Grant Thornton: Angst voor Brexit drukt optimisme Europese bedrijven

Het IBR laat zien dat het optimisme onder bedrijven binnen de Europese Unie is gedaald naar 34% in Q1-2016. In Q4-2015 was dit nog 38%. Het huidige percentage is het laagste sinds Q4-2014. Het Verenigd Koninkrijk draagt aanzienlijk bij aan deze daling: hier liep het bedrijfsoptimisme van 73% terug naar 44% – de grootste afname van alle EU-landen in het onderzoek. Het optimisme is echter toegenomen in Italië (van 32% naar 50%) en Duitsland (van 35% naar 38%).

Verwachtingen gedaald

Het onderzoek toont ook aan dat de invloedrijke combinatie van kwetsbare financiële markten, volatiliteit in de olieprijzen, ongerustheid over terroristische aanslagen en politieke onzekerheid, zoals het vooruitzicht dat het Verenigd Koningrijk misschien de EU verlaat en de Amerikaanse verkiezingen ervoor hebben gezorgd dat de meerderheid van de regio’s wereldwijd een daling in hun economische vooruitzichten meldt. De verwachtingen voor de omzet, export en R&D-investeringen zijn ook gedaald.

Brexit

Frank Ponsioen, bestuursvoorzitter van Grant Thornton in Nederland: “Een samenspel van factoren, niet het minst het aankomende referendum over het EU-lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk, veroorzaakt onzekerheid en beïnvloedt het Europese ondernemersvertrouwen. Het optimisme over de vooruitzichten voor de Britse economie is gekelderd door de onzekerheid over de uitkomst van dit referendum. Het lijkt er sterk op dat dit een domino-effect heeft op het Europese vasteland. Maar een potentiële Brexit is niet de enige factor die ondernemingen beïnvloedt. De economische groei in Europa blijft traag en deflatie ligt nog altijd op de loer. Plannen om de verkoopprijzen binnen Europese bedrijven omhoog te stuwen zijn bijna tot stilstand gekomen. Dit laat zien hoezeer bedrijven onder druk staan.’

Omzet

Het IBR laat zien dat het aandeel van de bedrijven in de EU dat verwacht de omzet in de komende 12 maanden te verhogen is gedaald naar 40% in Q1-2016. Dit wordt veroorzaakt door een sterke neergang in het Verenigd Koninkrijk (63% naar 51%), Italië (46% naar 34%) en Griekenland (38% naar 28%). De verwachting dat verkoopprijzen stijgen is afgenomen tot slechts 7% in de EU in Q1. Dit is het laagste waargenomen percentage sinds Grant Thornton in 2010 overschakelde van jaarlijks naar driemaandelijks onderzoek.

Wereldwijd daalde het optimisme van bedrijven naar netto 26% in Q1-2016, het laagste kwartaalcijfer sinds Q4-2012. Dit is een wereldwijde trend, ook in de G7 (gedaald met 7 procentpunt sinds Q4-2012), de EU (gedaald met 4 pp), Noord-Amerika (gedaald met 6pp) en de regio Azië en de Stille Oceaan (gedaald met 10pp).

Investeren

Frank Ponsioen voegt toe: “De angst voor een Brexit lijkt de groei in de Europese economie nu al te drukken. Het is moeilijk te voorspellen wat de exacte gevolgen zijn. Duidelijk is dat een Brexit stemming leidt tot een twee jaar durend proces van heronderhandeling. De ministers van financiën van de G20 die deze week overleggen zullen door de onzekere omstandigheden extra voorzichtig zijn met het overwegen van maatregelen om de economie een impuls te geven. We lopen echter het risico dat we onszelf een wereldwijde neergang aanpraten terwijl dit soort momenten eigenlijk kansen bieden op de lange termijn. De meest dynamische en succesvolste bedrijven laten zich niet afleiden door de ruis van externe factoren waar zij geen invloed op hebben. Zij blijven gericht op hun eigen activiteiten en investeren in mogelijkheden voor toekomstige groei. Bedrijven die nu niet investeren vissen achter het net zodra de algemene omstandigheden verbeteren.’

• Infographic