De winstgevendheidspuzzel: Europese MKB’ers moeten navigeren in economische tegenwind

De productiviteitsgroei in het Nederlandse midden- en kleinbedrijf (mkb) stagneert, wat de concurrentiepositie en winstgevendheid van bedrijven onder druk zet. Dit blijkt uit het jaarbericht ‘Staat van het mkb 2024’ van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap. Voorzitter Jacques van den Broek waarschuwt dat “doorbraken nodig zijn” om het verdienvermogen van de Nederlandse economie te versterken.

• Productiviteitsgroei mkb stagneert, concurrentiepositie onder druk
• Overheid en ondernemers opgeroepen tot actie voor verbetering
• Minister Beljaarts erkent urgentie, pleit voor innovatie
• Europees MKB zoekt nieuwe strategieën
• Technologie en alternatieve financiering: sleutels tot MKB-succes

Hoewel Nederland nog steeds tot de meest productieve economieën ter wereld behoort, groeit de arbeidsproductiviteit in vergelijkbare landen sneller. Het Comité doet voorstellen aan de overheid en ondernemers om de productiviteit te verbeteren, waaronder betere toegang tot financiering en verbeterde dienstverlening voor het mkb. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Minister erkent urgentie

Minister Dirk Beljaarts van Economische Zaken onderschrijft de urgentie van het probleem. Hij benadrukt dat productiviteit cruciaal is voor de concurrentiekracht en het welvaartsniveau van Nederland. Beljaarts moedigt bedrijven aan om te vernieuwen en te digitaliseren om productiever te worden.

Zorgen

Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland, uit zijn zorgen over de lage productiviteitsgroei in combinatie met stijgende kosten. Hij pleit voor vertrouwen, voorspelbaar overheidsbeleid en vereenvoudiging van wet- en regelgeving om ondernemers te ondersteunen bij investeringen in productiviteitsverbetering.

Kleine en middelgrote ondernemingen (MKB) vormen de ruggengraat van de Europese economie, goed voor 99% van alle bedrijven in de Europese Unie en werkgever van ongeveer 100 miljoen mensen. Deze vitale economische motoren staan echter voor aanzienlijke uitdagingen bij het handhaven en verbeteren van hun winstgevendheid in het huidige volatiele economische landschap. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Europees MKB-beeld

Recente gegevens schetsen een gemengd beeld van de winstgevendheid van het MKB in Europa. Hoewel er enkele positieve indicatoren zijn, zoals een netto verbetering van 14% in omzet en 11% in vaste investeringen in 2021, hebben MKB’ers ook aanzienlijke tegenslagen ervaren. Er werden significante verslechteringen waargenomen in arbeidskosten (netto -46%) en andere kosten (netto -72%), wat druk zet op de winstmarges.

Het meest dringende probleem, gerapporteerd door 27% van de EU27 MKB’ers, is de beschikbaarheid van geschoold personeel en ervaren managers, wat direct invloed heeft op de operationele efficiëntie en dus op de winstgevendheid. Dit tekort aan talent is vooral acuut in sectoren die gespecialiseerde vaardigheden en expertise vereisen.

Financieringsuitdagingen en -kansen

Toegang tot financiering blijft een kritieke factor voor de winstgevendheid van het MKB. Het onderzoek van de Europese Centrale Bank benadrukte dat MKB’ers grotere obstakels ondervonden dan grote bedrijven, waarbij 14% financieringsbelemmeringen rapporteerde. Traditionele bankfinanciering, hoewel nog steeds de primaire financieringsbron voor veel MKB’ers, is minder toegankelijk geworden, vooral voor startups en innovatieve bedrijven die flexibelere financieringsopties nodig hebben.

