomen concurrentie is het voor participatiemaatschappijen echter nodig om onderscheidende factoren te hebben en die worden – naar nu blijkt – vooral op organisatorisch vlak gevonden.”

“In de afgelopen jaren heeft men zich vooral gericht op portfoliomanagement en wellicht is toen die grotere aandacht voor het management tot bloei gekomen. Ruim 80% van de ondervraagde partijen stelt dat meer dan de helft van de waardecreatie van de kwaliteit van het management afhankelijk is. Dat is aanzienlijk meer dan wij verwacht hadden.”

Ander type professional bij PE
De verschuiving in aandachtspunten is volgens Koning ook toe te schrijven aan het type professional dat bij participatiemaatschappijen te vinden is. “Begin jaren ’80 waren het vooral de bankiers die zich met Private Equity bezig hielden. Later kwamen daar juristen en accountants bij en nu zien we steeds meer strategieconsultants bij participatiemaatschappijen. Het is dus niet vreemd dat er eveneens gekeken wordt naar managerial aspecten en niet alleen naar het financiele spel. Te meer omdat financiering sinds de crisis een stuk lastiger te krijgen is.”

Management speelt een cruciale rol
Het besef dat goed management tot waardevermeerdering leidt is dus alom aanwezig bij participatiemaatschappijen. Die zijn echter nog wel vaak zoekende naar een manier om die kwaliteitsslag te maken. Ron Jansen, managing partner Ebbinge & Company: “Private Equity moet aan de bak: hun bedrijven moeten scherper ingericht worden om door autonome groei en acquisities stappen te zetten. Het management speelt daar een cruciale rol bij, door niet slechts te reorganiseren maar door intelligent en slim aan te sturen en een bedrijf lean & mean te maken. Het belang van goed management leeft wel bij Private Equity, maar men is ook kritisch over zichzelf en geeft aan dat er op dat vlak nog veel te verbeteren valt. Bij de presentatie van het onderzoek sprak ik een private equity manager die me zei: ‘Wij zijn in feite net een executive search bureau, alleen dan met kapitaal. De juiste man op de juiste plek levert kapitaal op.’ Met dat inzicht heb je duidelijk al veel stappen gezet. Lang niet alle participatiemaatschappijen zijn echter zo bewust met het aansturen van de portfoliobedrijven bezig.”

Jansen vervolgt: “Bij het selecteren van management wordt vooral gekeken naar eraringen uit het verleden. Dat rendementen uit het verleden geen garantie bieden voor de toekomst, gaat echter ook hierbij op.” Koning: “Uit het onderzoek blijkt dat in zowel de due diligence- als de executiefase er potentieel is om diverse zaken beter aan te pakken. Opvallend daarbij is dat de kwaliteit van management en organisatie als zeer belangrijk worden ervaren voor succes maar er zowel in de fase voor de closing als na de closing betrekkelijk weinig expliciete aandacht is voor deze zaken.Een echt oordeel over het management valt meestal pas na closing in de praktijk van de samenwerking.. Men vindt het lastig om al tijdens de onderhandelingen over de kwaliteit van het management te beginnen, waardoor beslissingen over het management meestal op basis van gevoel genomen moeten worden.”

Onder op de stapel
Er bestaat dus een discrepantie tussen zaken die voor en na closing als meest belangrijk worden beschouwd. Dat lijkt te verklaren, omdat een manager van een potentiele overnamekandidaat kopschuw gemaakt kan worden door teveel te hameren op de kwaliteit van het management. Gaat de voorkeur uit naar de partij die minder kritisch is, aangezien het de managers zelf zijn die invloed hebben op de eindbeslissing?

Jansen:  “Dat blijkt inderdaad een dilemma te zijn voor veel participatiemaatschappijen. Wanneer men zeker wil weten met het goede management van doen te hebben door bijvoorbeeld een management assessment te houden, kan dat als wantrouwen ervaren worden. Wanneer er slechts één partij is die dit structureel zo aan pakt, loopt die het risico om onder op de stapel te belanden. De vraag is hoe we die situatie kunnen doorbreken. In het Verenigd Koninkrijk is zo’n management assesment bijvoorbeeld al veel meer common practice. Het vergt een bepaalde durf om die situatie te doorbreken en al voor closing bepaalde managementsaspecten geobjectiveert onder het licht te houden. Zet het op de agenda, benoem de punten van aandacht. Daar wordt het zittend management in the end ook beter van.”

Managementsaspect is onderbelicht
Op de langere termijn zal dat immers altijd tot meer waardecreatie leiden. Koning: “Met het wisselen van een managementteam(lid) ben je per definitie altijd een jaar te laat.  Voordat een nieuwe manager op stoom is, ben je vaak ook een half jaar verder. Op een gemiddelde participatieperiode van zes jaar is dat veel verloren tijd. Er worden vaak grote fees betaald voor financiele adviezen, terwijl het managementsaspect onderbelicht is. Uit het onderzoek blijkt nu dat veel participatiemaatschappijen hun expertise op het gebied van management verder willen professionaliseren., hetzij door training van de eigen mensen of door externe kennis in huis te halen. Private Equity managers die daadwerkelijk grip op de zaak willen krijgen, moeten de stap durven nemen om ook in de onderhandelingsfase op goed management professioneel te durven selecteren.”

