Lex Broekhuizen, CFO van Oxxio, blaast beursgang af

Het zag er zo mooi uit. Een breed team van specialisten en beurswatchers had zich er al op verheugd. Oxxio zou in tijden een van de grotere partijen zijn die op de beurs zou aantreden. Maar terwijl het team van de zakenbanken ING Investment Banking en Cazenove, huisaccountant KPMG, financieel adviseur Sequoia en juridisch adviseur Clifford Chance alle voorbereidingen trof, hadden CFO Broekhuizen en zijn CEO De Heus een andere troef in handen. Broekhuizen liet de voorbereiding voor de beurs doorlopen, terwijl hij vanaf mei ook aan tafel schoof met Centrica, een Brits energiebedrijf ter grootte van Nuon, Essent en Eneco samen.

“Het effect van de overname is hetzelfde als de beursgang. Het maakt niet uit”, benadrukt Broekhuizen. “We wilden geld ophalen om ons mannetje te kunnen staan. Het aantal klanten stijgt en dus moeten we meer stroom en gas inkopen. Bovendien hebben we geld nodig voor garantstellingen. Als managementteam hebben we zelfstandigheid nooit als doel gezien. En inderdaad: een beursgang was leuk geweest, maar leuk speelt niet mee in de zakelijke afweging.”

Het bedrijf uit Leusden is de vierde aanbieder van energie in Nederland, na grote vissen zoals Nuon, Essent en Eneco. Oxxio begon in 2000 onder de naam Energiebedrijf.com met een geïnvesteerd vermogen van 8 miljoen euro van participatiemaatschappijen Nesbic, Newion en Stirr IT up. In Assen wist de start up met 35 medewerkers 3.500 klanten te scoren. Vijf jaar later maakt Oxxio een omzet 177,1 miljoen euro bekend en heeft het bedrijf bijna 500.000 klanten en 100 medewerkers. De investeerders van het eerste uur zien de groei en de overname met genoegen tegemoet. Zeker omdat ten tijde van de hype de investering was gedaan onder ICT-vlag.

“Oxxio mag als een van de weinige dot.com-avonturen worden gezien die wel zijn gelukt”, aldus een van hen tijdens de presentatie van de jaarcijfers. Nu kunnen ze cashen. Investeringsmaatschappij Nesbic ontvangt 32,6 procent van de overnamesom die Centrica betaalt. Het investeringsvehikel Tendris van de Philips-nazaten Warner Philips en Frans Otten krijgt 21 procent en ook Newion (31,6 procent), Stir IT up (4,9 procent) en het personeel van Oxxio (9,9 procent) delen mee. Nesbic keert uit aan zijn participanten in het fonds, Newion gaat nog even door. De rechte streep omhoog ging evenwel niet zonder slag of stoot.

Het bedrijf kreeg een flinke lading kritiek van de Consumentenbond en energiewaakhond DTe wegens een in hun ogen misleidende manier van klantenwerving. Die misleiding zou met name de agressieve verkoop via callcenters betreffen, vooral bij het in 2003 overgenomen onderdeel Durion. De DTe legde zelfs een boete op van 220.000 euro.

“We hebben inderdaad nogal wat kritiek gehad, maar we passen onze manier van werven constant aan. Overigens hebben we bezwaar aangetekend bij de DTe omdat we het er niet mee eens zijn. Over het algemeen vind ik dat we als nieuwkomer heel veel tegenwind van deze clubs te verduren krijgen. Soms heb ik het gevoel dat we voor de toezichthouder een rode lap zijn, terwijl de Opta in de telecombranche zich veel positiever tegenover nieuwkomers opstelt.

Bedenk wel dat Oxxio praktisch de enige is die nieuwe klanten werft. Bij de traditionele spelers is er alleen sprake van behoud van klanten. In het vierde kwartaal van 2004 hebben wij bijvoorbeeld ruim 80.000 klanten geworven en volgens de DTe hebben hierover 80 klanten geklaagd. Ik ontken overigens niet dat er fouten zijn gemaakt in de telefonische werving, maar wij vinden dat de boete in geen enkele relatie staat tot het aantal overtredingen.”

NAAMSVERWARRING
Dan was er het akkefietje over de naam. In 2003 nam Energiebedrijf.com Durion over en in 2004 Evolta. “We wilden één naam omdat dat gemakkelijker en efficiënter is. We wilden ook een gemakkelijke en aansprekende naam voor in het buitenland, kort en krachtig. Daar kwam Oxxio uit.”

Het bedrijf introduceerde de naam op 5 april, waarna de pleuris uitbrak. Allereerst viel de DTe over het bedrijf heen. “De waakhond verweet ons misleiding omdat we ons als Oxxio presenteerden maar nog geen vergunning op die naam hadden. Maar je moet eerst de fusie doen, daarna pas kan de nieuwe naam naar buiten. En dan pas kan de vergunning administratief worden doorgeschoven naar de nieuwe naam. Een typisch geval van een kip-of-ei-situatie. Als je dit soort dingen niet meteen aanpakt, gaan ze een eigen leven leiden. Vandaar dat we meteen met een kort geding hebben gedreigd.”

