Miljoenennota in het teken van armoedebestrijding

Het demissionaire kabinet trekt circa 2,2 miljard euro uit om te voorkomen dat het aantal mensen in armoede stijgt van 4,7 procent dit jaar naar 5,7 procent in 2024. Dit doet het kabinet onder meer door allerlei toeslagen (kindgebonden budget, huurtoeslag, en arbeidskorting) en de bijstand te verhogen. Het plan is op het benodigde geld hiervoor grotendeels weg te halen bij hogere inkomens.

Werkgevers en werknemers

Wat gaan werkgevers en werknemers van alle plannen merken? De belangrijkste veranderingen op een rij:

• De arbeidskorting wordt verhoogd met 115 euro. Hierdoor betalen werkenden met een inkomen tussen het minimumloon en een modaal inkomen iets minder inkomstenbelasting. Werkenden met een salaris vanaf het minimumloon tot bijna 40.000 euro gaan er hierdoor op vooruit.
• De inkomstenbelasting kent voor werkenden 2 schijven. Per 2024 wordt de 2e belastingschijf minder geïndexeerd, met 3,55% in plaats van 9,9%. Hierdoor gaan mensen met een hoog inkomen of hoog aanvullend pensioen er minder op vooruit. Met de 1,6 miljard euro die deze maatregel opbrengt, kan de compensatie van de lagere inkomens grotendeels worden betaald.
• De inkomstenbelasting voor gepensioneerden kent 3 schrijven. Per 2024 worden de 2e en 3e belastingschijf minder geïndexeerd met 3,55% in plaats van 9,9%. Door deze grenzen minder te indexeren, gaan gepensioneerden met een inkomen boven ongeveer € 40.000 er minder op vooruit.
• Het tarief in de 1e belastingschijf neemt met 0,03 procentpunt toe. Hierdoor gaan werkenden en gepensioneerden maximaal  20 euro meer belasting betalen.
• De jaarlijkse indexatie van heffingskortingen en schijfgrenzen is voor 2024 met 9,9% veel hoger dan in eerdere jaren. Hierdoor betalen mensen in loondienst en gepensioneerden in 2024 minder belasting.
• Werknemers kunnen vanaf volgend jaar van hun werkgever een hogere onbelaste vergoeding voor reiskosten krijgen. Werkgevers mogen hun personeel vanaf volgend jaar 23 cent per kilometer reiskostenvergoeding geven zonder dat daar belasting over moet worden betaald. Dat is nu nog 21 cent.

Koopkrachtpakket stopt armoedegroei

Met alle maatregelen voorkomt het demissionaire kabinet dat de armoede in 2024 oploopt. Dat blijkt uit de ramingen in de Macro-Economische Verkenning (MEV) van het Centraal Planbureau (CPB). Lagere-inkomensgroepen gaan er op vooruit door het koopkrachtpakket. Hogere inkomenss gaan er ook op vooruit, maar minder dan in eerdere ramingen. Per saldo blijft de gemiddelde koopkrachtstijging gelijk (1,8 procent).

Vakbonden teleurgesteld

Vakbonden CNV en FNV zijn teleurgesteld in de op Prinsjesdag gepresenteerde plannen van het demissionaire kabinet. CNV heeft kritiek dat de belasting op arbeid niet omlaag gaat. Daarnaast stijgen de reiskosten door de hogere accijnzen op brandstof en de prijsverhoging van treinkaartjes. Al met al gaan de meeste werkenden er in 2024 op achteruit, concludeert de vakbond. Dat is kwalijk: “Werken moet weer lonen. Zeker in deze krappe arbeidsmarkt”, stelt CNV-voorzitter Piet Fortuin. Ook vakbond FNV is ontevreden. FNV pleit voor een verdere verhoging van het wettelijk minimumloon (van rond de 12 euro naar 16 euro) en in het kielzog daarvan ook uitkeringen en de AOW.

Werkgevers: politieke zelfbeheersing gewenst

Werkgeversorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland zijn juist blij dat het demissionaire kabinet de lasten voor ondernemers niet sterk verhoogt. Wel noemen ze de economische situatie ‘uiterst onzeker’. De koepels pleiten voor ‘politieke zelfbeheersing’ en hopen dat het minimumloon niet te hoog wordt. Vooral het midden- en kleinbedrijf zou de prijsstijgingen die dat tot gevolg heeft niet aankunnen.