Jaarcongres Controlling 2015: Controller vertrouwt op data en harde resultaten

 

 

Michael van Asperen, Community Manager van Controllers Netwerk heette samen met dagvoorzitter Niels van der Schaaff de verzamelde controllers welkom: “We leven in een wereld die snel verandert. Kleine bedrijven kunnen snel bewegen en bedreigen de gevestigde orde. Grote bedrijven reageren vaak langzaam. Om veranderingen snel en succesvol door te voeren is vertrouwen nodig. Daarom gaan wij vandaag bouwen aan de business case van vertrouwen. 

 

 

De winnaars en juryleden van de Controlling Awards met in het midden meervoudig winnaar Joost Stienen van ASML 

 

 

Professor doctor Tjeu Blommaert zet vertrouwen in zijn keynote presentatie neer als de basis van business. “Vertrouwen is een keiharde bepalende factor, maar de meeste bedrijven gaan uit van wantrouwen en controllers spelen daarin een belangrijke rol. Wij hebben het mantra meegekregen ‘vertrouwen is goed. Controle is beter’.  Omdat wij zijn opgeleid en opgevoed om te wantrouwen, is het voor managers moeilijk een organisatie te sturen op vertrouwen. Daarnaast dwingen toezichthouders bedrijven om nog meer te controleren, waardoor de cultuur van wantrouwen in stand wordt gehouden.”  

 

 

Blommaert is positief over de toekomst. “De wil om te sturen op vertrouwen is er en dat is ook heel verstandig.” Volgens de professor kunnen bedrijven veel winnen door te sturen op vertrouwen. Hij haalt een onderzoek aan waarin de beurskoers van bedrijven waar mensen graag werken – die sturen op vertrouwen – wordt vergeleken met de prestaties van bedrijven die sturen op wantrouwen. Wat blijkt, vertrouwen leidt tot een hogere waardering. Niet alleen dat. Sturen op vertrouwen zorgt voor een hogere werknemerstevredenheid. Werknemers worden productiever, het ziekteverzuim gaat omlaag en mensen blijven langer bij het bedrijf. Blommaert ziet dat een cultuur van wantrouwen goed is voor de werkgelegenheid in finance, maar dat is een slecht teken voor het bedrijf.  “Finance is er om het primaire proces te ondersteunen. Bij bedrijven die worden gestuurd op wantrouwen zie je dat finance teams steeds meer de overhand krijgen omdat de behoefte aan controle groter wordt.”

 

CFO Huub van Rozendaal daagt de professor uit 

 

De groeiende behoefte aan controle is ook een ergernis van Huub van Rozendaal, de scheidend CFO van Sligro. Hij heeft de rol van ‘challenger’ van de keynote en vindt dat Blommaert de rol van de toezichthouders sterk onderschat. “Sligro is een schoolvoorbeeld van een bedrijf met een cultuur van vertrouwen. Desondanks wordt er meer gevraagd van controlling, omdat toezichthouders steeds meer bewijsvoering eisen.” Blommaert reageert door te zeggen dat het vertrouwen ook opgaat voor de relatie met toezichthouders. Hij geeft de belastingdienst als voorbeeld. “Je kan goede afspraken maken met de belastingdienst, waardoor je minder administratieve lasten hebt.” Van Rozendaal erkent dat je met de belastingdienst goed afspraken kan maken, maar dat geldt niet voor alle toezichthouders. Ook de verplichting om van accountants te wisselen, gaat gepaard met veel wantrouwen en papierwerk, vindt Van Rozendaal.

De toon was gezet. Vertrouwen is cruciaal voor een goede bedrijfsvoering maar staat op een hellend vlak. Community Manager Michael van Asperen en dagvoorzitter Niels van der Schaaff gingen gelijk aan de slag om het vertrouwen te herstellen en kondigden de eerste drie Special Achievement Awards aan. Aan iedere award is een uitgebreid juryproces voorafgegaan. Dagvoorzitter Van der Schaaff haalt de juryvoorzitters naar voren en vraagt ze waarom de jury heeft gekozen voor de kandidaten.  

