Kredietcrisis dwingt bedrijven tot ingrijpende kostenreducties

Nederlandse ondernemingen voeren op dit moment op grote schaal kostenreducties door als gevolg van de kredietcrisis. Hoewel één op de vier bedrijven genoeg denkt te hebben aan het hanteren van de kaasschaaf, voert de meerderheid ingrijpende kostenreductieprogramma’s door. Eén op de vijf bedrijven neemt op dit moment harde saneringsmaatregelen.

Dit blijkt uit onderzoek van KPMG onder Nederlandse ondernemingen naar de gevolgen van de kredietcrisis. Van de onderzochte bedrijven is ruim 90% op dit moment actief bezig met het reduceren van kosten. Tweederde van de bedrijven noemt hierbij de kredietcrisis als directe aanleiding. Slechts 6% van de ondernemingen ziet de beperkte financieringsmogelijkheden als reden om actie te nemen. Het opschudden van de interne organisatie door een vermindering van het aantal managementlagen en staf wordt veruit het meest toegepast.

Daarnaast willen de bedrijven met name kosten besparen door een efficiëntere inkoop van goederen, optimalisering van de supply chain en vermindering van zowel werkkapitaal als IT-uitgaven. Ook het afstoten van niet-winstgevende activiteiten staat bij veel bedrijven bovenaan de agenda. Voor de bedrijven vormt het budget voor 2009 een belangrijk instrument, waarvoor strikte kostenreductie doelstellingen zijn geformuleerd. Ter ondersteuning hiervan worden organisatiebrede programma’s gestart.

“Het is duidelijk dat Nederlandse bedrijven de naderende economische recessie bloedserieus nemen”, constateert William Koot, partner bij KPMG Advisory en verantwoordelijk voor kostenreductieprogramma’s bij bedrijven. Koot: “Sinds de kredietcrisis deze zomer oversloeg naar de reële economie is de wereld snel veranderd en blijken de veranderende economische omstandigheden intussen breeduit vertaald in kostenoptimalisatie initiatieven.”

Opvallend is dat ruim 90% van de bedrijven naast kostenreductie tegelijkertijd kijkt naar de mogelijkheid tot omzetverhoging door het winnen van marktaandeel of door investeringen in acquisities en innovaties. Dit past volgens Koot bij de meer gebalanceerde bedrijfsstrategieën van afgelopen jaren, waarin zowel aandacht is voor omzetgroei als kostenbeheersing.

Koot: “Echter, hieruit schemert ook door dat de nood nog niet als acuut wordt ervaren. Dat er nog geen sprake is van blinde paniek, blijkt verder uit de focus op goed onderbouwde kostenreductie programma’s met strategische ambities met een langere doorlooptijd en betrokkenheid op alle niveaus. Slechts 20% neemt op dit moment harde saneringsmaatregelen. De bestuurders van de bedrijven zien voor zichzelf duidelijk een voortrekkersrol weggelegd. Van de bedrijven noemt 70% aandacht en toewijding van het management in combinatie met strakke sturing en goede communicatie als randvoorwaarden voor een succesvolle kostenreductie.”

Vergeleken met de crisis in 2001 lijken de bedrijven volgens Koot nu sneller en doortastender te reageren. Koot: “Dit zal echter een negatieve impact hebben op het consumentenvertrouwen en het gevaar voor een recessie op korte termijn vergroten. Toch zijn de aanpassingen belangrijk voor de financiële gezondheid van het bedrijfsleven en het stabiliseren van de aandelenkoersen op de middellange termijn. Bovendien geeft het ook lucht aan de gespannen arbeidsmarkt van de afgelopen jaren. We mogen echter tevreden zijn met de reactie van de Nederlandse ondernemingen tot nu toe. Het is echter een uitdaging voor de toekomst om geplande kostenreducties te versterken op het moment dat de crisis nog harder om zich heen grijpt.”