Marc de Rooij (Dexeritas): ‘Aandelen uitgifte niet altijd beste financieringsoplossing voor MKB’

“Financieringen door banken wordt moeilijker. Maar dat wil nog niet zeggen dat bedrijven uit het MKB voor financiering alleen nog aandelen kunnen uitgeven.” Dat zegt senior investment manager Marc de Rooij van Dexteritas, in reactie op het artikel ‘MKB financier NL Investeert voorspelt kentering van krediet naar aandelen’ op FM.nl. Daarin voorspelt NL Investeert topman Dirk Jan Takke, dat MKB bedrijven de komende periode aandelen zullen moeten uitgeven omdat banken financiering terug schroeven.

• andere risicobereidheid van banken bemoeilijkt financiering MKB
• financieringsmoeite verschilt sterk per sector
• aandelen dure vorm van financiering
• bufferhoogte belangrijke factor bij financieringswijze

Voorwaarden van aandelenuitgifte

Marc de Rooij wijst er op dat er nadelen zitten aan uitgifte van aandelen voor financiering: “Uitgifte van aandelen is slechts een oplossing als aan een beperkt aantal voorwaarden wordt voldaan.” Als senior investment manager adviseert hij CFO’s van MKB bedrijven dan ook om altijd eerst te (laten) kijken naar enkele voorwaarden.

Rente en bankfinanciering MKB

De Rooij onderschrijft de visie van NL Investeert, dat financiering door banken recent lastiger geworden is. Dat komt volgens hem niet alleen door oplopende rente (waardoor minder goed lopende MKB bedrijven onvoldoende verdiencapaciteit hebben om de hogere rente op te brengen -red.): “De rente was de afgelopen jaren abnormaal laag. Sinds begin 2022 is de rente erg snel gestegen, maar historisch gezien is het huidige niveau niet exceptioneel hoog. Veel CFO’s zijn de huidige rente beter gewend dan de abnormaal lage rente, dus dat is mijns inziens slechts een deel van de oorzaak.”

Risicobereidheid en bankfinanciering MKB

Volgens de investeerder van het Haagse Dexeritas wegen ándere oorzaken meer mee in de lastig te krijgen bankfinanciering. Zo kijken banken steeds meer naar de schuldpositie van MKB bedrijven: “Die is voor sommige bedrijven en sommige sectoren namelijk verslechterd, mede door de druk om de coronasteun terug te betalen. En achterstallige belastingen zijn tenslotte schuld, die moet ooit worden terugbetaald. Daarnaast hebben banken goed zicht op de conjunctuur waarin bedrijven opereren. Dus schroeven ze hun risicobereidheid terug.”, aldus de Rooij.

Regelgeving en bankfinanciering MKB

Naast de dalende risicobereidheid ziet Dexeritas nóg een reden voor de terughoudendheid bij banken: regelgeving. Sinds de financiële crisis moeten banken en financiers veiliger worden. Eerder berichtte de website Business Insider hierover verschillende artikelen. De overheid en toezichthouders hebben daarvoor regels aangescherpt: “De regelgeving heeft naar mijn mening zeker invloed op de verstrekking van financiering door banken aan bedrijven.” De kosten voor het aangaan van een relatie worden alsmaar hoger voor de banken, terwijl de marges in de MKB markt relatief laag blijven.

Bankfinanciering versus overige financieringen

Daarnaast speelt ook de veranderende rol van de banken mee. Volgens de Rooij zijn er de laatste jaren een verscheidenheid aan non-bancaire financieringsmogelijkheden gegroeid: “van asset-based oplossingen als factoring en leasing tot crowdfunding platforms, onderhandse leningen en schuldfondsen. Dat zijn weliswaar financieringsvormen die qua rente en kosten misschien wat hoger liggen dan financiering bij een bank maar dat wil niet automatisch zeggen dat het dure vormen van financiering zijn. Dat hangt er vanaf waarvoor en hoe lang het geld nodig is, en van de beschikbare alternatieven.” Hij wijst er daarom op dat ‘aandelen weliswaar geen rente kosten, maar dat het wel de duurste vorm van kapitaal is’, zeker voor een tijdelijke oplossing: “De prijs van kapitaal is complexer dan de rente alleen, en hangt samen met het bedrijf, met de financiële positie, de bedrijfsvoering en met de sector.”