 

 

“Wij waren onder de indruk van het enthousiasme en pragmatisme van de winnaar. Hij stelt smart doelen en gaat ervoor. De winnaar is een verademing om te zien in de wereld van corporates”, zegt jurylid Lennard Bloch van Oracle over de winnaar van de Special Achievement Award voor Business Information: Dezso Racz, Head of Control & Analitics bij Rituals. 

 

Joost Stienen van ASML neemt zijn eerste award van de dag in ontvangst 

 

“De winnaar maakt het verschil door gedegen vakkennis en skills. Een gedreven vakman met finance in zijn DNA. Vanuit de basis kan hij controleren en uitdagen en hij heeft een grote impact op de organisatie. Hij liet zich goed zien tijdens het interview en de roundtable”, aldus de jury over de winnaar van de Special Achievement Award voor Financial Control: Joost Stienen, Senior Vice President en Corporate Controller bij ASML. 

 

 

“Een manager met visie die doelgericht een zoektocht leidde naar de juiste mensen. Hij koos met lef en geloof, creëerde gedetailleerde functieprofielen, zocht mensen met passie, zocht alleen mensen uit de top en toonde een grote discipline”, zo omschreef de jury de winnaar van de Special Achievement Award Financial Talent: Robin van der Putten, Projectdirecteur Inkoop bij Prorail.

In diverse break out-sessies die na de eerste award-ronde volgden gingen de aanwezigen in detail in op de businesscase van vertrouwen. Hierin gingen controllers met mensen met een wisselende achtergrond in gesprek, waaronder marketeers, HR-officers en business development managers. In drie interactieve vraaggesprekken onder leiding van Erik Kolthof, Global Leader Professionals Concept Randstad Holding, deelden Ed van de Weerd, Commercieel Directeur Jumbo Supermarkten, Albert Jan Huisman, Director Marketing & Business Development Kennedy Van der Laan en Steven Meester, Vice President Human Resources USG People hun visie op de business case vertrouwen en de samenwerking met controllers. 

Commercieel directeur Ed van de Weerd had circa een jaar nodig om het vertrouwen van de CFO van Jumbo te winnen. “Bij Jumbo geloven we sterk in vertrouwen. Toen ik begon bij Jumbo merkte ik dat finance heel defensief was. Ik ben een commerciële jongen en van nature een opportunist. Ik kreeg finance mede daarom niet gelijk mee met mijn plannen. Het duurde bijna een jaar voor de samenwerking soepel begon te lopen. Doorslaggevend voor het vertrouwen waren de resultaten die geboekt werden. De finance afdeling had wel vaker met commerciële jongens als ik te maken gehad, maar veel beloftes werden niet ingevuld. Na circa een jaar samengewerkt te hebben rolden de eerste resultaten binnen en op basis daarvan kreeg ik meer vertrouwen.” 

 

 

 

De nadruk op meetbare resultaten kwam regelmatig terug tijdens de verschillende interviews. Ook in de samenwerking tussen HR en finance zijn meetbare resultaten belangrijk voor het vertrouwen. “Vertrouwen is geen doel op zich. Het gaat erom om de business te laten groeien. Daar is samenwerking voor nodig. In mijn ogen is vertrouwen het delen van verantwoordelijkheid waardoor je verder komt dan in je eentje”, zegt HR-directeur Steven Meester. “Finance en HR vinden elkaar op issues als sourcing van data en goede data-analyse. HR moet weten welke parameters belangrijk zijn om te meten hoe de vlag er voor staat. Parameters als engagement, verhouding tussen flexibele en vaste werknemers, verhouding tussen mannen en vrouwen, de ‘time-to-fill’ voor vacatures , de tijd nodig om mensen productief te krijgen. Allemaal parameters waar slimme analyse voor nodig is. HR kan in samenwerking met finance de goede data naar boven halen en de juiste conclusies trekken.” Deze focus wordt herkent door de controllers in de zaal. Desgevraagd heeft de meerderheid goed vertrouwen in de HR-afdeling. Na doorvragen bleek dat vooral omdat HR de data op orde heeft. De enkeling die geen vertrouwen had in de samenwerking met HR stuitte juist op het gebrek aan goed databeheer bij hun HR-afdeling.

