Faillissement nu vaak betere oplossing dan coronasteun

Sinds het begin van de Coronacrisis is het doel van de regering en van de Tweede Kamer om koste wat kost faillissementen te voorkomen. Maar is dat op deze schaal wel de beste oplossing voor de BV Nederland en voor de betrokken bedrijven? Er is al meer dan 50 miljard euro door de overheid uitgegeven via allerlei steunpakketten voor verschillende sectoren en voor verschillende soorten traditionele doelgroepen.

Daarbij is het doel om zoveel mogelijk faillissementen van ondernemingen te voorkomen, sterker nog, daar wordt ook op gestuurd en over gerapporteerd in de pers. Maar is dat wel een prudent uitgangspunt voor het op grote schaal blijven verlenen aan Coronasteun? Wat mij betreft niet. Waarom niet?

1) Omdat het faillissement van een aantal grote en kleine bedrijven inmiddels objectief gezien onafwendbaar is.

In veel gevallen is de schuldenlast van veel bedrijven zo zwaar geworden (bij banken, bij andere kredietverstrekkers en bij verhuurders bv) dat men in acute betalingsproblemen is gekomen en men die schulden objectief gezien nooit meer zal kunnen aflossen.

2) Omdat de structuur van een aantal sectoren zoals de luchtvaart en het toerisme fundamenteel is veranderd en ondernemingen dus ook hun businessmodel en verdienmodel snel drastisch moeten aanpassen om te overleven.

Een voorbeeld: KLM. Een groot gedeelte van de inkomsten van KLM komt uit zakelijk reisverkeer. Onderzoek wijst uit dat die zakelijke klanten (aanzienlijk) minder zullen gaan reizen sinds ze video-conferencing hebben ‘ontdekt’. Een ander onderzoek laat zien dat veel Nederlanders bereid zijn om minder te gaan vliegen vanwege het milieu. En tenslotte wil een aantal regeringen in o.a. Europa het vliegen op korte afstanden onaantrekkelijker maken om zo mensen de trein te laten nemen. Door het verlenen van die enorme bedragen aan steun, worden die noodzakelijke veranderingen niet doorgevoerd, terwijl de oude-normaal economie voor KLM nooit meer terugkomt.

Het is te verwachten dat we nog een lange tijd (zeker nog dit jaar en misschien ook nog wel een gedeelte van volgend jaar) last zullen houden van regelmatige Corona-uitbraken, lockdowns en ingrepen van de overheid binnen en buiten Nederland. Dan is er dus geen sprake meer van dat coronasteun ‘overbruggingssteun’ is, maar bijna permanente bedrijfsfinanciering met belastinggeld. En dat vind ik geen goede zaak.

En tenslotte is het al lang duidelijk dat veel bedrijven alsnog zullen omvallen wanneer de coronasteun ophoudt. Een duidelijker bewijs van een gebrek aan levensvatbaarheid is niet te geven.

Wat dan wel? De realiteit is dat in veel gevallen een (gedeeltelijk) faillissement de beste oplossing is voor een bedrijf. Het voordeel is dat je dan als je het juridische goed geregeld hebt, weer met een schone lei opnieuw kunt beginnen. Het voordeel daarvan is ook dat de overheid dan meer middelen tot haar beschikking heeft om een echte duurzame transitie tot stand te brengen in plaats van koste wat kost de oude-normaal economie overeind te willen houden.

Door Tony de Bree. Hij is auteur van ‘Groeien zonder te groeien. Succesvol ondernemen in de betekeniseconomie‘, ‘Overlevingsstrategie voor startups‘ en ‘De scale-up blueprint‘. Sinds 1997 spot hij succesvol bedrijven als Amazon, Bol, ASML, IKEA en PayPal. Hij is ICT-lid in RvC’s en werkte bij ABN AMRO, als Dragon bij corporate venturing en als global splitsingsmanager KYC.