Money Matters: Hadden ze maar naar Cruyff geluisterd

De Cruyffiaanse uitspraak ‘elk nadeel heeft zijn voordeel’ wordt door de Nederlanders beschouwd als de mooiste uitspraak van Johan Cruyff, zo blijkt uit een overzicht dat het dagblad De Telegraaf vandaag geeft ter gelegenheid van de 60-ste verjaardag van de oud-voetballer. Een uitspraak waar het bestuur van ABN AMRO niet goed naar heeft  geluisterd. Het ‘nadeel’ (we presteren ondermaats) heeft als ‘voordeel’ dat je je prestaties kunt verbeteren. Als je de bank verkoopt, leg je je neer bij je falen. Alleen mensen die denken dan elk nadeel zijn nadeel heeft doen dat.

Dan de op één na populairste uitspraak van Cruyff, ‘Als wij de bal hebben, kunnen zij niet scoren’. Precies. ABN AMRO had de afgelopen jaren veel meer initiatief moeten tonen.

En dan de derde in de rij: ‘Het geeft niet als de tegenstander doelpunten maakt, zolang jij er maar eentje meer maakt’. Inderdaad. Ondernemen brengt risico’s met zich mee. En dat betekent dat er wel eens iets mislukt. Maar ‘no guts, no glory’, zoals de Amerikaan zegt. ABN AMRO heeft in de afgelopen jaren geen grote fouten gemaakt, maar juist daardoor is de bank in de knel gekomen. Bang dat de tegenstander doelpunten zou maken? In elk geval te defensief, en daardoor niet bij machte om er eentje meer te maken.

‘Je snapt het pas als je het begrijpt’, het vierde Cruyffisme, spreekt voor zich. Het bestuur van bank had zich deze uitspraak in de oren moeten knopen. Was zich onvoldoende bewust van alle kansen en bedreigingen die zich voordeden. Te zeer naar binnengericht, te weinig nieuwsgierig. Wie niets weet, ziet niets. En wie niets ziet, komt ook niets aan de weet. Zo blijf je onwetend.

En dan het profetische ‘Italianen kunnen niet van je winnen, maar je kunt wel van ze verliezen’. De overname van de bank Antonveneta leek een meesterzet. Maar is het achter afgezien geen verlies? Een pyrrhusoverwinning, zoals dat heet, die ABN AMRO zo veel kracht heeft gekost dat ze een makkelijke overnameprooi werd?  

‘De verdediging was geitenkaas’, de zesde Cruyffiaanse wijsheid. ‘Gatenkaas’, bedoelt hij, dachten wij jarenlang. Maar nu blijkt dat we de uitspraak niet op z’n metaforische merites hebben beoordeeld. ABN AMRO is een Nederlandse bank. En is ‘geitenkaas’ een typisch Nederlands product? Nee toch? Nou dan! ABN AMRO had zich bj zijn leest moeten houden, niet te veel afdwalen in landen waar het geen sterke positie kon opbouwen. Geen geitenkaas maken.

‘Un momento dado’, nummer zeven. Inderdaad: op een gegeven moment komt de waarheid aan het licht. Dan blijkt dat je er maar beter mee kunt ophouden. De pijp aan Barclay’s of een ander bedrijf geven. Een pijnlijk moment. Zoals Cruyff zou kunnen zeggen: ‘Het is moeilijk om door te gaan, maar ook moeilijk om te stoppen.’