De 5 belangrijkste valutarisico’s

Het wisselkoerseffect is voor ondernemingen van iedere omvang een bekende kostenpost op de winst- en verliesrekening. Niet zelden betekent dit dat een aantal procenten van de winst wordt ingeleverd en bij grote schommelingen kan het ertoe leiden dat er verlies wordt geboekt. In dit artikel besteden we aandacht aan de 5 belangrijkste soorten risico's die zich voordoen bij internationale transacties.

Door Rob Adrichem
Lees ook de whitepaper over dit onderwerp van Ebury en voorkom dat u de mist in gaat. 
Uit ervaring weten we dat veel organisaties zich niet bewust zijn van de risico’s die ze nemen. Iedere organisatie die activiteiten of vestigingen in het buitenland heeft, krijgt te maken met valutarisico’s. Dit geldt voor particulieren, mkb’s, multinationals, stichtingen, ngo’s en overheidsinstellingen. 
Tenzij het valutarisico voldoende is afgedekt, kunnen de gevolgen voor de verantwoordelijke personen groot zijn: Terwijl het onwaarschijnlijk is dat ze zullen worden beloond als het ongedekte risico winst oplevert, zullen ze vrijwel zeker kritiek krijgen als de organisatie door het ontbreken van een afdekkingsstrategie grote verliezen lijdt. Maar je bewust zijn van een risico is de sleutel tot het vermijden ervan.
Grote risico’s bij het mkb
Bedrijven, stichtingen en ngo’s die transacties doen in buitenlandse en vooral exotische valuta’s, lopen aanzienlijke risico’s wanneer het om grote bedragen gaat. Voor kleine ondernemingen zijn de risico’s vaak nog te overzien en grote organisaties hebben vaak een interne specialist. Het zijn vaak de middelgrote bedrijven die onvoldoende ervaring hebben met valutamarkten, terwijl ze toch een aanzienlijk risico lopen. 
De financieel directeur van middelgrote organisaties heeft vaak al een breed takenpakket waar het beheren van valutarisico’s nog bij komt. Gelukkig kunnen deze met het juiste advies worden vermeden. Hieronder worden de 5 belangrijkste soorten risico besproken. Vervolgens vertellen we u welke vragen u uw valuta-aanbieder moet stellen om te zorgen dat uw valutarisico’s op een effectieve en efficiënte manier worden afgedekt.
Risico 1: Volatiliteit van markten 
Koersschommelingen brengen risico’s met zich mee, maar is een manier om deze te beperken. Iedere organisatie die transacties doet in buitenlandse valuta’s, staat bloot aan de volatiliteit van valutamarkten. Koersen worden beïnvloed door factoren waar u geen controle over hebt. De enige zekerheid is dat de markt zich altijd beweegt. De vraag is: In welke richting en hoeveel?
Financiële crises zoals de ineenstorting van de internetmarkt, de aanslagen op 11 september en de huidige financiële crisis zorgen voor periodes van grote volatiliteit waarna de markt zich weer stabiliseert. Nieuws over belangrijke ontwikkelingen, en het ingrijpen door instanties hebben moeilijk voorspelbare effecten op de volatiliteit.
Macro-economische en politieke factoren 
Hoewel de volatiliteit tijdens de zomer van 2014 historisch laag was, zijn handelaren zich ervan bewust dat dit geen garanties biedt voor stabiliteit in de toekomst. Eind 2014 keerde de volatiliteit dan ook terug door een daling van de olieprijzen en politieke onrust in Griekenland. 
Valuta’s van opkomende markten zullen vooral worden beïnvloed door de geplande renteverhogingen in de VS in 2015. Perioden van relatieve kalmte zijn het ideale moment om deze risico’s af te dekken, aangezien er dan meer tijd is en de kosten lager zijn. 
 
