Hoe vaart u op uw moreel kompas? (2)

Interessante sprekers, netwerken tijdens de pauzes met de ruim 40 bezoekers en de afsluitende borrel, op Buitenplaats Sparrendaal in Driebergen. Een prachtige locatie voor het FM Forum van 18 september. In deel één gaven psycholoog en auteur Martin Appelo en oud-Dutchbatter Maarten Fagh hun inzichten. Er waren nog twee sprekers, een finance professional en een strafadvocaat.

Pro-actief en transparant

Voormalig CFO van Damen Shipyards, Frank Eggink, legt zijn gehoor tijdens een workshop diverse dilemma’s voor. Als financieel directeur wil je jouw organisatie verder helpen naar een goede integriteitscultuur. Maar waar kies je voor als het er écht op aankomt? “Bij bedrijven en organisaties gaan dingen mis. De wereld is zo transparant geworden dat niets meer kan worden verstopt. Ik weet dat er tientallen strafrechtelijke onderzoeken lopen, waarbij Justitie zaken van tien jaar geleden tegen de morele lat van nu legt.”

“Als CFO ben je ook een beetje risk officer. Risico’s moeten worden geduid en er moet een beheersinstrumentarium tegenover staan. Maar een beetje risico nemen is vaak ook de bron van waardecreatie. Door pro-actief en transparant te zijn, wek je vertrouwen. De compliance officer als politieagent of als hulp? Ik zou die laatste rol adviseren. En: zoek advies, probeer het niet alleen, zorg dat alles goed wordt vastgelegd, gedocumenteerd. Want over tien jaar weet je de details niet meer.”

Regels vs intuïtie

Strafadvocaat Michael Ruperti heeft dagelijks te maken met de te volgen richting van zijn moreel kompas. Een cliënt, verdacht van witwassen, geeft hem een envelop met 5.000 euro als voorschot. Accepteer je dat of niet? “Vijfduizend euro in contanten is de limiet die een advocaat mag aannemen. Ik heb voor de zekerheid één euro teruggegeven…”

In de Pon-zaak, waarbij ambtenaren kortingen op privé auto’s zouden hebben geaccepteerd tijdens de onderhandelingen over miljoenencontracten, hadden militairen en politiemensen de schijn tegen. “Maar schijn telt niet in de advocatuur”, weet Ruperti. “Mijn cliënten werden uiteindelijk vrijgesproken. Moreel was hun niets te verwijten, die kortingen had elke burger gekregen. Waar het voor de rechter om draaide: heb je uitdrukkelijk om korting gevraagd? Dan is dat strafbaar. Was de korting daarentegen regel en werd die aangeboden? Vrijspraak.”

Een moeilijke keuze moest hij vlak voor Prinsjesdag 2016 maken. Een cliënt van hem vertelde dat haar zus was geradicaliseerd en een relatie had met een jihadist. Ze had van die zus gehoord over een op handen zijnde aanslag, die derde dinsdag van september drie jaar geleden. “Als advocaat heb je een zwijgplicht, maar toen mijn cliënt vertelde dat er dat plan was om op Prinsjedag op het publiek te gaan schieten, heb ik – toen zij er zelf niet mee naar buiten durfde vanwege haar familie – een bevriende relatie bij de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst gebeld. Daarop werd de AIVD ingeschakeld. Of en hoe er uiteindelijk is ingegrepen, weet ik niet. Maar het bleef rustig, die Prinsjesdag. Nadat de affaire op de voorpagina van De Telegraaf breed werd uitgemeten, kreeg ik een uitnodiging van de Deken van de Nederlandse Orde van Advocaten. ‘Foute boel, ik had het ambtsgeheim immers geschonden’, dacht ik nog. Maar de Deken vertelde me dat hij die dag op het Binnenhof moest zijn. En bedankte me.”

Tijdens de round table bespraken de 40 gegadigden hun eigen ervaring en uitdaging met het moreel kompas. Bent u er bij op het volgende FM Forum, of de jaarlijkse FM Dag?