De ongemakkelijke waarheid over corona: ‘You Ain’t Seen Nothing Yet’

Online en offline worden de discussies tussen groepen mensen steeds heftiger. Inclusief over ‘wie er nu het meest te lijden heeft’ van de corona-maatregelen. De ongemakkelijke realiteit is dat de regering samen met de partijen in de Tweede Kamer en de adviesorganen verantwoordelijk zijn voor die tegenstellingen. Die groeiende financieel-economische tegenstellingen zijn het directe gevolg van de manier waarop coronasteun selectief wordt verleend. En het wordt nog veel erger.

Het demissionair kabinet zet met steun van de meerderheid van de partijen in de Tweede Kamer, oude-normaal adviesorganen als het CPB, de DNB en de Sociaal-Economische Raad (zie column) en oude-normaal zogenaamde ‘topeconomen’ (zie column), mensen in de praktijk tegen elkaar op door bepaalde groepen bedrijven, managers en medewerkers financieel eindeloos gratis te steunen om te overleven en een steeds groter wordende groep te laten stikken. Terwijl ‘we’ wel allemaal meebetalen. Niet dus.

Wat voorbeelden:
Eindeloze steun aan mensen met een vaste baan bij bepaalde groepen bedrijven en sectoren. Gewoon inkomensgarantie zonder maximum en zonder partnertoets. Eindeloze vergoeding voor vaste kosten van bepaalde groepen bedrijven en in bepaalde sectoren zonder te kijken naar of een bedrijf wel levensvatbaar is.

Tot in het absurde toe. Wat voorbeelden: KLM-piloten kregen hun salaris tot 10.000 euro netto per maand doorbetaald en ondernemers met een kledingzaak ontvingen onder druk van de sterke lobby van INretail gigantische bedragen aan overheidssteun vanwege ‘de niet verkochte wintercollecties’ van de winter 2020-2021. Anders ‘werd het een bloedbad’. Ambtenaren krijgen twee procent salarisverhoging en ‘thuiswerkvergoeding’ met terugwerkende kracht.

‘En wij dan?’, verzuchtte ik tegen mijn vrouw die ook ‘levenslang’ bij de overheid heeft. Tegelijkertijd kregen en krijgen zzp’ers, mensen met een uitkering en mensen die hun vaste baan verliezen of verloren geen enkele financiële steun of minimale steun. Een voorbeeld: ik kon als zzp’er, net als 1,5 miljoen andere zelfstandige adviseurs, trainers, coaches, artiesten en ga zo maar door, NOW-steun aanvragen in de eerste ronde bij de gemeente. Die steun was aanvulling tot het bijstandsniveau en belastbaar inkomen voor mij EN voor mijn partner. In de tweede ronde werd er een partnertoets aan toegevoegd en zou ik dus sowieso geen steun meer hebben gekregen. Inmiddels was ik weer uit het rood, dus dat hoefde ook niet meer. Hoe dan?

Ik heb na de eerste ronde snel – net als veel andere veerkrachtige zzp’ers – mijn inkomsten en uitgaven onder de loep genomen. Ik heb drastisch niet-noodzakelijke kosten geschrapt en snel mijn verdienmodel aangepast (terug naar digitaal als hybride ondernemer zoals vanaf 2001). En ik heb altijd gespaard.

En er spelen nog andere dingen mee: ik weet wat het is om in armoede te leven. Dat kwam vaak voor in mijn jeugd en daarom heb ik altijd zelf geld moeten verdienden om bijvoorbeeld een gitaar te kunnen kopen of om op vakantie met Interrail te kunnen gaan. En toen mijn vader in 1975 aan het begin van mijn studie failliet ging met zijn mkb-onderneming heb ik weer alles moeten aanpakken om mijn rekeningen te kunnen betalen. Naast schoonmaakwerk en vakkenvullen deed ik aan gratis digital right-skilling: ik volgde alle gratis ICT-cursussen op het CRI in Leiden die ik maar kon volgen. Vervolgens werd ik daarom bij het Rekenbureau van Sociale Wetenschappen als student-assistent ingehuurd, leerde ik daar e-learning ontwerpen en programmeren en vervolgens werd ik daarom bij de Amro bank aangesteld als programmamanager e-learning. ‘Pivoting your life’ dus.

Toen ik 10 jaar geleden mijn vaste baan bij ABN AMRO achter me liet, moest ik mijn leven omgooien. Zowel persoonlijk als zakelijk. Van vast inkomen naar onzeker inkomen als hybride ondernemer. Dat lukte na enige tijd omdat ik al in 2001 naast mijn vaste baan online geld was gaan verdienen en ik stopte met zinloze corporate opleidingen en trainingen. Ik had niets aan corporate skills als zelfstandig ondernemer.

Wat in verleden gold, geldt nu nog steeds voor ieder van ons. Maar nog veel acuter. De harde realiteit voor zelfstandige ondernemers, mensen zonder vaste baan, zonder machtige achterban en mensen die hun vaste baan verliezen of gaan verliezen, is simpel: overleven doe je niet ‘samen’ in de huidige machtsverhoudingen, maar alleen… En dat kan……als je weet hoe je je leven om moet gooien, dat ook doet en je snel je oude wereld loslaat en opnieuw begint.

Want om met Bachman Turner Overdrive te spreken ‘You Ain’t Seen Nothing Yet’! Het wordt nog veel erger.

Tony de Bree werkte 26 jaar in de financiële dienstverlening, waaronder bij Corporate IT-strategie, corporate venturing, e-commerce & compliance. Hij is digital strategy & change consultant voor corporates, het MKB & ondernemingsraden. Daarnaast is hij online ondernemer, business coach, spreker, gastdocent en auteur van een aantal boeken waaronder ‘Dagboek van een bankier’, ‘De scale-up blueprint‘, ‘Overlevingsstrategie voor startups’ en ‘Groeien zonder te groeien. Succesvol ondernemen in de betekeniseconomie‘