Money Matters: Maatregelen na de maaltijd

Hebben aandeelhouders te veel macht verworven? Vorig jaar vroeg het kabinet daarover advies aan de commissie-Frijns die de naleving onderzoekt van de zogenoemde code Tabaksblat voor goed ondernemingsbestuur. Directe aanleiding was destijds de poging van activistische aandeelhouders om het Stork-concern te ontmantelen. In mei kwam de commissie met de conclusie dat er geen fundamentele wijziging van het huidige stelsel nodig is. Wel kwam Frijns met een aantal voorstellen voor nieuwe wetgeving, en die heeft het kabinet vrijwel alle overgenomen.

Het kabinet wil dat aandeelhouders van een beursgenoteerd bedrijf zich kenbaar maken als zij een belang van 3% of meer in een onderneming hebben. Nu hoeven partijen pas openheid te geven als zij 5% van de aandelen bezitten. Ook moeten aandeelhouders laten weten wat hun intenties zijn als ze die 3% hebben bemachtigd. Verder wordt het recht om onderwerpen op de agenda van aandeelhoudersvergaderingen te krijgen verhoogd. Op dit moment kan dit al bij een belang van 1%. Verder zal wat het kabinet betreft nog een identificatiestelsel van aandeelhouders ingevoerd worden. Daarnaast zal worden verkend of de positie van werknemers versterkt moet worden. De Tweede Kamer zal zich op 5 juli in een debat buigen over de aanbevelingen van de commissie-Frijns. Daarna zal een eventuele wetswijziging nog door de Eerste en Tweede Kamer moeten worden behandeld.

Het effect van de maatregelen zou groot zijn als zij eerder waren doorgevoerd. In het geval van ABN AMRO had het hedgefund TCI, dat de discussie over de opsplitsing van de bank aanzwengelde, een veel groter aandeel moeten hebben dan het – in elk geval aanvankelijk – bezat om zijn wensen te agenderen. En TCI was, als het had willen agenderen, ook meteen bekend geweest omdat het daarvoor drie procent van de aandelen had moeten hebben.

Maar dat is achterafpraat. Hoe lang het duurt voordat de nieuwe maatregelen hun beslag krijgen is onzeker. Het kan nog maanden duren. De vraag is of de wetgeving dan niet erg achteruitloopt op de praktijk. Want hoe groot is de kans dat activistische aandeelhouders zich in de nabije toekomst nog zullen roeren zoals dat in de afgelopen tijd is gebeurd bij VNU, Stork en ABN AMRO?

Veel kleiner dan in het (recente) verleden, zo bleek tijdens een discussie op de recente CFO Day. Joop de Rooij, CFO van SHV, vond het een veeg teken een private equity-fonds zoals Blackstone zelf een beursnotering heeft aangevraagd. “Ze dragen hun ondernemersrisico over aan het grote publiek. Een teken dat ze het zelf niet meer aandurven?” En inderdaad: de hoogtijdagen van private equity-fondsen lijken geteld.  Zeker op de Nederlandse beurs hebben zij niet veel meer te zoeken. De rendementseisen die zijn hanteren zijn al gedaald van een percentage of 30 tot de 10-15%. De rente stijgt en overnames met geleend geld worden dus moeilijker. Zeker nu de koersen van beursgenoteerde bedrijven hoog blijven. Lucratieve deals worden al met al steeds zeldzamer. Waarom dan nog eens met wettelijke maatregelen komen?