Machtswisseling bij SER en Rabobank stemmen hoopvol

Als je op de woorden en daden van de nieuwe voorzitter van de SER en van de nieuwe CEO van Rabobank af moet gaan, lijkt die wisseling van de wacht een aanzet te kunnen zijn tot echte fundamentele veranderingen bij de twee invloedrijke organisaties. Op 12 januari 2022 stond in de Volkskrant een interview met Kim Putters, de nieuwe voorzitter van de Sociaal Economische Raad. Het artikel begint met de samenvatting: ‘Honderd dagen is Kim Putters voorzitter van de Sociaal Economische Raad (SER). Alles moet anders is zijn opvatting: van de onderwerpen die de SER bespreekt, tot de mensen die mogen meepraten. Het maatschappelijk model dat zich richt op materiële groei loopt ten einde’. Fijn dat Kim Putters tot die conclusie is gekomen. Op 4 juni 2021 schreef ik ‘Tijd om de samenstelling van de SER drastisch te veranderen’.

In 2020 kwam Groeien zonder te groeien. Succesvol ondernemen in de betekeniseconomie uit. Een managementboek dat op de longlist van Managementboek van het jaar 2021 kwam te staan. Daarin schreef ik: ‘Ons huidige financieel-economische systeem is volledig op dat soort ‘groeien moet’-mythes gebaseerd…. Actuele crises zoals de corona- en de klimaatcrisis tonen aan dat dit traditionele ‘groeien moet’-systeem niet langer houdbaar is. Het wordt hoog tijd voor een andere visie!’

Ik toonde inhoudelijk aan dat 1) eeuwige economische groei niet bestaat; 2) dat eeuwige economische groei ook niet nodig is en 3) dat netwerken van invloedrijke mensen in de Nederlandse ‘groeien moet’-industrie actief betrokken zijn uit eigenbelang of uit inhoudelijke onwetendheid bij het in stand houden van die mythe van ‘de eeuwige economische groei’. Vervolgens liet ik zien (1 augustus 2021) dat het ‘Groene groei’-model van Barbara Baarsma in haar boek Groene groei inhoudelijk niet klopte. ‘Groene groei’ bestaat niet, zie het artikel ‘De ongemakkelijke waarheid van groene groei van Barbara Baarsma’.

Bij de aankondiging van de aanstelling van de Belg Stefaan Decraene als nieuwe CEO van Rabobank, schreef ik (10 oktober 2022): ‘Gaat de Rabobank nu echt maatschappelijk verantwoord ondernemen?’ Ik had goede hoop, maar had er toch ook een hard hoofd in. Inmiddels is aangekondigd dat Barbara Baarsma, ‘topeconoom’ en ‘leader in finance ’ volgens de podcast van Jeroen Broekema, vertrekt bij Rabobank. Het lijkt er op dat Decraene echt schoon schip aan het maken is en aan het afrekenen is met ‘de bank van Draijer’. Dat zou goed nieuws zijn.

Wat de staat van de Nederlandse journalistiek is, wordt vervolgens mooi weerspiegeld door het feit dat de mainstream-media onder meer op Wikipedia vooral zichzelf een veer in de eigen… steken over alle ‘schandalen’ die zij hebben onthuld over mevrouw Baarsma. Insinuerend dat dat waarschijnlijk wel eens de reden zou kunnen zijn van haar vertrek. Dat geeft maar weer eens aan hoe zeer journalisten van de grote dagbladen en radio en tv inclusief FTM in onze Twittercratie vooral bezig zijn met zichzelf en scopes krijgen. Daarom heb ik ze ook in de stakeholderanalyse van ‘het groeien moet’-netwerk gezet in ‘groeien zonder te groeien’.

Waarom? Je noemt mensen voortdurend ‘topeconoom’ en ‘leader in finance’ omdat ze een belangrijke functie hebben bij een grote bank of bij de overheid zonder ze inhoudelijk op welke manier dan ook het vuur aan de schenen te leggen. En intussen ben je op zoek naar schandalen om diezelfde mensen onderuit te kunnen halen. Daarbij gedreven door een ongezonde hoeveelheid narcisme.

De uitspraken van Kim Putters die Mariëtte Hamer als voorzitter van de SER opvolgde, de acties van de nieuwe CEO van de Rabobank en de achtergrond van Roland van der Horst die Baarsma bij de Rabobank opvolgt, geven de burger moed. Volgens ‘de Wet van de Relatieve ellende’ zijn dat op het eerste gezicht hoopgevende benoemingen. Nu nog kijken of die mensen de broodnodige veranderingen kunnen en willen doorvoeren. Het wordt een gevecht. Zowel bij de SER als bij Rabobank. De geschiedenis leert dat mensen die lang aan de macht zijn geweest die invloedrijke positie niet zonder slag of stoot opgeven.

Door Tony de Bree. Hij is auteur van ‘Groeien zonder te groeien. Succesvol ondernemen in de betekeniseconomie‘, ‘Overlevingsstrategie voor startups‘ en ‘De scale-up blueprint’. Sinds 1997 spot hij succesvol bedrijven als Amazon, Bol, ASML, IKEA en PayPal. Hij is ICT-lid in RvC’s en werkte bij ABN AMRO, als Dragon bij corporate venturing en als global splitsingsmanager KYC.