Leiderschap: blijf nuchter

Zelfs in tijden van economische neergang, of juist vooral als gevolg daarvan, is er wereldwijd een groeiende behoefte bij organisaties aan leiderschapsprogramma’s. Het liefst maatwerk. De meeste van die programma’s zijn – niet toevallig – gericht op het middenmanagement. Dat echelon is immers cruciaal voor het realiseren van strategische veranderingen.

In mijn programma’s komen geregeld discussies voor over effectief leiderschap. Daarbij passeren steevast voorbeelden – vaak rolmodellen – uit de politiek, sportwereld, oorlog en religie (het bedrijfsleven komt er relatief bekaaid vanaf). Afhankelijk van de nationaliteit van de discussiepartners, zit er vooral variatie in de leiders uit de sportwereld die worden genoemd. Amerikanen halen football en basketball coaches aan, Nederlanders hebben hun voetbalcoaches, en Canadezen hebben iets met ijshockey.

Leiders zijn bovendien aan mode onderhevig. Bijvoorbeeld: bij de vaak genoemde politici is Bill Clinton nu echt passé. Ook Barack Obama wordt niet vaak meer genoemd. Winston Churchill doet echter nog goed mee. Het moet gezegd worden dat tot op heden mannen de ‘hall of fame’ van leiders domineren, maar daar komt geleidelijk verandering in (tip: bekijk eens de video van Sarah McGill over vrouwen en leiderschap – Google op ‘from classroom to boardroom’).
__________________________________________________________________________________
CFO Ready na 5 dagen Strategisch Financieel Management | 35 PE punten
Wilt u als financieel vakman groeien in uw rol als strategisch partner? Zoekt u naar het juiste gereedschap om te sparren met de CEO? Volg dan deze unieke vijfdaagse masterclass. Ontvang perfect inzicht in strategisch financieel management en ontdek wat er op de agenda staat van de nieuwe CFO. Het aantal plaatsen is gelimiteerd. Klik hier voor informatie en aanmelden.
__________________________________________________________________________________

Wat opvalt is dat één naam vrijwel altijd wordt genoemd: Nelson Mandela. Er is ontzettend veel gezegd, geschreven over zijn rol als leider in de strijd tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Een nieuwe film is in de maak. Velen zien hem als een soort heilige. Het is iets waar hij zelf in een interview in de jaren ’90 (met de Britse journalist John Pilger) nuchter naar verwijst als ‘Dat is niet de baan waarnaar ik heb gesolliciteerd’. Die nuchterheid is ver te zoeken in het gros van de publicaties over Mandela. Het is ook exemplarisch voor de romantisering van het fenomeen leiderschap. Alsof het per definitie goed en leuk is om leider te zijn.

Om een nuchtere kijk op leiderschap een handje te helpen, is het kloeke boek ‘Long Walk to Freedom’ (de autobiografie van Mandela uit 1994) een aanrader. Lees het in ieder geval alvorens aan (weer) een leiderschapsprogramma deel te nemen. Geen ander boek maakt zo indringend duidelijk dat leiderschap situationeel is, ontzettend veel meer omvat dan de rol van één individu, dat leiders feilbare mensen zijn, en vooral dat leiderschap en lijden niet ver uit elkaar liggen. Dat laatste zult u zich misschien ook bedenken als u een beetje opziet tegen het lezen van de ruim 750 pagina’s (zonder de index) in een kleiner lettertype dan menig populair boek over leiderschap. Wat u er ook van vindt, één ding is nu al zeker: het boek is beter dan de film.