Kostenreductie alleen niet voldoende

Zeker als het om simpel en snel snijden in de kosten gaat, zoals minder trainingen, een aannamestop of bedrijfsbreed snijden in budgetten. De grote risico’s van dergelijke niet strategische (en niet blijvende) kostenbesparingen is verloop van schaars talent en het oplopen van achterstanden in het ontwikkelen van producten of activiteiten die op de lange termijn het financiële succes van een onderneming zullen bepalen.

Korte termijn kostenreducties zijn natuurlijk onvermijdelijk als een onderneming al in een kritische fase is beland. Maar de invulling van lange termijn verwachtingen bepaalt uiteindelijk de waarde van een onderneming.

Het maatregelenpakket dat een onderneming inzet, moet zich erop richten om met een voorsprong op andere ondernemingen uit de huidige economische situatie te komen. Dit vereist een geïntegreerde aanpak gericht op uiteraard het beheersen van kosten, maar ook optimalisatie van het businessportfolio, het verbeteren van cashflow en funding en het beheersen van externe en interne risico’s.

Aanpak
Managers hebben al deze aandachtsgebieden op hun agenda staan en stellen zichzelf vragen als: Waar verdienen we nu en in de toekomst echt ons geld mee? Hoe zorg ik dat mijn kostenstructuur flexibel is en past bij mijn omzet? Hoe houd ik de beste mensen binnen? Welke aanpassingen moet ik op mijn investeringsplannen maken om de juiste verhouding tussen risico en rendement te waarborgen? En is het nu het moment om acquisities te doen?

Dit lijkt niets nieuws onder de zon. Echter, in een situatie waarin een bedrijf minder goed presteert, het lastiger wordt om de beoogde groei te financieren en op de agenda van de manager ook de vraag staat hoe hij aan het einde van deze maand de salarissen kan betalen, is het een stuk moeilijker om het hoofd koel te houden en na te blijven denken over de dagen na morgen.

Problemen met de financiering kan betekenen dat op korte termijn cash vrij gemaakt moet worden door middel van quick wins, zonder daarbij waarde te vernietigen. Te denken valt aan cashflow verbeteringen uit werkkapitaal, het elders onderbrengen van het vastgoed, het verkopen van activa die (nagenoeg) niet gebruikt worden en het stoppen met verliesgevende of risicovolle producten of diensten.

Naast het flexibiliseren van kosten en afslanken van overtollige overhead uit de vette jaren, zijn dit opties om zowel de salarissen uit te kunnen keren als om de toekomst te financieren.

Kansen
Daarnaast biedt de huidige economische situatie natuurlijk ook mogelijkheden. Als bedrijven hun eigen onderneming opnieuw integraal onder de loep nemen en mogelijkheden identificeren die de huidige economische situatie biedt, dan kunnen zij niet alleen de downturn overleven, maar er zelfs sterker uit te komen.

Bedrijven die op dit moment financieel voldoende gezond zijn, moeten nu nadenken over hun business portfolio. Daar waar ze zich primair niet op willen focussen, moeten ze wellicht juist nu afstoten.

Daarnaast biedt de huidige situatie mogelijkheden om onder gunstige omstandigheden die niches binnen te dringen die strategisch interessant zijn. Nu zal blijken waar de beste management teams zitten die de winnende keuzes maken. Een te enkelvoudige focus beperkt in de mogelijkheden en leidt tot uiteindelijk een 1-0 achterstand als de economie weer aantrekt. Want één ding is zeker, dat gaat gebeuren.

Oscar Snijders is partner bij Financial Advisory Services en tevens leider van het Navigating the Downturn programma van Deloitte. Zijn expertise ligt op het gebied van M&A. Hij bedient zowel Private Equity fondsen als de corporate market.

Co-auteurs: Erik Nanninga, partner bij Deloitte Consulting en Alexander van Schie, Director bij Deloitte Financial Advisory Services.