Sectorafhankelijk

Net als NL Investeert verwacht ook de senior investment manager dat een deel van de MKB bedrijven de komende tijd lastiger financiering zal kunnen vinden en het daardoor moeilijk zal krijgen om te blijven bestaan in de huidige vorm: “Ieder faillissement is een drama voor de betrokkenen, maar dat hoort helaas bij de economie.” Hij wijst er op dat op de plaats van de wegvallende bedrijven, altijd nieuwe bedrijven zullen opstaan en werkgelegenheid zullen creëren.

Nieuwe bedrijven

Volgens hem is de IT-sector daar een goed voorbeeld van: “Daar leiden bedrijven geen centje pijn en staat men te schreeuwen om personeel. Maar bedrijven in de horeca en mode-retail hebben het lastiger.’ Als recent voorbeeld geeft hij het modewinkelketen Score: “Op basis van berichten in de media begrijp ik dat het bedrijf echt nog wel een beetje winst maakt, maar het gaat nu ten onder omdat het de coronaschulden en leningen niet meer kan afbetalen.”

Twee voorwaarden voor aandelenfinanciering

Voordat over wordt gegaan op de uitgifte van aandelen moet een CFO dus goed kijken naar de omstandigheden en alternatieven. Mocht dan tóch worden besloten tot de uitgifte van aandelen voor financiering, dan adviseert de senior investment manager van het Haagse Dexeritas vóóral te letten op twee factoren. Ten eerste de looptijd, waarvoor het geld nodig is en ten tweede de hoogte van de buffers: “Als er voor 1 tot 3 jaar financiering nodig is, zijn aandelen geen logische financiering; de uitgifte van aandelen is doorgaans namelijk een hele dure manier voor korte termijn financiering.”

Buffers, schuld of aandelen?

Een vereiste voor schuldfinanciering is wel dat een bedrijf gezonde buffers heeft, dus voldoende eigen vermogen. Een gebrek daaraan zal voor veel financiers een obstakel zijn, dus bij gebrek daaraan ligt aandelenuitgifte voor de hand. Of wanneer een actief betrokken investeerder gewenst is en het bedrijf bereid is daarvoor zeggenschap in te leveren. “Maar als er voldoende buffer is adviseer ik zeker niet aandelenuitgifte als eerste.”, aldus de Rooij. Hij rekent voor dat de keuze dan simpel kan uitpakken: “Bedrijfswaarderingen zijn gedaald en mogelijk de verwachte winst ook. Dus wanneer je nu aandelen moet uitgeven op 5x een lage winst, en die later moet terugkopen op 7x hogere winst, dan is zelfs de duurste lening nog goedkoper.”

Zeggenschap en waarderingscomplexiteit

Tot slot, bij een aandelen uitgifte raak je een deel van je onderneming kwijt. Je gaat een complexe waardering tegemoet. Immers, je wil de beste prijs krijgen, terwijl de koper zo weinig mogelijk wil betalen. Daarnaast komt iemand over je schouders meekijken en zal zich min of meer met de bedrijfsvoering gaan bemoeien. Niet iedere ondernemer is daarnaar op zoek. Er zijn wellicht andere vormen van financiering mogelijk, ergens tussen schuld en eigen vermogen. Neem dat ook mee in de overweging. Kortom kijk éérst naar andere vormen van financiering als de bank niet mee gaat en kijk alleen onder specifieke voorwaarden naar aandelenuitgifte.”