De beste methode hiervoor is het afsluiten van een valutatermijncontract. Dit is in feite een afspraak tussen twee partijen om op een moment in de toekomst tegen een valuta bepaalde prijs te kopen of te verkopen. Daardoor wordt het wisselkoersrisico weggenomen.
Met valutatermijncontracten kan de koers voor een valutatransactie tot drie jaar in de toekomst worden vastgelegd, waardoor transacties voorspelbaarder worden en de negatieve effecten van volatiliteit worden gereduceerd.
Risico 2: Volatiliteit van exotische valuta’s 
Koersfluctuaties van exotische valuta’s zijn moeilijk te voorspellen. Zelfs organisaties die ervaring hebben met één of twee exotische valuta’s, komen vaak voor verrassingen te staan. Politieke onrust, economische crises en natuurrampen kunnen de waarde van een valuta drastisch beïnvloeden.
Omdat er veel vraag naar en aanbod van valuta’s van de grote economieën is, zijn deze relatief liquide. Exotische valuta’s zijn door een beperkte vraag en weinig marktdiepte relatief illiquide. Traditionele banken zijn geneigd om hiervoor een grotere marge in de koers te verrekenen. 
Het geld moet worden verstuurd, maar de transactie moet wel winstgevend blijven. Grote koersschommelingen en liquiditeitsproblemen zijn voor mkb’s die zaken doen in opkomende markten een bekend probleem. Enkele ondernemingen doen in deze landen desondanks succesvol zaken. Welke oplossingen hebben zij gevonden?
Betalen in de lokale valuta
Hun succes is gebaseerd op de samenwerking met een gespecialiseerde partner met uitgebreide kennis van de valutamarkten in kwestie. Er zijn specialisten die meer dan 100 valuta’s aanbieden waaronder een flink aantal exotische. Zij kunnen transacties in exotische valuta’s hedgen waardoor de uiteenlopende risico’s van volatiele markten worden gereduceerd. Importeurs die de koers van een exotische valuta vastleggen in een valutatermijncontract en in die valuta betalen, kunnen ook een betere prijs onderhandelen bij hun leveranciers omdat de leverancier dan geen extra marge hoeft in te bouwen die hem te beschermt tegen een nadelige koers.
Waarom zijn transacties in exotische valuta’s duurder?
De valutamarkt is traditioneel gezien verdeeld in ‘grote’, ‘kleine’ en exotische valuta’s. Grote valuta’s zoals de Amerikaanse dollar, de euro, de yen en het Britse pond worden het meest verhandeld. Kleine valuta’s zoals de Canadese dollar en de Nieuw-Zeelandse dollar, worden minder verhandeld, maar zijn toch vrij stabiel. In exotische valuta’s wordt het minst gehandeld en deze brengen daarom een groter risico en hogere kosten met zich mee. Toch zijn exotische valuta’s populair bij bepaalde speculanten die mits ze de risico’s goed inschatten, veel winst kunnen maken. 
Risico 3: Internationale transacties 
Naast het handelen in valuta’s is er het risico van internationale transacties. Bij grote en kleine valuta’s is dat risico gering dankzij het grote volume aan transacties en de grote liquiditeit. Bij het versturen van exotische valuta’s, zijn de risico’s echter groter.
 
Wat maakt transacties in exotische valuta’s soms zo ingewikkeld?
Het kan gaan om gebrek aan toegang tot de valuta, grote volatiliteit die de transactie bemoeilijkt, juridische belemmeringen of zelfs een gebrek aan institutionele ontwikkeling. Ook door het feit dat er minder in deze valuta’s wordt gehandeld, zijn er minder partijen die transacties in exotische valuta’s aanbieden. De dienstverleners die dit wel doen, hebben vaak geen snelle en betrouwbare procedure en moeten soms op een ad-hoc-basis een route creëren voor de transactie.
 
Groter risico = hogere kosten
Grote banken brengen extra kosten in rekening om deze risico’s bij uw transacties af te dekken. Als uw bank of uw broker weinig of geen ervaring heeft in het betreffende land, betaalt u vanwege hun gebrek aan kennis onnodig meer. 
Het is dus van belang om een valuta-aanbieder te hebben met een ervaren operationeel team. Dit team beschikt meestal over een betrouwbaar netwerk van intermediaire banken dat zorgt dat de betaling aankomt. Daardoor wordt uw risico beperkt en worden uw transacties goedkoper en betrouwbaarder.
Controleer de veiligheid van de transactie
Vraag uw financiële dienstverlener om een bewijs van betaling dat wordt geaccepteerd binnen het lokale clearingsysteem. Controleer uw contract om na te gaan of betalingen die zoek raken de verantwoordelijkheid zijn van uw financiële dienstverlener en niet die van u.
Vergelijk een aantal financiële dienstverleners en ga niet in op verzoeken om exclusiviteit. De meeste aanbieders brengen geen vaste kosten in rekening
Risico 4: Kennis en begrip van de markt 
Het kopen en verzenden van valuta’s brengt voor iedere organisatie praktische risico’s met zich mee. Om deze waar mogelijk te minimaliseren, is kennis van de lokale economie en de huidige ontwikkelingen in het betreffende land essentieel. Maar wisselkoersen worden ook beïnvloed door de wereldeconomie en ontwikkelingen bij belangrijke handelspartners. Deze combinatie van verschillende factoren maakt valutakoersen moeilijk voorspelbaar.
Alleen door een zorgvuldige inschatting van het effect van alle politieke en macro-economische factoren, kunnen valutabewegingen met enige zekerheid worden voorspeld. Verder weten specialisten in de valutamarkten waarop u handelt meer dan wie dan ook over de marktrisico’s in het verleden, het heden en de toekomst. Op basis van zijn/haar ervaring vertelt uw valutaspecialist u waar u op moet letten en kan een scenario voor toekomstige fluctuaties worden opgesteld.
Kies een valuta-aanbieder die uw markt kent 
Hier is het van doorslaggevend belang om de juiste partner te kiezen. Uw valuta-aanbieder moet klaar staan om u te adviseren wanneer veranderingen zich voordoen. In volatiele en illiquide markten is real-time kennis van belang en daarin moet met tijd en middelen worden geïnvesteerd. Uw valutaspecialist zorgt ervoor dat u beschikt over de meest actuele rapporten voor uw markten en neemt contact met u op wanneer zich een belangrijke ontwikkeling voordoet. Marktkennis biedt dus de beste bescherming tegen dit risico.
 
