Impact technologie op midden en hogere banen zal snel voelbaar worden

Uit het Future of Jobs report 2016 van het World Economic Forum (WEF) blijkt dat de opkomst van disruptieve technologieën zal leiden tot een sterke afname in administratieve en kantoorbanen. Het onderzoek is gehouden onder 400 HR-directeuren van de grootste wereldwijde werkgevers.

We leven momenteel in de vierde industriële revolutie. De eerste betrof de omschakeling naar stoomkracht, daarna volgde elektriciteit, en toen deed digitalisering zijn intrede. De vierde industriële revolutie betreft een combinatie van technologieën, waaronder robotisering, Big Data, the Internet of Things (IoT) en 3D-printing. “Dit zal grote impact hebben op business modellen en op de arbeidsmarkt”, aldus professor Henk Volberda van de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit die namen het WEF dit onderzoek voor Nederland leidt.
 
Er is al veel geschreven over de impact op de onderkant van de arbeidsmarkt. Die is al sterk voelbaar. Een voorbeeld is een staalbedrijf waar de klant metaal online bestelt en de order vervolgens grotendeels automatisch wordt verwerkt. “Het menselijke ingrepen wordt steeds verder beperkt”, aldus Volberda. “Maar kenniswerkers zijn zeker niet veilig. Ook in midden en hogere banen zullen de gevolgen snel merkbaar worden.”
 
Er zullen ook nieuwe banen ontstaan, denk aan robot onderhoud. Maar het rapport stelt dat er wereldwijd meer banen verdwijnen in het midden en hogere segment dan dat er ontstaan: 2 miljoen nieuwe banen tegen een verlies van 7.1 miljoen banen, waarvan twee derde in kantoor- en administratieve banen. 
 
Impact op banken en zakelijke dienstverlening
Wanneer het gaat om administratieve en kantoor banen wordt momenteel weliswaar groei verwacht, maar dit betreft vooral banen in de ICT. De recente ontslagrondes bij onder meer Rabobank en VIVAT maken duidelijk wat er in het middensegment echt aan de hand is. Bij banken is het al begonnen. Die verwachten zeker 30 tot 35 procent van hun omzet uit nieuwe activiteiten te moeten gaan halen. Ze investeren volop in FinTech en hebben veel minder kantoormensen nodig.
 
Een sector waar de impact van Big Data en slimme algoritmes eveneens groot zal zijn is de accountancy. Volberda: “Maak maar een rondje langs CFO’s, die zeggen het ook: ‘De accountant hebben we niet meer nodig over tien jaar.’ Die processen zijn dan volledig gedigitaliseerd en geautomatiseerd. Er is nog wel een derde partij nodig om vast te stellen of het goed is ingericht, maar dat hoeft geen private onderneming meer te zijn. Dit geldt overigens ook voor notarissen en advocaten.”
___________________________________________________________________________________________________
Wilt u de mogelijkheden van Big Data & Analytics ontdekken? Zoekt u een praktische cursus over Big Data speciaal voor financials? Volg de training Big Data & Analytics en ontvang de tools en inzichten om de kwaliteit van uw rapportages en adviezen te optimaliseren. Meld u direct aan.
___________________________________________________________________________________________________ 
 
De consultancy zal ook niet ontsnappen aan de ontwrichtende gevolgen van technologie. ”Er bestaan al online consultancy diensten en dat zal alleen maar toenemen. Veel analyses kunnen makkelijk automatisch uit de organisatie worden gehaald worden en zijn geen consultants meer voor nodig. Er bestaat niet voor niets een McKinsey Solutions.”
 
Reactie van overheid, bedrijven en de HR-functie
Volgens het Future of Jobs rapport moet de overheid verantwoordelijkheid nemen voor innovatie in het onderwijs en volop inzetten op een sterke arbeid gerelateerde scholing. Bedrijven wordt aangeraden om talentontwikkeling en omscholing te prioriteren en hier een actieve houding in aan te nemen. “Iedereen ziet deze trends, maar de versnelling blijft uit”, aldus Volberda. “HR-managers moeten snel gaan inzetten op omscholing. Dat gebeurt nog onvoldoende. Tot 35 jaar zijn mensen goed opgeleid in Nederland, maar daarna investeren werkgevers nauwelijks meer.” 
 
Terwijl de menselijke factor juist cruciaal zal zijn voor succes in de vierde industriële revolutie. De focus wordt vaak op de technologie gelegd, maar dat is onverstandig volgens de professor Strategisch Management & Innovatie. “Uber is niet zo succesvol vanwege de technologie, maar omdat ze een geweldig business model hebben neergezet. TomTom heeft zijn taxi-app stopgezet, daar lag de focus vooral op de technologie. Investeren in technologie is niet voldoende. Hoe goed adapteren de mensen bij banken die nieuwe FinTech toepassingen? Dat gaat om leiderschap, agilty en organisatievermogen.” 
 
De Vierde Industriële Revolutie blijkt ook een onevenredig grote negatieve impact op de economische vooruitzichten van vrouwen te hebben, met als gevolg dat de genderkloof groter lijkt te worden in plaats van af te nemen. “Daar zal HR beleid op moeten inzetten”, aldus Volberda.
 
Tot slot zal de kenniswerker moeten beseffen dat hij/zij niet meer voor één baas werkt. Continu bijscholen hoort erbij. In 2020 zal gemiddeld meer dan een derde van het verlangde vaardighedenpakket voor de meeste beroepen bestaan uit vaardigheden die vandaag de dag niet als cruciaal voor de baan beschouwd worden. Zo zal het vermogen om te kunnen werken met Big Data van essentieel belang worden en zullen veel banen een hogere mate van cognitieve vaardigheden vereisen. “De vaste bezetting van bedrijven wordt kleiner”, besluit Volberda. “Je moet flexibel zijn en je voortdurend laten bijspijkeren. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt ook bij de kenniswerkers zelf.

Gerelateerde artikelen