In of out of control?

Niettemin hebben zich de laatste jaren geen noemenswaardige problemen voorgedaan bij deze bedrijven. Tegelijkertijd heeft de mondiale financiële sector afgelopen jaar 400 miljard dollar af moeten boeken vanwege oninbare leningen en verborgen risico’s.

De totale marktwaarde van deze ondernemingen is met 3 biljoen dollar gedaald en het einde is waarschijnlijk nog niet in zicht. Met andere woorden: zogenaamd falend risicomanagement bij Nederlandse beursgenoteerde bedrijven heeft niet geleid tot noemenswaardige problemen.

Terwijl een door SOx, Basel 2, centrale banken en rating agencies zwaar gereguleerde sector meer out of control is dan enig andere sector. Wat is hier aan de hand, vragen Kees Cools en Jaap Winter zich af in hun column in het Financieele Dagblad.

Ze stellen dat risicomanagement als doel heeft het voorkomen van onaangename verrassingen. Er zijn strategische risico’s. Die hebben betrekking op effecten van externe factoren op de eigen resultaten. Daarnaast onderkennen ze drie intern bepaalde risico’s: financiële rapportagerisico’s, operationele risico’s (veroorzaakt door niet-financiële interne processen) en zogeheten compliance risico’s.

Het belang van strategische risico’s is de kans en de invloed ervan te onderkennen en te bepalen hoe om te gaan met de gevolgen. De uitdaging bij de drie interne risico’s is ze te beheersen en te voorkomen. Risicomanagement en control zijn gericht op acties van werknemers (input) en op de resultaten van die acties (output).

In beide gevallen zijn de gebruikte instrumenten regelgeving, monitoring, registraties, procesbeschrijvingen, instructies, documentatie en audits. Met andere woorden: control en risicobeheersing zijn primair gericht op systemen en processen en niet op gedrag.

Terwijl uiteindelijk disfunctioneel gedrag, en niet zozeer disfunctionele systemen, onaangename verrassingen veroorzaken. Wel is risicovol gedrag te stimuleren door (belonings)systemen. Financiële instellingen en centrale banken erkennen nu dat forse omzetbonussen een belangrijke oorzaak waren van de financiële crisis.

Bron: Tijdschrift Financieel Management (TFM): Public Update ism Hopstaken & De Haan.