FIU schrikt van omvang en schaal financieel misbruik

Criminelen maken op grote schaal gebruik van schijnbedrijven en katvangers om het financiële stelsel te misbruiken. Achter ogenschijnlijk legale bedrijfsstructuren gaan complexe witwaspraktijken, belastingfraude en zelfs financiering van terrorisme schuil.
Dat is een van de verontrustende inzichten uit het nieuwste jaaroverzicht van de FIU, (Financial Intellingence Unit Nederland). Dit is de instantie waar financiële organisaties, zoals banken, notarissen en accountants, vermoedens van financiële onregelmatigheden moeten melden.
Uit analyses van de meldingen blijkt een grootschalig en georganiseerd misbruik van rechtspersonen. Rechtspersonen, zoals besloten vennootschappen, worden gebruikt voor criminele doeleinden. Bijvoorbeeld om te verhullen wie de werkelijke eigenaar is. Of om bepaalde grondstoffen, bijvoorbeeld voor de productie van drugs, te kunnen aankopen.
Ook kwamen er netwerken van tientallen – en soms nog meer – rechtspersonen in beeld, die puur opgericht leken te zijn om het witwassen te versluieren. Malafide rechtspersonen komen ook nadrukkelijk terug in de analyses op het gebied van terrorismefinanciering.
Derdenbetalingen
Een ander risico dat in het jaaroverzicht wordt uitgelicht zijn derdenbetalingen. Bij dit soort betalingen levert een leverancier goederen of diensten aan een afnemer, en doet een derde partij de betaling. Er kunnen gegronde redenen zijn waarom betalingen via een dergelijke constructie worden uitgevoerd. Denk aan een afnemer gevestigd in een land zonder goed werkend bancair systeem die toch de goederen wil betalen.
Inmiddels is echter duidelijk dat derdenbetalingen aanzienlijke risico’s met zich meebrengen. De daadwerkelijke afnemer en/of de herkomst van de gelden zijn namelijk niet transparant. En dat biedt mogelijkheden voor criminelen om in complexe constructies geld- en goederenstromen te versluieren.
Vastgoed
Een derde risico dat in 2024 herhaaldelijk terug kwam in de analyses van de FIU heeft betrekking op vastgoed. Het gaat hierbij om zowel het gebruik van vastgoed om witwassen mogelijk te maken, als om vastgoed gebruikt om het criminele proces te faciliteren. Denk hierbij aan het huisvesten van slachtoffers van seksuele uitbuiting.
Fraude
Tot slot voerden de FIU opnieuw volop analyses uit op verschillende vormen van fraude, waaronder zorgfraude. Hieruit kwam een beeld naar voren van toenemende complexiteit en verwevenheid met zware criminaliteit.