Krijgen we na SEPA eindelijk een uniforme betaalmarkt?

De invoering van SEPA (Single Euro Payments Area) betekent niet dat bedrijven vanaf dat moment zorgeloos kunnen deelnemen aan het Europese betalingsverkeer. Als je bijvoorbeeld denkt dat je als bedrijf met SEPA eenvoudig vanuit je Nederlandse zakelijke rekening je afnemers in Italië kunt incasseren, kom je bedrogen uit. Het in Nederland zo vertrouwde incassoproduct is daar namelijk helemaal niet zo breed geaccepteerd. Als we met zijn allen Europees betalingsverkeer willen, om zo de Europese interne markt te vervolmaken, moeten we stoppen ons alleen blind te staren op SEPA.

Om uniformiteit in de betaalmarkt te realiseren, zijn er, naast het standaardiseren van overboekingen en incasso’s, drie factoren waar we rekening mee moeten houden: verschillen in wetgeving, cultuur en infrastructuur. Alleen als we deze verschillen weten te overbruggen zal het Europese betalingsverkeer echt soepel verlopen.

Verschillen in wetgeving
Dat we een uniforme betaalmarkt niet realiseren met SEPA wordt al duidelijk wanneer we kijken naar de SEPA-wetgeving zelf. Niet alleen krijgen specifieke niet-Euro lidstaten uitstel tot 31 oktober 2016 voor hun betalingsverkeer in euro’s, ook hebben sommige landen zogeheten waivers aangevraagd. Deze uitzonderingen op de SEPA-wetgeving worden tot 1 februari 2016 toegekend aan landspecifieke niche betaalproducten, zoals de RID financiari in Italië en de kansspelincasso in Nederland. Op deze manier blijven lokale gebruiken gelden wat ten koste gaat van de uniformiteit. Het voorstel van de Europese Commissie voor een soepele overgangstermijn biedt ruimte voor nog meer “tijdelijke” verschillen tussen de lidstaten.

Binnen de lidstaten van de EU bestaan er verschillen in nationale wetgeving rondom betalingsverkeer. Zo kunnen consumenten in Ierland afstand doen van hun recht om 56 dagen te mogen storneren. Daarnaast eisen sommige landen dat bedrijven lokale rekeningen aanhouden om belastingen te betalen of, zoals in Frankrijk, om cheques te innen. De beperkingen die nationale wetten opleggen, conflicteren met de Europese SEPA-richtlijn, die streeft naar uniformiteit in de betaalmarkt.

Verschillen in cultuur
Het motto van de EU ‘United in Diversity’ geldt ook voor het betalingsverkeer. Ieder land kent zijn eigen betaalgewoontes en –producten. Zo is de incasso in Nederland een populaire en goedkope manier van betalen en  is men in andere landen sceptisch over deze betaalmethode. Fransen maken veelvuldig gebruik van cheques, terwijl dit betaalproduct in Nederland bijna uitgestorven is.

Een ander probleem is gebrek aan vertrouwen. Voor volledig vrij Europees betalingsverkeer is vertrouwen nodig in en tussen de instituties, banken, bedrijven en consumenten van de verschillende lidstaten. En zo ver zijn we anno 2014 nog lang niet. Consumenten en bedrijven zijn nog steeds wantrouwend om geld over te maken naar een buitenlandse rekening. Daarnaast is het voor banken niet eenvoudig om buitenlandse klanten te beoordelen. Door het gebrek aan vertrouwen wordt internationaal betalingsverkeer bemoeilijkt.

Verschillen in producten en infrastructuur
Alhoewel SEPA een uniforme betaalstandaard brengt, zijn er nog steeds verschillen tussen de structuren, bestanden en producten die in de SEPA-landen gebruikt worden. Ieder land heeft eigen implementation guidelines voor de inrichting van SEPA en veel banken hebben bovenop deze guidelines ook nog addenda. Veel softwarepakketten waarmee bedrijven hun bestanden aanmaken kunnen niet aan al deze verschillende buitenlandse eisen.

Naast de eisen aan bestanden zijn er verschillen in de aanlevering en verwerking van bestanden. Niet ieder land hanteert dezelfde tijdslijnen voor aanlevering van betaalbestanden, zo mag je in Duitsland incassobestanden 1 dag van tevoren aanleveren, waar dit in andere landen 2 tot 5 dagen van tevoren moet. Ook hiervoor gelden bankspecifieke eisen. Uit deze verschillen in infrastructuur blijkt dat uniformiteit op dit moment niets meer dan een droom is.

Conclusie
Met de komst van SEPA is een eerste stap naar een uniforme betaalmarkt gezet, er is nu één standaard voor betalingen en incasso’s. Er zijn echter nog veel uitdagingen voordat bedrijven en consumenten geheel zonder obstakels kunnen betalen binnen Europa en daarmee de vruchten kunnen plukken van uniform Europees betalingsverkeer. Er moet beter worden gekeken naar verschillen in nationale wetgeving en betaalgewoonten; een meer holistische benadering is vereist.

Daarnaast is het belangrijk dat het vertrouwen tussen Europese banken, bedrijven en consumenten groeit. De tijd zal leren of SEPA de eerste stap is geweest in een reeks van veranderingen die resulteren in een uniforme betaalmarkt, of dat SEPA voor veel bedrijven en banken toch vooral een kostenpost was.

Daniëlle Bollen, Pieter Druif en Iris van Kleef zijn consultants in het Young Professional programma van Enigma Consulting.

__________________________________________________________________________________ Meer weten over Finance & IT?
Bent u als financial (mede) verantwoordelijk voor het bewaken van het IT budget?  Wilt u wél rendement uit IT investeringen halen?  Beschik over essentiële IT kennis die iedere financial paraat moet hebben. Drie tips:

1. Vergroot uw kennis met topartikelen over Finance & IT op FM.nl en CFO.nl
– Framework voor wel of niet investeren in IT
– Big data plaatsen Financial voor nieuwe uitdagingen
– Top 3 verborgen ICT kosten en hoe ze te herkennen
– Financiële instellingen betalen te veel voor ICT-systemen
– Lees tientallen artikelen uit de dossiers Finance & IT op FM.nl en Digital Transformation op CFO.nl

2. Bezoek Financial Systems 2014: Unlock the Power of Technology
Kom 22 mei 2014 naar Financial Systems, dé IT beurs voor financiële professionals.
– Ontmoet meer dan 30 topaanbieders en 1.000 professionele bezoekers op één dag
– Compleet overzicht van de Nederlandse markt voor financiële software
– Doorlopend programma van expertsessies en productpresentaties
Ontdek de laatste trends en ontwikkelingen in Finance & IT op donderdag 22 mei in NBC Nieuwegein.
Registreren voor een gratis bezoek? Ga naar Financial-Systems.nl

3. Onmisbare IT kennis voor financials in de Masterclass Finance & IT (14 PE Uren)
Ontdek in deze masterclass hoe u als financieel verantwoordelijke betere keuzes maakt, het rendement verhoogt, kansloze projecten tijdig stopt en snel kunt ingrijpen waar nodig. 2 topexperts bieden u unieke inzichten, best practices, tips en praktijkervaringen. Volg de tweedaagse masterclass Finance & IT, voorkom veelgemaakte fouten en maak direct het verschil. U kunt zich voor één dag of beide dagen inschrijven. Meld u hier aan.
__________________________________________________________________________________