Uiteindelijk kwam Oxxio met de DTe tot een vergelijk. Niet veel later stond het ingenieursbureau Holland Rail Consult op de stoep, eigenaar van de merknaam Oxio. De rechtbank in Arnhem deed in het door Holland Rail Consult aangespannen kort geding uitspraak. Het oordeel: Oxxio moet zijn naam wijzigen omdat er bij het publiek verwarring zou kunnen ontstaan over de dienstverlening.

Broekhuizen: “We kregen van de rechtbank wel vier maanden de tijd om met Holland Rail Consult tot een vergelijk te komen, terwijl we maar twee maanden hadden gevraagd. Het bleek derhalve dat de rechtbank ook van mening was dat de partijen hier op een fatsoenlijke wijze uit moesten komen. Wij zijn uiterst zorgvuldig te werk gegaan bij het kiezen van de naam en hebben te goeder trouw gehandeld. Daarbij hebben we ons laten adviseren door gerenommeerde adviesbureaus.

We zijn door hen nooit gewezen op het bestaan van de merknaam Oxio van Holland Rail Consult. We hebben de adviesbureaus dan ook aansprakelijk gesteld voor de schade die we lijden. We blijven echter van mening dat onze activiteiten totaal anders zijn dan die van Oxio. De rechter deelt deze opvatting, want hij gaf in de uitspraak aan dat de diensten slechts in beperkte mate soortgelijk zijn.”

Uiteindelijk kwamen Holland Rail Consult en het energiebedrijf tot een schikking. In juli vorig jaar stapte Oxxio de gasmarkt in. Daar werd de nieuwkomer met scepsis ontvangen. Zeker door leverancier Gasunie, die normaal gesproken zaken doet met partijen die als garantstelling grote netwerken achter zich hebben.

“In het begin ontmoetten we scepsis. Maar nu we in dat segment 140.000 klanten hebben, is die scepsis wel verdwenen. Wat wij in een tijdsbestek van een halfjaar hebben gepresteerd op de gasmarkt, daar hebben gevestigde bedrijven vijftig jaar voor nodig gehad.”

Het betekent evenwel een aanslag op het kapitaal dat achter de hand moet worden gehouden. “Het kost Oxxio op dit moment ruim tien miljoen euro aan liquiditeit, doordat we de Gasunie van tevoren moeten betalen”, aldus Broekhuizen. De overname biedt volgens de CFO op dit punt soelaas.

“Wat betreft kapitaal, maar ook wat betreft het serieus nemen. De overname biedt op dit punt nog iets meer voordeel dan een beursgang. Bij een beursgang hadden we bij elke aankoop van elektriciteit en gas alsnog een bankgarantie moeten vragen. Dat hoeft met een dergelijke kapitaalkrachtige moeder niet.”

Broekhuizen juicht het voornemen van minister Brinkhorst om in energiebedrijven een scheiding tussen levering en het netwerk aan te brengen van harte toe. “Ik ben voorstander van het beheer van de netwerken door de overheid. Dat zou een level playing field creëren en een hoop problemen schelen. Wij zien dat de netwerkbedrijven van de bestaande spelers hun eigen administratie veel sneller helpen dan die van ons.”

DYNAMIEK
Op 4 juni trad Oxxio onder juridische begeleiding van Clifford Chance met het overnamebericht naar buiten. Centrica neemt het bedrijf voor 137 miljoen euro over. De naam Oxxio blijft bestaan en het Britse concern wil profiteren van het opengooien van de Nederlandse energiemarkt. Met Oxxio doet het ervaring op in de gedereguleerde markt voordat in 2008 de energienetten van gevestigde energiebedrijven zoals Essent, Nuon en Eneco worden afgesplitst. Het beheer van het stroom- en gasnet blijft in handen van de overheid, terwijl de commerciële verkoop in een apart bedrijf moet worden ondergebracht.

Voorafgaand aan deze wijziging hebben partijen als het Eindhovense energiebedrijf NRE al een scheiding doorgevoerd. Prompt werd de handelsdivisie gekocht door het Duitse energiebedrijf E.oN. Daar kwam onlangs een acquisitie van het Deense energiebedrijf Dong bij. Het leveringsbedrijf van het Brabantse Intergas werd ingelijfd voor 47 miljoen euro. Intergas had zich daarvoor ook al zelfstandig gesplitst. Last but not least Oxxio. “De geplande afsplitsing brengt dynamiek in de energiemarkt”, aldus Broekhuizen.

“Ik verwacht dat alle regionale nutsbedrijven door het buitenland worden opgekocht. We hebben dat al gezien bij Intergas en NRE. De grote jongens zullen zich opstellen zoals ze nu doen: afwachten en zo veel mogelijk tegengas geven tegen de minister. Niet erg proactief.”