Wat is op korte termijn het grootste risico? 
De afgelopen jaren was het op de valutamarkten gelukkig vrij rustig. De volatiliteit was de laatste tijd zelfs minimaal, maar dat is geen reden voor mkb’s, en ngo’s om valutarisico’s te negeren. Een relatieve kalmte is juist hét moment om de tijd te nemen om valutarisico’s op een gestructureerde manier tegen minimale kosten af te dekken. 
Nadat de grote centrale banken de rente jarenlang op vrijwel 0% hebben gehouden, worden volgend jaar de eerste renteverhogingen van de Bank of England en Federal Reserve verwacht. Dit zal zorgen voor grote onzekerheid. Een dergelijk scenario heeft zich nog niet eerder voorgedaan. Dit is hét moment om uw organisatie tegen een dergelijk risico te beschermen.
Risico 5: Veiligheid
Wie in valuta’s handelt, heeft vaak te maken met risico’s waar geen enkele controle over is. Veiligheid hoort daar echter in geen geval bij. Als u grote sommen geld verzendt naar risicolanden met een onderontwikkelde financiële infrastructuur, dient u zichzelf te beschermen door samen te werken met een geregistreerde broker.
De rol van de AFM
Een financiële dienstverlener die in Nederland valutadiensten aanbiedt, valt onder toezicht van de AFM. Als de dienstverlener valutadiensten aanbiedt die als beleggingsdiensten kunnen worden aangemerkt in de zin van artikel 1:1 van de Wet op het financieel toezicht (Wft), dient deze dienstverlener daartoe een vergunning te hebben. 
Als het om een buitenlandse dienstverlener gaat, zal deze zijn geregistreerd bij een buitenlandse toezichthouder die een vergelijkbare functie vervult. Deze buitenlandse toezichthouder treedt in de plaats van de AFM in haar rol als toezichthouder, hetgeen ertoe leidt dat er geen AFM-vergunning wordt afgegeven. De buitenlandse dienstverlener heeft wel een MiFID-paspoort óf een vrijstelling van de AFM nodig om in Nederland valutadiensten aan te mogen bieden.
Kwaliteit van de dienstverlening
Als u als mkb buitenlandse betalingen of transacties doet, kan een samenwerking met een grote bekende organisatie u een veilig gevoel geven. Toch loopt u het risico dat de kwaliteit van de service die u krijgt niet optimaal is, omdat uw transacties voor een grote dienstverlener relatief weinig betekenen. Kleinere dienstverleners kunnen u daarom soms een completere service bieden, maar dit zijn vaak ook de dienstverleners die minder transparant zijn en minder op veiligheid letten.
In deze scenario’s is het goed om valuta-aanbieders te overwegen met een kantoor in uw eigen land die zijn gespecialiseerd in transacties van kleinere organisaties. Dan hebt u zonder compromis het voordeel van een passend serviceniveau, expertise, en veiligheid.
Vragen voor uw broker
– Hoe concurrerend zijn uw wisselkoersen? 
– Van welke marktinformatie kunt u mij voorzien?
– Wat zijn de marktontwikkelingen op de valutamarkten waarop ik actief ben? 
– Hebt u analisten die gespecialiseerd zijn in de valuta’s waar ik in handel? 
– Hebt u een vergunning of een vrijstelling van de AFM?
– Staan mijn tegoeden op een gescheiden rekening?
Rob Adrichem is country manager van Ebury Nederland. Ebury is een in Amsterdam gevestigde financiële dienstverlener die met geavanceerde, zelf ontwikkelde technologie, kleine en middelgrote bedrijven helpt om internationaal zaken te doen. 

Gerelateerde artikelen