Hedgefondsen en hanteerbare risico’s

Hedgefondsen hebben lange tijd in een schemerzone geopereerd. Het debacle rond Long-Term Capital Management heeft niet bepaald geholpen om ze hieruit te halen. De laatste jaren krijgen deze fondsen echter meer aandacht en waardering. Op dit moment heeft de wereldwijde hedgefondsenmarkt een geïnvesteerd vermogen van meer dan duizend miljard dollar.

Hoewel dit vaak wordt gedacht, zijn deze strategieën niet altijd risicovoller dan die van ‘gewone’ beleggingsfondsen. Wat hedgefondsen in de regel wel gemeen hebben, is dat ze niet gereguleerd zijn.

Ze staan dus niet onder toezicht. Hedgefondsen hebben vaak de vorm van partnerships, waarin slechts deel kan worden genomen met een minimuminleg van veelal 100.000 dollar of hoger. Meestal wordt er gebruikgemaakt van externe financieringen om zo een nog hoger rendement op geïnvesteerd vermogen te maken. De investeringen van een hedgefonds worden dan ook vaak gehouden door een bank of broker als zekerheid van de ingenomen onderliggende posities. De meeste hedgefondsen hebben hun domicilie in een jurisdictie waar geen (of minimaal) belasting wordt geheven.

VERPAKKING HELPT
Degenen die een investering in een hedgefonds overwegen, komen in aanraking met een aantal juridische vraagstukken die aandacht verdienen.

De eerste vraag die men zich moet stellen is: Mag ik deze investering doen? Heb ik daarvoor de bevoegdheid? Dit speelt vooral bij grotere financiële instituten die een vaststaand investeringsbeleid hanteren of waarvoor per definitie geldt dat een bepaalde investering niet mag worden gedaan of dat daarvoor kapitaal in stand moet worden gehouden, waardoor de investering niet aantrekkelijk wordt. Soms mag alleen belegd worden in gereguleerde fondsen. Vaak helpt het wanneer in zo’n geval niet het fonds zelf, maar de investment-manager of adviseur onder overheidstoezicht staat. Voor dit soort problemen worden vaak oplossingen bedacht door middel van een specifieke structuur waarin de hedgefondsinvestering wordt ‘verpakt’ in een investering die wel is toegestaan.

Een tweede punt van aandacht is of de aansprakelijkheid, voortvloeiend uit de gedane investering, beperkt is. Dit speelt vooral bij hedgefondsen die de vorm hebben van ‘partnerships’ of ‘unit trusts’. Het risico dat een met vreemd vermogen gefinancierd hedgefonds omvalt, is een stuk groter dan bij een gewoon beleggingsfonds dat met eigen vermogen in aandelen investeert. Ook speelt er een potentieel debiteurenrisico op de broker die de vermogensbestanddelen van het fonds houdt. Bij zogenaamde paraplufondsen (fondsen die zelf in hedgefondsen investeren) moet duidelijk zijn dat het fonds waarin uiteindelijk wordt belegd niet aansprakelijk is voor zijn subfondsen die een andere beleggingsstrategie voeren en dus een geheel ander risicoprofiel hebben.

Tenzij het hedgefonds beursgenoteerd is, verdient het aanbeveling naar de corporate governance te kijken. De directors van het hedgefonds (of de investmentmanager of investment-adviseur) zijn in de regel gelieerd aan het fonds zelf en dus niet onafhankelijk. Er moet van worden uitgegaan dat zij niet altijd het belang van de investeerders zullen dienen wanneer er zich conflicterende belangen voordoen.

BALANS
Als deze stappen genomen zijn, is het zaak dat goed wordt gekeken naar de contractuele bepalingen. Investeringen kunnen meestal per maand of per kwartaal worden teruggedraaid. Deze rechten kunnen door een beslissing van de manager evenwel worden opgeschort. Hier moet zorgvuldig mee worden omgegaan. Hetzelfde geldt voor het recht op informatie. De interne verantwoordingsplicht van de investeerders moet worden afgestemd op de informatie die van het hedgefonds komt. Soms wil een fondsmanager vertrouwelijke informatie met betrekking tot investeringen niet afgeven.

Tot slot verdient het aanbeveling na te gaan of er een mechanisme is om de investment-manager (of adviseur) aan het fonds te binden. En kan de investering teruggetrokken worden indien hij toch verdwijnt? Tenslotte is ook bij een hedgefonds de kwaliteit van een investmentmanager van eminent belang voor het succes van een investering.

Gerrit-Jan Bolderman is advocaat bij Lovells