Angst overheerst. Een splitsing tast de financiële slagkracht aan, waardoor de bedrijven een gemakkelijke prooi zijn voor kapitaalkrachtige buitenlandse energieconcerns. Naar verluidt hebben Eon en RWE, Electrabel uit België, EdF uit Frankrijk en Centrica uit Groot-Brittannië miljarden liggen om overnames te plegen. Springplank Eten of gegeten worden.

Het adagium is voor Oxxio aan beide kanten geldig. Het bedrijf is net gegeten, maar kan voor het Britse moederconcern als een platform, als springplank dienen voor uitbreiding in de Benelux. Met geld van moeder achter de hand wil Oxxio dan ook verder groeien. Daarbij wordt de blik allereerst naar het buitenland gericht. In een eerder stadium noemde Broekhuizen al man en paard. “We willen de mogelijkheden voor acquisities ten volle benutten. Daarbij denken we aan nieuwe, betaalbare regionale spelers op de energiemarkt zoals Rendo en Cogas.” Aan ambitie geen gebrek bij Broekhuizen.

“We willen over een paar jaar ruim een miljoen klanten hebben. Wellicht dat we dan ook zelf stroom gaan produceren, tot nu toe kopen we die in bij leveranciers. Door de overname is er trouwens geen gedwongen winkelnering bij Centrica. We mogen en moeten de keuze voor een leverancier zelf maken. Als we groter worden, wordt het wellicht interessant om zelf de productie ter hand te nemen.”

Er is een toegenomen vertrouwen bij de financieel directeur, net als bij de banken. Dat vertrouwen groeide na het strakke cashflowmanagement waarmee het bedrijf een groot deel van zijn acquisities kon financieren. De onderneming, die opvallend veel jonge medewerkers in dienst heeft, neemt daarbij genoegen met kleine marges en moet het dan ook van de grote getallen hebben. Daarom ook is groei tot het hoogste doel verheven. Het callcenter is daarbij de meest succesvolle marketeer, terwijl aan de achterkant op de centjes wordt gelet.

Broekhuizen: “Alles om de gemaakte kosten per klant zo laag mogelijk te houden.” Daarvoor zijn de key performance-indicatoren: hoeveel klanten een factuur krijgen, hoeveel er binnen welke termijn hebben betaald en wat het serviceniveau is. “We hebben een goed lopende cashmachine.” Met de overname hoeft Broekhuizen in de toekomst minder openheid te geven dan aan de beurs.

“De één op één relatie met Centrica maakt de communicatie veel helderder. Je hoeft niet op je tenen te lopen zoals we tijdens de voorbereidingen hebben gedaan. Iedere betrokkene moest op hetzelfde moment dezelfde informatie hebben. Daarnaast hebben de voorbereidingen veel tijd van ons gevergd. Tijd die we nu weer aan de business kunnen besteden.”

Dankzij de geplande beursgang kon Oxxio echter snel met de cijfers voor de due diligence op de proppen komen. “We wilden de onzekerheid ook niet te lang laten duren en een korte doorlooptijd hanteren. Dat is gelukt.” Achteraf zegt Broekhuizen ‘niet geheel ontevreden’ te zijn met de plotselinge wending.

“Het komt als een verrassing voor iedereen die ons volgt. Dat weten we. Maar als we op de beurs hadden gestaan, waren we wel erg publiek bezit geweest. Scoor je eens geen 800.000 klanten, maar 750.000, dan word je meteen afgestraft. Met dat aspect hebben we nu niets van doen.” Toch had de beursgang veel voor de marketing van Oxxio kunnen betekenen. Broekhuizen reageert laconiek. “Ach… De cijfers van onze marketingcampagne laten zien dat we al bij 10 procent van de huishoudens bekend zijn. Op eigen kracht met een naam als Centrica achter ons redden we het ook wel.”

Oxxio
Omzet:177,1 miljoen euro Medewerkers: 100 Situatie: geplande beursgang afgeblazen, overname Centrica Begeleiding geplande beursgang Clifford Chance, huisaccountant KPMG, zakenbanken ING Investment Banking en Cazenove en financieel adviseur Sequoia. Namens de zakenbanken waren ook De Brauw Blackstone Westbroek en Pricewaterhouse-Coopers betrokken Begeleiding management bij overname:Clifford Chance

Lex Broekhuizen, CFO OXXIO
Naam: Lex Broekhuizen
Functie financieel: directeur
Leeftijd: 43
Carrière: in september 2003 als financieel directeur bij Oxxio gestart. Daarvoor heb ik op interimbasis als corporate controller bij Assembléon gewerkt, als corporate controller bij Laurus, als CFO bij Tulip en als corporate controller bij Supernova. Ik ben mijn carrière gestart als accountant bij KPMG. Daarvoor studeerde ik bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en tevens ben ik gecertificeerd accountant
Hobby’s: skiën, golfen en hockeycoach van het achttal van een van de kinderen
Thuis: vrouw en drie kinderen