Meeste bedrijven scoren onvoldoende in jaarverslagenonderzoek

26 oktober 2016

Beursgenoteerde Nederlandse ondernemingen weten in hun jaarverslag weinig concreets te melden over de omgeving en de context waarin ze opereren. Visies op zaken als duurzaamheid, diversiteit, leiderschap en innovatie blijven beperkt tot vaak nietszeggende algemeenheden. En als dit soort thema's al genoemd worden, dan zijn organisaties niet in staat aan te geven hoe zij hier in hun eigen bedrijfsvoering praktisch invulling aan geven. Zo zegt nagenoeg elke onderneming dat ze de klant centraal stelt, maar hoe ze dat doen valt uit vrijwel geen van de jaarverslagen af te leiden.

Dit blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van Hogeschool Leiden naar transparantie in Jaarverslagen van beursgenoteerde ondernemingen.

Dikke onvoldoende

Het beperkte vermogen van het bedrijfsleven om relevante ontwikkelingen in de omgeving te vertalen naar concrete bedrijfsdoelstellingen, is volgens Piet Hein Coebergh, samensteller van het onderzoek, de belangrijkste reden dat veel organisaties een dikke onvoldoende scoren. Coebergh: 'Bedrijven vertellen wel veel, maar ze zeggen zo weinig. Iedereen erkent het belang van innovatie. Maar de praktische vertaalslag ontbreekt. Wat doe je nu concreet op het thema leiderschap of diversiteit? Roepen dat het zo belangrijk vindt is mooi, maar wat is je visie op thema en zo'n hoe incorporeer je deze visie in je strategie? Hoe zorg je concreet dat er meer vrouwen in de top komen, of dat je bedrijf innovatiever wordt? Het kan zijn dat organisaties dat doen, maar dat lezen we niet terug.'

Andere belangrijke conclusies uit het onderzoek:

• Randstad voert dit jaar voor het eerst de ranglijst aan en komt daarmee vanuit niets in de top tien. Dat heeft het uitzendconcern vooral te danken aan de gedetailleerde en brede kijk die het weergeeft op alle dimensies die dit onderzoek toetst: duurzaamheid, innovatie, strategie, diversiteit, klanten, HRM, benchmarking en leiderschap.

• Andere opvallende stijgers (en dalers) zijn: ABN AMRO Bank, sinds vorig jaar weer genoteerd en nieuw binnen op de 2e plaats. Kruidenier Sligro, van de 26e naar de 3e plaats. En fietsenmaker Accell van de 45e naar de 10e plek. De rest van de top 10 bevat grote ondernemingen die al jaren transparant communiceren: Akzo Nobel, DSM, KPN, ASML, Philips en PostNL.

• Opvallend is dat vier van de meest transparante ondernemingen van de afgelopen jaren – Ten Cate, Reesink, Ballast Nedam en Nutreco – dit jaar zijn opgekocht door particulier grootkapitaal. Dat geeft te denken over andere (sub)toppers die de laatste jaren structureel hoog scoren in hun communicatie, zoals TKH, Arcadis, Accell, Brunel, Fugro.

• Anderzijds: transparant communiceren is geen garantie voor succes. Dat blijkt uit het aantal winnaars van de afgelopen jaren dat inmiddels niet meer bestaat (SNS Reaal, Imtech, Fortis) of hun beurswaarde hebben zien verdampen (Delta Lloyd, BAM, Ballast Nedam, Fugro).

22e onderzoek naar communicatie over strategie per thema

Het Jaarverslagenonderzoek wordt dit jaar voor de 22e achtereenvolgende keer verricht. Doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in de mate waarin (beursgenoteerde) ondernemingen in Nederland communiceren over hun strategie. De analyse levert daarmee een empirisch onderbouwde bijdrage aan het debat over de toegevoegde waarde van transparantie voor het bedrijfsleven en belanghebbenden.

Met ingang van dit jaar is de methode van onderzoek ingrijpend gewijzigd. De jaarverslagen worden niet louter meer beoordeeld op het communiceren van strategie maar ook op communicatie over de thema's: duurzaamheid, innovatie & ondernemerschap, cultuur & diversiteit, klantbenadering, HRM, benchmarking, leiderschap & communicatie. Dit bredere strategisch kader past bij de ontwikkeling die organisaties doormaken in hun rapportages.

De nieuwe beoordelingscriteria laten zien dat de meeste organisaties er inmiddels behoorlijk in slagen om hun bedrijfsstrategie te communiceren. Ook zijn ondernemingen steeds opener over hun duurzaamheidsbeleid.