 

 

 

Marketeer Albert Jan Huisman gebruikt data als breekijzer om mensen te winnen voor zijn plannen. Hij is verantwoordelijk voor het marketingbeleid van advocatenkantoor Kennedy Van der Laan en erkent dat advocaten niet van nature sterk gericht zijn op marketing. Hij staat voor de uitdaging dat effectieve marketing alleen mogelijk is als de advocaten tijd steken in zijn plannen. “De tijd van golfballen met het logo van je kantoor erop is voorbij”, aldus Huisman. Hij zet in op contentmarketing waarvoor de advocaten een deel van hun dure tijd steken in het schrijven van artikelen en bijdrages aan events. Samen met finance werkt hij aan het meetbaar maken van de acties. Door inzichtelijk te maken hoeveel van de mensen die op events komen of zich op de nieuwsbrief abonneren uiteindelijk een betalende klant worden, maakt Huisman de impact van marketing inzichtelijk.

Controller of the Year Joost Stienen van ASML en de juryleden die hem verkozen hebben  

 

In de tweede award-ronde wordt de felbegeerde Controller of the Year Award uitgereikt. Robbert Scheenstra van Randstad, Controller of the Year 2014, heeft de eer om het juryrapport over de winnaar van 2015 voor te lezen. “Ik heb een tip voor de winnaar. Zeg al je afspraken af en trek een fles champagne open met je afdeling. De winnaar van 2015 heeft zich onderscheiden omdat hij zich sterk richt op de behoefte van de business. Hij kan verschil maken met impact. Hij heeft een gedegen manier van communiceren. Als hij iets zegt dan is het raak. Hij heeft een duidelijke kijk op de toekomst en is echt een toekomstige CFO. De Controller of the Year 2015: Joost Stienen, ASML.”

 

De Special Achievement Award voor Finance & IT wordt toegelicht door jurylid Erik Janse van Conquaestor. “Deze persoon heeft bovengemiddeld gepresteerd en een grote indruk op ons gemaakt. De Special Achievement Award voor Finance & IT gaat naar: Fiona Beijdorff, Head of Group tax van Atradius” 

Jurylid Eric Saris van de Rabobank stipt bij de uitreiking van de Award voor Business Partner het belang van vertrouwen aan. “Het is bijzonder  dat ik als bankier in deze tijd hier sta op een congres met als thema vertrouwen. Het komt te voet en gaat te paard.” Saris licht toe waarom de jury tot haar besluit is gekomen. “De winnaar heeft een  duidelijke impact op de strategievorming van de organisatie. Hij snapt business modellen als geen ander, richt zich sterk op de behoefte van de business en snapt ook wat nodig is om vooruit te komen. De Award voor Business Partner 2015 gaat naar: Joost Stienen, ASML.”

 

 

“Om verandering door te voeren is vertrouwen hard nodig. Als er een er één sector is waar de komende tijd veel gaat veranderen, is dat wel het onderwijs”, zegt Ron Kevenaar. De CFO bij ThiemeMeulenhoff sluit het Jaarcongres Controlling af door de aanwezige controllers mee te nemen in het transformatieproces van de uitgeverij. 

Voor bedrijven die in een traditionele markt opereren, zoals het onderwijs, is vernieuwen behoorlijk lastig. Dat geldt ook voor een bedrijf dat al bestaat sinds de tijd van Napoleon (1792 om precies te zijn). Dat is het geval voor Thieme, dat later fuseerde met Meulenhoff en vele andere educatieve uitgeverijen tot ThiemeMeulenhoff. Maar de noodzaak voor verandering is evident in de sector, aldus CFO Ron Kevenaar. “Grote tech-bedrijven als Apple, Microsoft  en Google willen zich niet voor niets op deze markt storten. Het is een enorme markt die rijp is voor verandering. Wij moeten bedenken hoe we nog waarde kunnen toevoegen in dit nieuwe digitale tijdperk.”

