Na banken nu ook MKB aan infuus?

Een serie blogs over financiering.

BLOG – Als we de financiering voor het MKB niet beter regelen, blijft de afhankelijkheid van banken bestaan en dat maakt de Nederlandse economie vatbaar voor problemen.

Door Luuc Mannaerts. Hij is CEO van MKB-financieringsplatform October en voorzitter Raad van Toezicht bij Stichting MKB Financiering. Daarvoor was hij lang actief voor ABN Amro, onder andere als CEO Commercial Finance.

Dat ''je 't pas gaat missen als het er niet meer is' ervaren we deze dagen allemaal. Even op bezoek bij familie of vrienden, een kopje koffie bij opa en oma. Wat tot voor kort de normaalste zaak was, kan niet meer. Vanaf het moment dat de impact van COVID-19 duidelijk werd, is in Europa alles uit de kast gehaald om ook het MKB te ondersteunen. Ook Nederland is daarin niet achtergebleven. En terecht. Ons land dankt het grootste deel van haar economische en sociale welvaart aan de bijna 450.000 MKB'ers die Nederland rijk is.

Maar diezelfde bedrijven staan nu onder enorme druk. Onder andere omdat de 'grondstof voor ondernemen' voornamelijk door banken wordt verstrekt. Sinds de financiële crisis van 2008 is het voor het MKB moeilijker geworden om via een bank een financiering te krijgen, kosten-technisch komt dat niet meer uit. En ook de grote aantallen aanvragen kunnen banken niet aan. 'Florerende bedrijven met groeiambities die krediet willen, worden nu even geparkeerd. Net als minder urgente gevallen,' was een kop in de FD van 15 April. In de huidige crisis blijkt dat de grootbanken de stroom van aanvragen maar moeilijk aankunnen en dat kan een vergaand negatief effect hebben op hoe we uit deze crisis gaan komen.

Wat goed is voor het MKB, is goed voor Nederland

Sinds de kredietcrisis van 2008 zijn banken onderworpen aan verscherpt toezicht en regelgeving en moeten ze grotere buffers aanhouden. Dat is ook terecht: immers, wij vertrouwen erop dat de bank een veilige plek is voor ons spaargeld. Maar het geeft hun positie aan, pas wanneer de Nederlandse Bank aan de knoppen draait, mogen banken hun buffers weer verlagen.

Diezelfde regelgeving maakt dat banken veel waarde hechten aan tastbare bezittingen, zoals bijvoorbeeld een fabriekshal, een warehouse, of machines. Dat sluit lang niet altijd aan bij veel jonge ondernemingen. Laatst hebben wij via ons platform de internationale expansie gefinancierd van een groeiende onderneming met een sterk management team. Het belangrijkste bezit? Software en zelflerende algoritmes. Een mooi bedrijf met een stabiele cash-flow. Na een zoektocht van driekwart jaar waren zij ongelooflijk blij dat wij het bedrijf wel konden financieren. En dat deden we in anderhalve week.

“Liquiditeit is voor een onderneming, wat zuurstof is voor de mens. Heb je geen liquiditeit dan ben je dood,” las ik laatst in relatie tot het MKB. En zo is het maar net. Om een bedrijf goed te helpen is een compleet andere benadering noodzakelijk: naast een passende financieringsoplossing zijn soft skills van medewerkers, gebruik van technologie om gemak en snelheid te verbeteren, en ondersteuning door data-analytics essentieel om als partner van het MKB op te treden. Dat hoeft de ondernemer niet allemaal te zien, zolang ze het maar ervaren. En dan doel ik op snelheid, korte lijntjes, een goed advies, een faire prijs en vooral transparantie.

Cruciaal: andere mindset en samenwerking

Onomwonden zeg ik: het MKB is prachtig. Dat komt omdat 'groei' bijna altijd daar zijn oorsprong heeft. En dan doel ik op innovaties of nieuwe producten waarvan het succes wordt gedreven door de passie van de ondernemer. Daarom noemen we het MKB de motor van de Nederlandse economie. We moeten al die duizenden bedrijven blijven voeden met brandstof om in beweging te blijven. En dat vraagt om een andere mindset waarin ondernemers én banken zich realiseren dat de afhankelijkheid van een bank niet gezond is. Net als voor een cruciale grondstof is het essentieel om twee leveranciers te hebben van krediet die elkaar aanvullen. Want ooit houdt de ongelimiteerde liquiditeit voor banken op en zal een combinatie van bancaire met niet-bancaire financiering de norm zijn. Dat vraagt ook om samenwerking van een ander niveau, een hoger niveau: van het MKB met haar financiers en van financiers onderling.

Niemand zou het alleenrecht moeten (willen) hebben om een bedrijf te financieren en daar andere partijen van uit te sluiten. De kracht ligt verborgen in samenwerking en transparantie. Hier is een speciale rol weggelegd voor de finance professionals en de financieel adviseur van de onderneming. Zij weten exact hoe de onderneming ervoor staat, hoe dit inzichtelijk te maken, en zijn cruciaal in het opstellen van scenario's. Zij kunnen als verbinder optreden tussen ondernemer en financiers en daarmee de afhankelijkheid van een bank opheffen.

Passie als bouwsteen

De uitbraak van het coronavirus heeft nog maar eens aan het licht gebracht hoe belangrijk het MKB is voor Nederland en de sleutelrol van deze bedrijven gezamenlijk voor onze 'groei'. Daarnaast zijn ondernemers toegankelijk en hebben ze een aanstekelijke passie. Laten we bouwen op die passie, om zo de ouderwetse patronen in de financiële wereld te doorbreken.

De blogs in deze serie:

• Na banken nu ook MKB aan infuus?
• ADB-financiering wérkt
• Waar let de financierder op?
• Beter je liquide middelen managen