Finance professional, ontdek de ondernemer in jezelf

Ondernemerschap is niet meer iets van ‘de ondernemer’, maar wordt een steeds belangrijker onderdeel van de uitrusting die werknemers moeten bezitten. Het boek The Founder’s Mentality van Chris Zook en James Allen (lees ook: Founder's Mentality: 9 elementen van een winnende mindset), waarin dit is uitgewerkt, is aanleiding voor het jaarthema ‘embracing entrepreneurship’ dat centraal staat in de verschillende finance communities van Alex van Groningen. Op uitnodiging van FinanceFactor, partner van het Jaarcongres Controlling, zal topondernemer Arko van Brakel controllers helpen de ondernemer in zichzelf te ontdekken, 
 
“Als je goed om je heen kijkt zie je belangrijke trends in de manier waarop we met elkaar werken en leven. Er is baanonzekerheid omdat als gevolg van de snelle technische ontwikkelingen veel banen worden gerobotiseerd. Dat gaat meer banen kosten en meer impact hebben dan wat de Nederlandse textielindustrie en mijnbouw samen overkwam”, stelt Van Brakel. “Veranderingen gaan tegenwoordig zo snel dat je jezelf opnieuw moet kunnen uitvinden en dat vraagt een ondernemende kijk op je leven.”
 
Veranderen in de praktijk
Om te illustreren hoe snel exponentiële veranderingen kunnen gaan noemt Van Brakel het voorbeeld van het met water voldruppelen van voetbalstadion de kuip: “Als je begint met één druppel, en die verdubbelt elke seconde naar twee, vier, acht druppels, lijkt het lang te zullen duren voor het stadion gevuld is. Toch is de Kuip al na 48 seconden vol. Maar: na 47 seconden is hij nog maar halfvol, en op 40 seconden ligt er nog maar een klein plasje water op de bodem.”
 
Exponentieel groeiende bedrijven kunnen dus in zeer korte tijd en bijna vanuit het niets complete markten overhoop halen op het moment dat een bepaalde mate van groei is bereikt. Om hierop in te kunnen spelen en waar mogelijk in voorop te lopen, vraagt een wendbare en ondernemende geest. 

Ondernemerschap, benadrukt Van Brakel, gaat niet alleen om het bedenken van nieuwe ideeën, maar zeker ook op de manier waarop je die in praktijk brengt. “Je moet weten op welke wijze je met je eigen talenten richting kunt geven. Hoe zet je ze effectief in, hoe leer je de juiste keuzes te maken? Vooral in grote organisaties zitten werknemers in een maalstroom van dagelijkse organisatie waardoor ze zichzelf blokkeren in het uitvinden van hun eigen toekomst.”
 
Volgens Van Brakel moeten veel werknemers zich meer opstellen als directeur van hun eigen leven. “Dat geeft je automatisch meer leiderschap, maakt je onafhankelijker en geeft je een voorsprong op het gebied van visie doordat je meer bezig bent met vooruitkijken”, licht Van Brakel toe. “Maar 11 procent van de mensen heeft een duidelijk doel in zijn leven. Mensen zijn heel druk aan het werk voor hun carrière, maar juist als je jezelf de rust en tijd gunt om een richting te kiezen ben je uiteindelijk veel effectiever.”
 
Ondernemende keuzes maken
Uiteraard is niet iedereen een rasondernemer en betekent ondernemen ook dat er altijd relatieve winnaars en verliezers zijn. Past iedereen die ondernemende jas eigenlijk wel, of zijn sommige mensen nu eenmaal leiders en de andere volgers? Van Brakel bekijkt de zaken niet zo zwart-wit: “Wat ik ten eerste zie is dat veel meer mensen in staat zijn om ondernemende keuzes te maken dan ze nu doen. Mensen bevinden zich ergens in het spectrum, maar als je mensen kunt leren anders te kijken, kunnen ze ook andere keuzes maken. Daarnaast zijn er verschillende vormen van ondernemerschap en moet je degene kiezen die bij je past. De oudste vorm van ondernemerschap is vakmanschap. Dat wordt steeds belangrijker. Als het grootste deel van het werk wordt gerobotiseerd blijft vakmanschap, waar menselijke creativiteit bij komt kijken, van toegevoegde waarde. Dat geldt in de financiële sector, maar denk ook aan mensen in de zorg, die gewoon ontzettend goed zijn in het uitoefenen van hun vak.”

Daarnaast is er nog iets anders bijzonder belangrijk bij het ontwikkelen van een ondernemende geest, stelt Van Brakel. “Een ondernemende geest betekent niet dat je gelijk succesvol bent. Als ondernemer moet je ook geluk hebben. Ik had bijvoorbeeld het geluk dat ik op m’n 25ste in een gat in de markt ben gevallen met mijn internetbedrijf. Maar wat wel geldt: mensen die veel proberen hebben uiteindelijk meer geluk dan anderen. Ik heb ook bedrijfsmatige mislukkingen gehad, dat ik weer op nul moest beginnen. Wat ik hiermee wil zeggen is: bij ondernemerszin hoort dat je bewust moet experimenteren. Bij veel bedrijven word je afgerekend op fouten. Iemand als Elon Musk zegt juist: je mag, nee moét fouten maken, maar je wordt ontslagen als je ze niet deelt met je collega’s.”
 
Dat klinkt inspirerend, maar Musk – die zijn grootste fortuin verdiende met PayPal – kan het zich zogezegd financieel veroorloven om fouten te maken, waar dat voor veel bedrijven niet geldt. Dat ziet Van Brakel juist andersom. “Hij heeft juist veel fouten durven maken en dáárdoor kan hij het zich veroorloven. Musk heeft veel geprobeerd en uiteindelijk veel voor elkaar gekregen.”
 
Deze zienswijze is voor menig financiële man of vrouw een lastige werkelijkheid, maar wel noodzakelijk om te omarmen om vooruitgang in hun bedrijven te krijgen. Om hun bijdrage aan de ontwikkeling van een bedrijf maximaal te maken is het volgens Van Brakel een van de grootste uitdagingen om financiële gegevens werkelijk transparant te maken.
 
“Daar hebben veel CFO’s moeite mee. Zelfs als ze dénken dat ze transparant zijn, zijn ze het vaak niet. Dat de gegevens beschikbaar zijn betekent bijvoorbeeld niet dat ze ook voor iedereen vindbaar zijn. Zo’n 80 procent van het personeel kan de cijfers waarschijnlijk niet lezen. Dan ben je uiteindelijk niet werkelijk transparant en daar ligt een belangrijke rol voor financiële mensen. Je moet de cijfers zo presenteren dat iedereen in staat is financiële keuzes te maken, dat iedereen begrijpt wat de parameters zijn en de consequenties van keuzes.”
 
Als cijfers maar goed worden uitgelegd en voorgeschoteld zijn ook mensen zonder financiële achtergrond prima in staat om ingrijpende financiële beslissingen te nemen, maar dan moeten financials wel de brugfunctie tussen finance en business kunnen maken. Ze moeten begrijpen welke informatie helder moet zijn om keuzes te faciliteren, en daarmee zelf actief invloed uitoefenen op de toekomst van een bedrijf. Van Brakel: “Financials moeten beseffen dat zij een belangrijke strategische rol te spelen hebben. Hun rol is echt veel breder dan kosten besparen”.

Arko van Brakel is een ras-ondernemer die gedreven wordt door vernieuwing en innovatie. Zijn missie? Het stimuleren van ondernemerschap en innovatie. Daarnaast is Arko mede oprichter en Chief Inspiration Officer van het Semco Style Institute.