Moneyless Man

Mensen die zeggen dat ze geld niet belangrijk vinden bezitten er doorgaans genoeg van. ('Alleen vakanties vind ik belangrijk. En mijn huis, want je moet wel goed wonen. En lekker eten natuurlijk.') De Ierse Mark Boyle is iemand die geld niet alleen onbelangrijk vindt, maar het vervolgens ook totaal uit zijn leven gebannen heeft.

Wie aan een man denkt die geen geld gebruikt krijgt misschien associaties met zwerverachtige types. Ongewassen mensen die altijd te veel kleren aan hebben, omgeven met volgepropte plastic tassen. Niets van dat alles is van toepassing op Mark Boyle. Hij is een afgestudeerd econoom. Daarin is hij dus ten voeten uit iemand die iets van geld en monetair verkeer begrijpt. 
Die achtergrond was voor hem enkele jaren geleden geen reden om nog meer geld te vergaren dan hij al had, nee, hij wilde minder. Helemaal niets meer, zelfs. Boyles motivatie om geldloos door het leven te gaan is afstanden overbruggen. Afstanden tussen de mens en zijn eten, en afstanden tussen mensen onderling. Geld neemt een groot deel van die afstand nu in. 
Boyle: ‘Geld maakt het ons mogelijk om compleet afgesneden te zijn van wat we consumeren en van de mensen die de producten maken die we gebruiken.’ Daarbij is verspilling van onze grondstoffen gemakkelijk, voor wie geld heeft. In Groot-Brittannië (waar Boyle woont) wordt jaarlijks ongeveer een derde deel van het geproduceerde voedsel weggegooid. Niemand gooit voedsel weg wanneer hij voor zijn brood zelf het graan heeft gemalen, deeg heeft gekneed en het brood gebakken, betoogt Boyle. 
Niet geld, maar tijd is het belangrijkste bezit van Mark Boyle. Waar de aankoop van een brood voorheen een kwestie was van misschien een minuut, kost hem de bereiding nu uren. Maar de voldoening groeit met elk brood dat hij bakt en waarvan de geuren zich verspreiden door zijn caravan. Boyle maakt zijn eigen zeep, papier en zelfs inkt. Maar tijd is niet iets waar hij zich zorgen over maakt: ‘Ik ontdekte dat ik niet zoiets had als een [balans tussen] werkleven, sociaal leven en privéleven. Ik had gewoon leven,’ aldus Boyle. 
Zijn koude douches in de winter vindt hij verfrissend, zijn contacten met zijn omgeving hechter en intrinsiek waardevoller dan een bankrekening met geld. Op zijn fiets komt hij op plaatsen waar hij anders nooit kwam. Geldloos leven is niet isolerend, zegt Boyle, integendeel, het maakt je een hechter onderdeel van je omgeving. 
Boyle’s filosofie én zijn gedrag sluiten naadloos aan bij de oude wijsheid van de Cree-indianen, een volk dat zichzelf zag als onderdeel van de natuur, niet als de heerser erover: ‘Only after the last tree has been cut down, only after the last river has been poisoned, only after the last fish has been caught, only then will you find that money cannot be eaten’.
Michiel van Straten is ontdekkingsschrijver (www.ontdekkingsschrijver.nl). Dit blog is een bewerkt tekstfragment uit zijn boek ‘Tien verdwenen dagen, over de menselijke maat achter ons wereldbeeld’. Hierin schrijft Van Straten onder anderen over de geschiedenis van geld. 

Gerelateerde artikelen