FM Club Masterclass: Hoe verhoogt u de waarde van uw bedrijf?

De 10e editie van Credit Expo vond gisteren – donderdag 6 november 2014 – plaats in het Nieuwegein Business Centre (NBC). Bezoekers konden op deze beurs kennis maken met meer dan 45 toonaangevende dienstverleners op het gebied van debiteurenbeheer, software, kredietinformatie, elektronisch factureren, kredietverzekering, factoring en outsourcing. Ook kregen bezoekers inzicht in alle mogelijke oplossingen om kredietrisico’s te minimaliseren en inkomende cashflow te versnellen zonder klantrelaties onnodig onder druk te zetten.

Omstreeks 16:00 begon tevens de FM Club, het kennis en netwerkplatform van de financieel manager. Dit was de vijfde editie van 2014. Zoals iedere editie, begon ook dit FM Club Forum met een masterclass. Het thema was ditmaal: ‘waardecreatie’. 

De meeste bedrijven richten zich primair op het behalen van een zo hoog mogelijke omzet en winst. Slechts weinig bedrijven besteden daarbij structureel aandacht aan waardecreatie. Dit terwijl economische waarde de basis vormt van het bestaansrecht van elk bedrijf ter wereld. Hoe zit dat eigenlijk? Er is niemand die dat beter kan uitleggen dan Jan Vis MBA CMC RV, een absolute autoriteit op het gebied van bedrijfswaarderingen. 

‘Omzet en winst zijn boekhoudkundige begrippen’, begint Vis. ‘Boekhouders zijn een eigenaardig volk. Ze tellen allerlei zaken op en af, en komen dan uit op de nettowinst. Wat zegt de nettowinst over de waarde van een onderneming? Helemaal niks. Je zult dat cijfer eerst uit elkaar moeten trekken. Accountants doen wel meer rare dingen. Zo trekken ze op de rechterzijde van de balans geld uit het verleden en geld uit de toekomst bij elkaar op. Dat vind ik knap. Ik kan dat niet. Accountants zijn dan ook geen wetenschappers, maar magiërs. Als je de rekening krijgt, heb je ook wel dat gevoel dat je naar een voorstelling hebt zitten kijken.’ Hier kunnen de bezoekers in de zaal wel om lachen, zelfs de eenzame accountant die zich bij het gezelschap controllers en credit managers heeft gevoegd. 

Het moge duidelijk zijn: accounting heeft met waardecreatie niks te maken. Maar wat wel? Je hebt er in ieder geval mensen voor nodig, geeft Vis aan. ‘Wat zou goud waard zijn in een wereld zonder mensen? Helemaal niks. Waarde zit altijd in de perceptie van de mens. Daarnaast zit waarde nooit in wat u voor iets heeft betaald, maar wat het u gaat opbrengen. Welke opbrengst hebben we het over? Zoals ik al zei: winst is een belabberd begrip. Nee, het gaat om geldstromen. Als credit manager zou ik kijken naar bedrijven met waardecreërend vermogen, en je niet blindstaren op de balans. Ook kun je nadenken over andere betaalmethoden. Waarom doen internetbedrijven het zo goed? Omdat klanten meestal vooruit betalen. Ook Dell doet dat, terwijl ze zelf hun leveranciers pas na 90 dagen betalen. Dat is geen computermaker, maar een geldfabriek.’

Een ander lastig probleem bij waardebepaling is de continuïteit van ondernemingen. Economische waarde omvat alle toekomstige waarde uitgedrukt in een geldbedrag vandaag. Maar je kunt er niet vanuit gaan dat ondernemingen tot in oneindigheid geldstromen blijven genereren. Sterker nog, ieder bedrijf valt op een dag omver. Hoe moet je daar mee omgaan? Vis: ‘Bij het waarderen van bedrijven beschouw ik ondernemingen als project. Een paar jaar gaat het goed en dan komt er een einde aan. Beoordeel het maar op 10-12 jaar en als je dan nog iets krijgt voor de restanten is het mooi meegenomen. Bij waarderen moet je rekening houden met het falen van ondernemingen.’

Het tempo waarmee bedrijfstakken verdwijnen gaat sneller dan ooit. ‘Ik sprak iemand van de Vereniging voor Tandheelkunde en die vertelde me dat ze binnenkort het gebit van jong volwassenen kunnen sealen, wat volledige bescherming biedt. Controle wordt dan nog iets van om de tien jaar en die kan worden afgenomen door een mondhygiëniste. Wat betekent dat voor tandartsen? De echte specialisten kunnen de stap naar kaakchirurg maken, maar voor het middenkader moet wat anders verzonnen worden.’

