Money Matters: Overnamegeruchten

Laten we wel wezen, KPN is geen schim van wat het bedrijfdat het ooit was of leek te kunnen zijn. het bedrijf is nu rond de 17 miljard euro waard op de beurs, tweederde minder dan in 2000. Natrappen is niet sympathiek, maar die waardevernieting staat hoe je het ook wendt of keert grotendeels op het conto van de vorige topman, Wim Dik.

Want wat deed hij toen de (prijs)concurrentie op zo’n beetje alle markten die KPN bediende toenam. KPN kan niet meegaan in de prijzenslag op de telecommunicatiemarkt, zei hij. Maar KPN zou het op ‘kwaliteit’ proberen te winnen. Kwaliteit! Alsof het iemand iets uitmaakt of hij via KPN of de Vodafone of Orange kan doorbellen dat hij in de file staat en te laat op zijn afspraak komt. Als hij maar kan doorbellen dát hij te laat komt. Het liefst komt hij natuurlijk helemaal niet te laat – maar daar kan de KPN hem ook al niet bij helpen.

Omdat Dik waarschijnlijk ook wel inzag dat het bedrijf het niet zou redden op ‘kwaliteit’, zette hij de vlucht naar voren in. KPN besloot mee te doen met de grote jongens. Het wilde tot de Europese telecomtop behoren. Het concern legde een agressieve groeistrategie aan de dag. Links en rechts kocht het bedrijven bij elkaar, onder andere in Oost-Europa. Eind 1999 mondde dit uit in de acquisitie van E-Plus in Duitsland voor fl. 23 miljard, de grootste overname uit de geschiedenis van het Nederlandse bedrijfsleven. Enkele maanden later werd ook nog eens bijna 10 miljard euro uitgegeven aan UMTS-licenties in Nederland, Engeland en Duitsland. Toen de balans werd opgemaakt, bleek alle daadkracht te hebben geleid tot een vervijfvoudiging van de schulden: van 4,5 miljard tot 23 miljard euro.

Zoals bekend heeft Ad Scheepbouwer de afgelopen jaren proberen te redden wat er te redden viel aan KPN. Dat is in zoverre gelukt dat het bedrijf nu weer winst maakt. Maar dit is vooral te danken aan de kostenbesparingen die Scheepbouwer er doorheen drukte. De omzet van het bedrijf wil maar niet stijgen en schommelt nu al jaren rond de 11,5 miljard euro. Wat moet hij ook? Het bedrijf zit in de tang op elke markt waarop het actief is: mobiele telefonie, internet en sinds de opkomst van de ‘carrier select’-aanbieders en het bellen via internet wordt het ook steeds moeilijker het vaste net uit te melken.

Kortom: KPN is nooit helemaal bekomen van de periode Wim Dik. Ironisch genoeg maakt dat het bedrijf echter tot een aantrekkelijke overnamekandidaat. Natuurlijk zal een bedrijf dat het goed doet meestal duurder zijn dan een slecht presterend bedrijf. Maar ook de prijs van een slecht presterend bedrijf kan aardig oplopen. Sterker nog, het komt wel voor dat de koers stijgt omdat het slecht gaat. Slechte prestaties wakkeren overnamegeruchten aan, en die geruchten drijven de koers op.

20 miljard schijnt Telefonica te willen neerleggen voor KPN. Zo wil het gerucht, dat door KPN en Telefonica zélf in de wereld schijnt geholpen te zijn om te kijken hoe de financiële markten reageren. Laten we voor Scheepbouwer hopen dat zijn geruchtenmachine beter functioneert dan KPN in de afgelopen jaren. En dat Telefonica er wel in slaagt het bedrijf te redden.