De ongemakkelijk waarheid: de Rabobank en de stikstofcrisis

Volgens de mainstream-media zou de leiding van de Rabobank ‘verantwoordelijkheid erkennen’ voor de stikstofcrisis. ‘Met de kennis van nu zou je in het verleden echt anders handelen’, laat de bank weten. ‘Wij kijken met gemengde gevoelens terug op de jarenlange schaalvergroting. Die is ingezet door de overheid en onderaan de streep gaat het er nu om dat we de boeren helpen aan perspectief en de natuur beschermen”, zegt de woordvoerder van de Rabobank in Trouw (zie het artikel Rabobank erkent aanwakkeren stikstofcrisis).

Alle media namen deze verklaring klakkeloos over en gingen vervolgens over tot de orde van de dag. De vraag is of dit klopt, en wat nog veel belangrijker is: gaan de leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen bij de Rabobank dan nu een strategische en feitelijke koerswijziging op alle niveaus inzetten en zelf als bank echt ‘groen ondernemen’ zoals mevrouw Baarsma het noemt? Als je de interviews met Rabobank influencer en ‘topeconoom’ Barbara Baarsma en haar boek Groene groei leest, (zie het artikel De ongemakkelijke waarheid van groene groei.) en kijkt naar de manier waarop de Rabobank anno 2022 opereert, is het antwoord nee.

De ongemakkelijke waarheid rond de huidige strategie, het businessmodel en het verdienmodel van de Rabobank is, – getuige ook de verhalen van innovatieve en duurzame ondernemers in de landbouw in Groeien zonder te groeien en de ervaringen van een aantal van mijn impact startup– en impact scale-up-klanten – dat:

• De bank doorgaat met het financieren van megastallen, het uitbreiden van bestaande megastallen en blijft inzetten op schaalvergroting.
• De bank kleinschalige biologische landbouw niet of nauwelijks wil financieren (elektrische tractoren bijvoorbeeld).
• De bank de eigen strategie, het eigen business model en vooral het bestaande verdienmodel niet aanpast aan ‘de kennis van nu’.
• De bank duurzame impact startups- en scale- ups sinds het begin van de Coronacrisis het mes op de keel zet, kredieten intrekt, leningen terugvordert en zelfs overgaat tot openbare verkoop onder de marktprijs van hun apparatuur.
• De bank tegen het stikstofbeleid van de regering is omdat daardoor de traditionele ‘groeien-moet’- cashcows van de bank in gevaar komen.
• De bank geen leningen van boeren wil kwijtschelden.
• De bank aandringt op een ‘rechtvaardige’ compensatie van ‘de boeren’ (op kosten van de belastingbetaler) zodat op die manier de leningen van veel boeren bij de Rabobank worden afgelost!
• De miljarden verslindende opkoopregeling van de regering Rutte en de meerderheid in de Tweede Kamer gewoon een stille bail-out is, een stille reddingsoperatie, van en voor de Rabobank. Gewoon #followyourmoney.

Kortom, de Rabobank is niet dé duurzame bank voor de landbouwsector in Nederland en daarbuiten en zal dat ook op deze manier nooit worden. Het is business as usual voor het senior management van Rabobank. Met een niet-duurzame ‘groeien-moet’-strategie die, in tegenstelling tot wat hij zelf zei, in de jaren negentig al is ingezet door toenmalig CEO Herman Wijffels.
En de regering, de politici in de Tweede Kamer en de mainstream-media, waaronder de publieke omroep op radio en tv laten het erbij… op kosten van de belastingbetaler en ten koste van de Zorg, Defensie, fundamentele energiebesparing bij consumenten, zzp’ers en het MKB, armoedebestrijding en andere broodnodige investeringen door de overheid in crisistijd.
Het wordt tijd dat de leden van de economieredacties van de traditionele online en offline media stoppen met papagaaien van woordvoerders van de Rabobank en ‘topeconomen’ als mevrouw Baarsma. En ook eens inhoudelijke kritische vragen gaan stellen in plaats van enkel als spreekbuis te dienen.

Door Tony de Bree. Hij is auteur van ‘Groeien zonder te groeien. Succesvol ondernemen in de betekeniseconomie‘, ‘Overlevingsstrategie voor startups‘ en ‘De scale-up blueprint’. Sinds 1997 spot hij succesvol bedrijven als Amazon, Bol, ASML, IKEA en PayPal. Hij is ICT-lid in RvC’s en werkte bij ABN AMRO, als Dragon bij corporate venturing en als global splitsingsmanager KYC.