‘Zo gaat het in veel sectoren’, vervolgt Vis. ‘Waarom zouden banken nog willen betalen voor middenmanagers die alleen maar kunnen leuteren? Die worden weggeautomatiseerd. Als je aan de slag wilt met waardecreatie moet je weten wat er in de wereld gebeurt, en niet in de boekhouding.’ Ook voor de accountants ziet de toekomst er momenteel somber uit. ‘XBRL staat op het punt om definitief door te breken. Daarmee kan de jaarrekening met een druk op de knop uit het boekhoudpakket gehaald worden. Wat doet de accountant dan nog?’   

Vis verwacht niet dat de grote innovaties van de toekomst uit Nederland zullen komen en ook niet uit Europa. ‘Europa is iets van het verleden. Dat betekent niet dat we tot de bedelstaf verheven zullen worden, maar de grote sprongen hebben we gehad. We gaan nu voor stabiliteit. We zitten op een kruispunt. De wereld is ingewikkelder dan ooit tevoren. Dat roept iedereen elk jaar, maar het verschil is dat het tempo hoger dan ooit is komen te liggen. Hoe moet je daar mee omgaan? Denk nog even aan het tandarts voorbeeld, je wilt tot de bovenkant behoren. Middelmatigheid wordt weggeautomatiseerd.’

Voor het waarderen van bedrijven is ‘flexibiliteit’ het toverwoord in dit tijdperk. ‘Want’, concludeert Vis, ‘Als je niet weet wat er komen gaat moet je veel verschillende richtingen op kunnen gaan. Organisaties en mensen die dat vorm kunnen geven, daar kennen we veel waarde aan toe. Zet je dus niet vast, maar zorg dat je als bedrijf en als mens verschillende richtingen op kunt gaan. Dames en heren, ik wens u een waardevolle toekomst toe!’  

Na afloop begaven de deelnemers zich naar de borrelruimte op de beursvloer van de Credit Expo, die net op zijn einde loopt. Nog druk napratend en netwerkend, genieten de bezoekers van een drankje en een snack. Wat heeft de bezoekers gemotiveerd om aan de bijeenkomst deel te nemen?

Een deelnemer die werkzaam is als financieel adviseur in het MKB geeft aan uitgenodigd te zijn door initiator Alex van Groningen omdat hij oud-cursist is van de training Actief in Overnames. ‘Ik begrijp dat op FM Club kleine cursussen worden gegeven over actuele financiële topics, goed om inspiratie op te doen en om te bepalen of het zinvol is de volledige training te volgen. Het thema van deze editie – waardecreatie – sprak me erg aan. Hier houd ik me mee bezig bij het bedrijf waar ik nu werk.’

Een andere bezoeker zit helaas al een jaar zonder werk en hoopt wat interessante netwerkcontacten op te doen. Hij was werkzaam voor een grote bank binnen de afdeling compliance. ‘Door grootschalige reorganisaties is mijn baan komen te vervallen. Veel van m’n collega’s zijn ook op straat komen te staan.’ Volgens de compliance professional valt het niet mee momenteel een baan te vinden binnen de financiële sector in Nederland. ‘Veel banken waar ik met mijn specifieke kennis over wet- en regelgeving een rol kan spelen zijn er niet meer, en buitenlandse banken hebben hier niet hun hoofdkantoor. Ik overweeg een carrièreswitch te maken, want ik moet nog wat jaartjes tot mijn pensioen. Zwemleraar zit ik aan te denken. Het betaalt niet zo goed, maar ik kan tenminste weer aan de bak.’ 

Is de FM Club voor herhaling vatbaar? Een controller van een middelgroot bedrijf komt graag nog eens terug. ‘Ik heb toch weer wat inzichten opgedaan en een paar vakbroeders gesproken. Het is goed om af en toe even achter je bureau vandaan te komen.’

Deze mening wordt gedeeld door André de Waal, expert in High Performance Organisaties die vorig jaar werd geïnterviewd door CFO.nl. Zijn definitie van de High Performance Manager: ‘De High Performance Manager doet buiten de deur inspiratie op en brengt dit in zijn eigen organisatie. Een manier om inspiratie op te doen is vakliteratuur goed bij te houden en seminars te bezoeken. Tegen managers die dat niet doen, zeg ik: ‘jij bent zeker briljant. Je krijgt spontaan ideeën uit het niks. Bij mij gebeurt dat niet.’ Deze managers zijn vooral intern gericht en geen High Performers.’  

15 januari 2015: Nieuwjaarsborrel Making the numbers count

12 maart 2015: The Power of BI

28 mei 2015: Cash- en liquiditeitsmanagement

17 september 2015: Beïnvloeden zonder Macht

3 december 2015: Met Planning in Control