Er zijn echter positieve ontwikkelingen aan de horizon. Verwacht wordt dat de Europese markt voor uitbesteding van financiën en boekhouding (FAO) zal groeien met een CAGR van 8,8% van 2022 tot 2028, en mogelijk €921 miljoen zal bereiken tegen 2025. Deze groei in uitbestedingsdiensten zou MKB’ers kosteneffectieve oplossingen kunnen bieden om hun financieel beheer en uiteindelijk hun winstgevendheid te verbeteren. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Strategieën voor het verbeteren van winstgevendheid

Om de winstgevendheid te verbeteren, zouden Europese CFO’s van MKB’ers de volgende strategieën moeten overwegen:

1. Optimaliseer werkkapitaal: In een economische context gekenmerkt door aanhoudende inflatie en stijgende kosten, is effectief cash- en financieringsbeheer cruciaal. CFO’s moeten zich richten op het implementeren van strategieën om de werkkapitaalbehoeften (WKB) te optimaliseren.

2. Verken alternatieve financiering: Nu traditionele bankfinanciering uitdagender wordt, moeten MKB’ers alternatieve financieringsopties overwegen. De Europese Commissie heeft prioriteit gegeven aan het verbeteren van de toegang tot kapitaalmarkten voor het MKB, en initiatieven zoals de Capital Markets Union (CMU) zijn gericht op het versterken van de risicokapitaalsector.

3. Benut technologie: Vooruitgang in technologie, zoals cloud computing, automatisering en kunstmatige intelligentie, transformeren financiële en boekhoudkundige processen. MKB’ers moeten deze digitale oplossingen omarmen om financiële operaties te stroomlijnen en de efficiëntie te verbeteren.

4. Focus op kostenoptimalisatie: Europese bedrijven zoeken steeds meer naar manieren om kosten te verlagen en de operationele efficiëntie te verbeteren. Het uitbesteden van niet-kernfuncties, waaronder financiën en boekhouding, kan helpen kostenbesparingen te realiseren en schaalvoordelen te benutten.

5. Investeer in talentontwikkeling: Gezien het tekort aan geschoold personeel kan het investeren in training en ontwikkeling van medewerkers MKB’ers helpen de benodigde expertise intern op te bouwen, wat mogelijk de langetermijnkosten verlaagt en de operationele efficiëntie verbetert.

Regionale variaties en kansen

Winstgevendheidsuitdagingen en -kansen variëren in de Europese regio’s. De Noordse landen bijvoorbeeld presenteren een uniek landschap voor MKB’ers. Met de hoogste salarissen voor financiële en boekhoudkundige medewerkers in Europa kunnen Noordse bedrijven aanzienlijke kostenbesparingen realiseren door hun financiële en boekhoudkundige diensten uit te besteden, vooral door offshoring naar ontwikkelingslanden.

Zweden en Denemarken zijn de krachtpatsers van de regio in de financiële en boekhoudkundige markt, maar Finland en Noorwegen tonen ook sterk potentieel. De openheid van de Noordse landen voor uitbesteding en uitstekende Engelse taalvaardigheden maken hen een aantrekkelijke markt voor MKB’ers die hun financiële operaties willen optimaliseren.

 Toekomstperspectief voor MKB-winstgevendheid

De helft van de MKB’ers in de EU27 verwacht de komende twee tot drie jaar een jaarlijkse omzetgroei te ervaren, waarbij 12% substantiële groei verwacht en 55% gematigde groei voorziet. Om te kapitaliseren op deze potentiële groei en de winstgevendheid te verbeteren, pleiten Europese beleidsmakers en bedrijfsleiders voor verschillende belangrijke initiatieven:

1. Vereenvoudiging van de regels voor Europese langetermijninvesteringsfondsen
2. Flexibilisering van de voorwaarden voor beursnotering voor MKB’ers en startups
3. Verbetering van de zichtbaarheid van bedrijven voor investeerders door gecentraliseerde informatie
4. Harmonisatie van insolventieregimes om grensoverschrijdende investeringen aan te moedigen

Deze maatregelen zijn gericht op het creëren van een gunstiger omgeving voor MKB-groei en winstgevendheid, cruciaal voor Europa’s concurrerende en innovatieve vooruitgang.