“Traditioneel geldt in het onderwijs ‘one size fits all’”, aldus Kevenaar. “Maar het moet niet gaan om het standaardiseren, maar om het personaliseren van onderwijs: persoonlijke individuele talenten ontplooien. Niet het systeem, maar de leerling moet centraal staan en technologie maakt dat mogelijk. Als je 100 leerlingen hebt kun je op 10.000 manieren je doel bereiken door innovatieve technologieën te combineren in slimme leerontwerpen. De leraar wordt meer coach in plaats dat hij iedere leerling door hetzelfde proces haalt.”

ThiemeMeulenhoff denkt dat de markt van traditionele leermethoden terugloopt. Nieuwe omzetstromen zijn: gepersonaliseerde leermiddelen, Learning design (platform licenties en consultancy) en Internationale expansie (nieuwe markten). De ontwikkelingen zijn voor ThiemeMeulenhoff reden geweest een transformatieproces in te zetten. De uitgever wil de stap maken naar learning design company. “We willen partner worden van het onderwijs in plaats van leverancier van leermiddelen”, aldus Kevenaar. 

“We willen samen met het onderwijs het leren vernieuwen. Dit is lastig, want wij zijn niet de vanzelfsprekende partner voor het onderwijs. We worden gezien als pusher van boeken. En dat klopt, zo is het jarenlang geweest. Dus in geloofwaardigheid hebben we nog stappen te zetten. Maar we zijn al een flink stuk op weg met de transformatie.”

 

Kevenaar toont een YouTube filmpje waarin de deelnemers een beeld krijgen van het nieuwe leren volgens ThiemeMeulenhoff. “Voor ons is de belangrijkste succesfactor lef in vernieuwing”, vervolgt de CFO. “Natuurlijk heb je een visie nodig over waar je heen gaat en daarbij moet je niet denken dat je dit lineair kunt verwezenlijken. We houden alles tegen het licht: doen we dingen nog zoals we ze moeten doen? Zet multidisciplinaire teams bij elkaar en ga co-creëren met elkaar. Daarnaast moet je je als organisatie bekwamen in failing fast and cheap: probeer nieuwe dingen en als het lukt, krijg je meer ruimte en geld.” 

Zijn tip aan de aanwezige controllers is om klein te beginnen. “Geef drie mensen de kans om iets te doen en organiseer inspiratiesessies. Als een concept succesvol is groeit het vanzelf. Begin klein, dat is niet zo bedreigend.”

Kevenaar’s belangrijkste lessen voor CFO’s zijn: ‘Get comfortable being uncomfortable’. Ga door met de richting die je kiest en durf het oude los te laten. Managing duality hoort erbij, stelt hij. “Je hebt je legacy waar je voorlopig nog veel geld mee verdient. Je managet je oude business anders dan je nieuwe business. Ook moet je echt de stap naar buiten maken. Ik spreek veel bestuurders van scholen en andere stakeholders. Ook zit ik veel op social media. Daardoor krijg je andere discussies en kun je je rol als challenging business partner echt waar maken. Uiteindelijk is de vraag ‘doen we de juiste dingen’ belangrijker dan de vraag ‘doen we dingen juist’.” 

Kevenaar geeft de controllers meerdere tips mee naar huis om te werken aan vertrouwen om verandering mogelijk te maken. De belangrijkste succesfactor daarin is ´lef om jezelf te vernieuwen´.

1. Geef ruimte en vertrouwen aan organisatie om te experimenteren (failing fast en cheap)
2. Durf anders te kijken en anders te doen. Omarm diversiteit
3. Geef nieuwe business modellen vorm.
4. Stimuleer versnelling (Agile/Scrum en Lean en THNK!).
5. Leer het managen van ‘duality’.  Wees naar buiten gericht en nieuwsgierig.
6. Houd grip terwijl alle panelen schuiven

Controllers heffen het glas op de businesscase van vertrouwen 

 

Na de keynote gingen de controllers verder met elkaar in gesprek tijdens een goed verzorgde borrel in het Spant! In de wetenschap dat zij elkaar dit jaar nog regelmatig zien op de events van Controllers Netwerk.