####

Hyva
Niet alleen was de respons op het onderzoek boven verwachting; ook bij de presentatie van de resultaten was de opkomst groot. Koning: “Met zo’n 70 investment managers en directors kwamen we tot de conclusie dat de resultaten van het onderzoek gedeeld werden. Louwrens Dijkstra, CEO van Hyva gaf zijn visie op de managerial aspecten bij een portfoliobedrijf. Hyva is inmiddels meerdere malen doorverkocht aan andere Private Equity-firms die allemaal waarde hebben weten te creëren. Bij Hyva, zo gaf hij aan, zijn management assesments al common practice; zelfs midden in een investeringscyclus worden alle managers onder de loep genomen. Een voorbeeld voor vele andere bedrijven die met Private Equity geld vooruit willen.”

Het betrof de eerste keer dat een dergelijke onderzoek gehouden is. Zit er een vervolg in? Koning:: “We zien dat het leeft en willen participatiemaatschappijen uiteraard blijven faciliteren bij het doen van dit soort onderzoeken. Ik ben echter geen voorstander van een jaarlijks onderzoek dat telkens iets meer de ene of andere kant opschuift. Liever gaan we samen met private equity managers en portfoliobedrijven aan de slag om de nadruk op het management in de praktijk toe te passen. Wel gaat een vergelijkbaar survey nu lopen in enkele andere landen en zullen we in Nederland samen werken met de NVP.”

Het onderzoek
Van de 90 benaderde Private Equity partijen kwam een respons van 51 van de grote, middelgrote en kleine participatiemaatschappijen in Nederland terug. Zij vertegenwoordigen ruim drieduizend portfoliobedrijven. De belangrijkste uitkomsten uit het onderzoek:

– Het management is de belangrijkste factor voor waardecreatie. 83% van de participatiemaatschappijen geeft aan dat meer dan 50% van de waardecreatie afhankelijk is van de kwaliteit van het management.

– Het beoordelen van management op andere wijze dan alleen gevoel heeft een positief effect op waardecreatie

– Bepaalde capaciteiten zijn cruciaal voor het succes van CEO en CFO

– Participatiemaatschappijen willen meer aandacht besteden aan due diligence op het gebied van organisatie en management

– Ondanks enkele dilemma’s zijn er veel factoren die nog geoptimaliseerd kunnen worden pré- en post closing om de waardecreatie te verbeteren. De professionaliseringsslag is bij Private Equity dus nog in volle gang.””

Assesment
Investeren in het management loont, zo blijkt uit het onderzoek. Door vooraf het management te screenen middels uitgebreide interviews en assessments is er gedurende de investeringsperiode ook minder verloop dan wanneer zo’n assessment niet gedaan wordt. Wanneer het koudwatervrees voor management assesments ook in Nederland is overwonnen, verwachten beide heren een toename in het aantal management assessments door participatiemaatschappijen. Jansen: “Nu gebeurt dat in ongeveer tien procent van de gevallen. Aangezien het op dit moment sterk leeft binnen Private Equity verwacht ik dat dat snel zal stijgen. Wij zijn daarvoor ook in gesprek met de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen.” Koning: “Zo’n assessment hoeft natuurlijk niet per definitie door een externe partij gedaan te worden. Door investment te helpen om beter door te vragen, kunnen we participatiemaatschappijen helpen om het in toenemende mate zelf te doen. Met management als voornaamste value driver lijkt me dat geen overbodige luxe.”

Herman Koning is Director Business Solutions bij Hay Group. Hay Group werkt zowel samen met PE firma’s als hun portefoliobedrijven in de pré deal − en post deal fase. De ondersteuning varieert van management en organisatie audits in de due diligence fase tot het ondersteunen van het management van portfoliobedrijven bij het uitvoeren van hun value agenda op het gebied van organisatie, human capital en bedrijfsvoering.

Ron Jansen is Managing Partner bij Ebbinge & Company, een executive search firm met als focusregio de Benelux en Londen. Ebbinge & Company adviseert al bijna 30 jaar bij de invulling van directie- en toezichthoudende posities in het bedrijfsleven en de publieke sector. De kernactiviteiten bestaan uit Executive Search, Recruitment & Selection, Executive Interim Management, Management Audits, Assessments & Coaching. Een gespecialiseerd team richt zich op private equity bedrijven en de portfolio bedrijven.

Het onderzoek is te vinden op http://www.haygroup.com/nl/Downloads/Misc.aspx?ID=29818