De jaarrekening lezen – “Winst is een opvatting”

Mijn mededeelnemers bestonden vooral uit ondernemers die beter wilde leren schakelen met hun accountant of controller, of die bijvoorbeeld overnameplannen hadden. Ook waren er een paar financieel managers en (business) controllers aanwezig die in hun dagelijks werk zo veel op details zaten, dat ze wel eens van grotere afstand naar de jaarrekening wilden leren kijken. Ook is het nuttig om te begrijpen hoe banken kijken naar bijvoorbeeld de werkkapitaalpositie van de onderneming.

Op het programma stonden uiteraard liquiditeit, solvabiliteit en rentabiliteit. Maar eerst moesten we bijgespijkerd worden in individuele, boekhoudkundige journaalposten. Hier moet ik mijn bewondering uitspreken voor de Financials, want ze kunnen echt appels met peren vergelijken. Wat voor business je ook neemt, Financials kunnen alle gebeurtenissen keurig netjes naar balansposten vertalen. Het vereist wat concentratie om deze manier van denken aan te wennen.

We beginnen bij het begrip ‘winst’, een heel subjectief begrip zo blijkt. “Ik heb 417.000 euro winst gemaakt. Is dat goed?”, vroeg docent Richard Take ons. “Dat hangt er maar net van af. Stel ik ben logistiek manager en heb in mijn vrije tijd een adviespraktijken voor supply chain oplossingen opgericht. Als mijn winst daarvan 417.000 euro is, mag ik best tevreden zijn. Als mijn naam Eelco Blok van KPN is heb ik wel wat uit te leggen aan de aandeelhouders.”
___________________________________________________________________________________

Cursus Jaarrekening Lezen
Bent u manager of adviseur en is uw besluitvorming ook gebaseerd op cijfers? En zoekt u kennis over jaarrekeningen lezen? Dan is deze cursus voor u onmisbaar.
___________________________________________________________________________________

In die zin zegt de kasstroom veel meer over de levensvatbaarheid van de onderneming. Wanneer de debiteuren en voorraadposten op de balans heel hoog zijn, zijn dat de eerste risicosignalen. Een bekende uitspraak is dan ook ‘cash is a fact’. De winst kun je iets over vinden. ‘Windowdressing’ is dan ook het volgende onderwerp op de agenda.

Afschrijvingen is een post die zich prima leent voor windowdressing. Stel, je koopt een machine en je gaat die in 10 jaar tijd afschrijven. In de crisis kun je die periode wel wat oprekken, zodat je de winst op peil kunt houden. “Het is vaak de accountant die je hierin adviseert”, stelt Take. Nog een post die zich goed leent voor windowdressing is voorzieningen. Je reserveert jaarlijks bijvoorbeeld 15.000 euro voor groot onderhoud. Vervolgens kun je een meevaller hebben, maar ook een tegenvaller. Het gevolg: een impairment, oftewel afwaardering van een jaarlijks boekwaardeverlies.

“Dit zit veel bedrijven dwars tegenwoordig”, aldus Take. “In de vastgoedsector bijvoorbeeld. Ze dachten Baker & McKenzie te huisvesten en het wordt een tomatenkwekerij. Vastgoed is veel minder waard geworden. Het beste wat je in zo’n geval kunt doen is in één keer schoon schip maken en je hoop naar de toekomst uitspreken. Zo zie je maar weer; financieel management is geen exacte wetenschap.”

Aan het einde van de dag zijn ik en mijn mede-cursisten nog geen accountants (wel moe), maar doorzien wij wel veel beter dan eerst de kunst van het creatief boekhouden. Dus CFO’s en ondernemers, kijk in het vervolg maar uit met windowdressing, want ik pak je!