Conversietools voor SEPA: een roetfilter maakt nog geen schone motor…

Stel, je hebt een payment engine die niet aan het SEPA formaat voldoet. Dan kun je conversietools gebruiken, bijvoorbeeld om de oude CLIEOP om te zetten naar het nieuwe XML formaat. Maar daarmee ben je er nog niet…

In dit artikel worden een aantal kanttekeningen geplaatst bij de stortvloed aan conversietools die momenteel worden aangeboden “om klaar te zijn voor SEPA”.

Als je met Google zoekt naar SEPA conversion” krijg je zo’n 5.000.000 resultaten.
Keuze genoeg, een hot item zou je kunnen zeggen.
Een installatie in de eigen infrastructuur, een losse module, een SAAS oplossing of conversie-abonnement, alle varianten komen voor.

Het is ook erg verleidelijk, nu de deadline van februari 2014 nadert. Zelfs uw eigen bank biedt nu conversietools aan: “lever gewoon uw oude formaten aan, en de betalingsopdrachten wordt geconverteerd en verrijkt”.
Hetzelfde geldt voor de terugmelding van de resultaten, die kunnen desgewenst omgezet worden naar het oude dagafschrift formaat.

Maar zoals zoveel hulpmiddelen hebben conversietools hun prijs, in meerdere opzichten. Dit artikel gaat in op deze nadelen:
•    Conversie is niet altijd volledig mogelijk
•    Conversie kost geld
•    Conversie is eindig, en/of op termijn verboden
•    Conversie lost de procesveranderingen niet op
•    Het onderliggende probleem wordt niet aangepakt

Conversie is niet altijd volledig mogelijk (additional data)
Niet alle gegevens die voor een SEPA transactie benodigd zijn kunnen uit de oude aanlevering gedistilleerd worden. Denk aan de volledige BIC/IBAN informatie, en aan de mandaatgegevens bij SDD. Daarvoor zal iets afgesproken en ingeregeld moeten worden, zodat het conversiemechanisme weet hoe de ontbrekende gegevens bijgezocht/gegenereerd moeten worden.
Andersom kan ook: niet alle gegevens uit het oude formaat worden gebruikt in de nieuwe SEPA wereld. Geen wereldschokkende verschillen, maar als die gegevens nu net gebruikt worden in de achterliggende systemen, bijvoorbeeld voor reconciliatie…

Conversie kost geld (vaak op meerdere manieren en momenten)
Het begint met het aanschaffen van het conversietool, en waarschijnlijk zijn er additionele kosten gemoeid met het daadwerkelijk implementeren. Er zal altijd een inspanning nodig zijn om het systeem in te regelen (en soms om het goed af te stemmen op de specifieke situatie).
Tot zover geen verassing, en er zijn ook prijsmodellen rond oplossingen als cloud en SAAS, die voordeliger kunnen uitpakken.

Maar dat is nog niet alles, vrijwel altijd is er een abonnementsvorm van toepassing, en wordt er periodiek betaald op basis van het aantal geconverteerde betalingen. Deze twee groep van kosten blijft, zolang de conversie in gebruik is. Iets om rekening mee te houden.

Conversie is eindig, en/of op termijn verboden
De komende jaren zullen de regels en het productenpalet van SEPA nog veranderen, en het is maar de vraag of alles altijd kan worden opgelost met een conversie vanuit bestaande mechanismen.

Sommige mechanismen zullen geheel verdwijnen, en wellicht komen er heel nieuwe producten binnen SEPA, die op geen enkele wijze refereren aan de oude domestic produkten. Elke verandering betekent een mogelijke impact op de conversie, die onderzocht moet worden.

En dan is er nog de kwestie van de toelaatbaarheid van conversietools, die momenteel min of meer gedoogd worden omdat de deadline in 2014 de hoogste prioriteit heeft. Er kan een moment komen waarop de wetgever (Europese commissie) eist dat de onderliggende systemen -zonder conversietools- SEPA-compliant moeten zijn.

Conversie lost de procesveranderingen niet op
Dit is een belangrijk aspect van conversietools: ze beperken zich tot de technische verandering van bestandsformaten. Maar vooral bij SDD verwerking geldt, dat er ook een aantal procesveranderingen zijn, die niets met de techniek te maken hebben.
Denk bijvoorbeeld aan de verandering in aanlever termijnen, waarbij een SDD opdracht tot aan 5 werkdagen voor de verwerkingsdatum moet worden ingestuurd.
Ik ken geen conversietools die de tijd kunnen terugdraaien zodat een SDD opdracht alsnog op tijd is…

Het onderliggende probleem wordt niet aangepakt
Hier is de analogie met de motor en het roetfilter voor de hand liggend: een roetfilter maakt de motor niet schoon, alleen de uitstoot.

Het doel is natuurlijk om tot komen tot een schone motor: een betalingssysteem dat echt compatible is met de SEPA standaards, en daarmee efficiënt en toekomstvast het betalingsverkeer kan regelen.

Een voorbeeld van “interne vervuiling”:
Door het gebruik van conversietools kunnen alle oude mechanismen en formaten in stand blijven, dus ook het gebruik van het oude vertrouwde Nederlandse 9-cijferig rekeningnummer. In het post-SEPA tijdperk komt er echter ooit een moment waarop het gebruik van IBAN het oude rekeningnummer volledig verdrongen heeft. Door het gebruik van conversietools is de verleiding groot om “binnenin de systemen” het oude 9-cijferige formaat te handhaven.

Het is de vraag of dit toekomstbestendig is, maar het betekent ook dat interne processen (die meer en meer met SEPA formaten benaderd zullen worden) voortdurend een omgekeerde conversie moeten toepassen om intern met de gegevens te kunnen werken.

Conclusie
Conversietools zijn goed bruikbaar, en in sommige gevallen broodnodig om op tijd klaar te zijn. Er is inmiddels voldoende kennis en ervaring om in korte tijd een werkende oplossing neer te zetten waarmee de februari-2014-deadline met vertrouwen tegemoet gezien kan worden.

Men moet zich daarbij goed beseffen dat het een tijdelijke oplossing is, en geen eindpunt. De houding moet zijn: “OK, nu kunnen we gaan werken aan de definitieve oplossing”.

Roetfilter geplaatst, nu werken aan een schone motor!

Danny Kalkhoven
Senior consultant betalingsverkeer bij Devoteam Consulting te Diemen