6 indicatoren waardoor financials een recessie voorspellen in 2023

Accountants en CFO’s voorspellen een Europese recessie in 2023, waar onder andere de oorlog in Oekraïne, hoge energie- en voedselprijzen en de renteverhoging aan ten grondslag liggen.

Dit blijkt uit de cijfers van de Global Economic Conditions Survey (GECS): een wereldwijde enquête van IMA en ACCA onder meer dan 900 accountants die de status van de huidige economische situatie laat zien door de ogen van leidende financiële professionals.

Of deze economische schok van korte of lange duur zal zijn, hangt af van twee factoren: het potentieel om de energieproblemen aan aanbodzijde op te lossen en de verdere ontwikkeling van het fiscale beleid. Het vooruitzicht met betrekking tot energie is vooralsnog onzeker. Europese gasopslagen zijn op dit moment voor meer dan 90 procent van de totale capaciteit gevuld, maar in het geval van een bijzonder strenge winter bestaat er een goede kans dat verplicht rantsoeneren nodig zal zijn.

Omtrent het fiscale beleid bestaat ook veel onzekerheid. De inzet van fiscale steun is over de afgelopen maanden flink opgevoerd. Vooral in Duitsland, waar een fonds van 200 miljard euro (of ongeveer 5% van het BBP) is uitgetrokken om huishoudens en bedrijven te beschermen tegen stijgende kosten. Deze economische steun leid tot het risico dat de ECB het monetaire beleid aanscherpt. Bovendien roept de stijging van de obligatierente vragen op over de snel groeiende staatschuld in West-Europa.

De belangrijkste punten uit het rapport:

1. Vertrouwen: Het wereldwijde vertrouwen in de economie is in Q3 2022 iets gestegen ten opzichte van Q2, maar blijft onder het gemiddelde. Het vertrouwen in West-Europa is echter opnieuw sterk gedaald in Q3, en bereikte een historisch dieptepunt. Dit komt hoogstwaarschijnlijk door de oorlog tussen Rusland en Oekraïne en de stijgende gas- en elektriciteitsprijzen.

2. Orders: Het niveau van de orders is gedaald in Q3 ten opzichte van Q2. West-Europa rapporteerde de op één na grootste afname in orders van alle regio’s.

3. Economisch herstel: Na de sterke daling van het vertrouwen in Q2, vond er dit kwartaal een kleine mondiale verhoging plaats. West-Europa is hierin echter de uitzondering. De oorlog in Oekraïne en de gevolgen daarvan hebben de economische levensvatbaarheid in de regio aangetast, waardoor een recessie in 2023 steeds realistischer lijkt. De macro-economische tegenslagen zorgen bovendien voor groeiende verschillen in het vertrouwen tussen de regio’s: in Noord-Amerika en West-Europa is het vertrouwen laag, terwijl het perspectief in het Midden-Oosten en Zuid-Azië positiever is.

4. Inflatie: De hoge elektriciteits- en voedselprijzen zorgden voor een inflatie van tien procent in september: vijf keer de middellangetermijndoelstelling van de Europese Centrale Bank (ECB). Hierdoor is het reële inkomen nog lager uitgevallen dan verwacht. Hoewel het BBP in Q2 met 0,8 procent is gegroeid door de heropeningseffecten en een – door toerisme veroorzaakte – opleving van de consumptie van huishoudens, wordt verwacht dat deze groei niet zal doorzetten.

5. Operationele kosten: De bezorgdheidsindex is opnieuw gestegen naar een recordniveau. Bijna driekwart van de deelnemers uit bezorgdheid over de toenemende operationele kosten. Bedrijven reageerden hierop door investeringen in operationele kosten en werknemers te verminderen. Het drukken van de operationele kosten is vooral in de afgelopen zes maanden opvallend en kan een rol spelen in de vermindering van orders. In Nederland valt het bezuinigen op personeel als voorbereiding op de verwachte uitdagingen deze winter ook op. Het CBS meldde dat het UWV in september het hoogste aantal ontslagaanvragen binnenkreeg sinds maart 2021.

6. Angst: De twee angstindexen – waarbij de bezorgdheid dat klanten en leveranciers mogelijk failliet gaan wordt gemeten – zijn in Q3 bijna gelijk gebleven aan die in Q2. Beide liggen nog boven het niveau van voor de pandemie, wat een grotere kwetsbaarheid signaleert dan voor Covid.

Volledig rapport: Global Economic Conditions Survey Q3 2022