De waarde van een grootbank als ABN Amro anno 2014

Als je de artikelen in de dagbladen leest, dan zou je bijna denken dat beleggers vooral naar harde cijfers kijken zoals die door een bank als ABN Amro officieel worden gerapporteerd. Waarbij de ontwikkeling van de winst, de ontwikkeling en de hoogte van de baten en de ontwikkeling van het aantal personeelsleden vaak als belangrijke cijfers worden genoemd. 

Nu zijn personeelskosten zeker een belangrijke kostenpost, maar net als bij een voetbalclub als Barcelona gaat het er ook om of mensen met hoge salarissen dat salaris terugverdienen. In de praktijk is een aantal andere factoren even belangrijk of zelfs nog belangrijker. 

Net als bij de waardering van internetbedrijven als Alibaba speelt de waardering van immateriële assets van een financiële dienstverlener als een Nederlandse grootbank een steeds grotere rol. Inclusief de manier waarop de leiding van de organisatie in staat wordt geacht met die immateriële assets meer waarde te creëren voor de aandeelhouders en andere stakeholders dan dat directe of indirecte concurrenten in Nederland of daarbuiten dat doen. 

Terwijl vroeger b.v. het aantal kantoren of een mooi groot eigen hoofdkantoor en ander onroerend goed als een plus werd gezien door beleggers, is dat inmiddels niet meer het geval. Een aantal immateriële assets speelt een steeds belangrijkere rol:

1. Het aantal klanten en de in de toekomst geschatte netto contante waarde van die klanten in termen van total- lifetime-value. De mate van tevredenheid en loyaliteit van de bestaande klanten speelt daar een belangrijke rol bij. 

2. De reputatie van de betrokken organisatie, inclusief de goodwill zoals dat vroeger werd genoemd. Duurzaam bankieren en maatschappelijk verantwoord ondernemen speelt daar voor bepaalde potentiele beleggers een steeds grotere rol bij. 

3. De waarde van de ICT: de software, de hardware en de data. Aangezien een financiële instelling die marktleider wil zijn in het bezit moet zijn van state-of-the-art en flexibele ICT zal de kwaliteit van de ICT een belangrijke rol spelen bij het schatten van de waarde van een bank. Ook weer in termen van potentieel om in de toekomst geld te verdienen. 

4. De kwaliteit van het senior management en vooral van de CEO. 

5. De kwaliteit van en het aantal managers. Vroeger zou een groot aantal managers als iets positief zijn gezien, tegenwoordig boekt men dan onmiddellijk hoge afvloeiingsregelingen in, in combinatie met tijdverlies. 

6. De kennis en de ervaring van de managers en de medewerkers. 

7. De door het bedrijf uitgedragen en uitgevoerde strategie.

Een van de andere belangrijke criteria voor het bepalen van de waarde van een bank als ABN Amro is de strategische offline en online positie die de bank inneemt ten opzichte van bestaande en nieuwe concurrenten. Heeft men een duidelijke onderscheidende waardepropositie ten opzichte van de traditionele concurrenten of niet en hoe is de inschatting over de mate waarin het bedrijf in staat zal zijn zich succesvol staande te houden in de nieuwe wereld van digitaal betalen, beleggen en adviseren? 

Gerapporteerde resultaten uit het verleden kunnen positief lijken omdat men lange tijd drastisch in de kosten heeft gesneden, maar beleggers zijn meer geïnteresseerd in de mogelijkheden om in de toekomst nieuwe inkomstenstromen te genereren uit nieuwe producten en diensten. Ook hierbij speelt ICT dus weer een cruciale rol in combinatie met de kwaliteit van het senior management in vergelijking met de bestaande en nieuwe concurrenten. 

Net als in iedere andere markt, wordt de waarde mede bepaald door welke alternatieven er voor beleggers voorhanden zijn. Binnen Nederland gaat het dan vooral om andere Retail banken aangezien ABN Amro in principe een lokale retail bank is geworden in combinatie met een internationale private bank. Beleggers kunnen echter ook in zuivere private banken beleggen of in grote Europese banken in Duitsland, Frankrijk en b.v. Italië. Banken met een grotere thuismarkt en een groter aantal producten en diensten dat ABN Amro op dit moment kan leveren. En daarnaast kunnen beleggers tegenwoordig via internet relatief gemakkelijk investeren in allerlei buitenlandse financiële instellingen, klein en groot, direct of indirect in start-ups of via crowdfunding en in FinTech bedrijven in Nederland of daarbuiten. 

Bij het vaststellen van de waarde van een traditionele bank als ABN Amro zijn niet alleen financiële indicatoren in de vorm van resultaten uit het verleden van belang, maar veel meer de inschatting van de waarde van immateriële assets en de mate waarin de leiding van de Bank in staat wordt geacht om in de toekomst meer waarde te genereren dan bestaande en nieuwe concurrenten. De geschatte waarde van de klanten en de ICT spelen daar een belangrijke rol bij. 

Sinds de nationalisatie door de overheid eind 2008 is de situatie in de financiële dienstverlening in Nederland, in Europa en vooral in de digitale kenniseconomie fundamenteel veranderd. Er zijn veel alternatieve investeringsmogelijkheden beschikbaar voor kleine en grote beleggers als die op de een of andere manier in financiële dienstverleners willen beleggen. 

Dit zou kunnen betekenen dat de appetijt voor investeren in ABN Amro bij kleine en grote beleggers kleiner is dan wordt verwacht en dat het succes van een (gedeeltelijke) beursgang dus niet bij voorbaat vast staat. Als die beursgang al lukt, dan zal dat tegen een veel lagere prijs gebeuren. En de waarde zal in de toekomst naar alle waarschijnlijkheid niet groter worden.