Compliancy levert bedrijven competitief voordeel op

Compliancy, oftewel het invoeren en naleven van de regels die zijn opgesteld door toezichthouders van bedrijfssectoren, schiet volgens velen te ver door in Nederland en staat daardoor het succes van organisaties in de weg. Deze kritiek is niet afkomstig uit de ‘business’, maar van de compliance officers zelf, die belast zijn met de controle op naleving van de regels, zo blijkt uit recent onderzoek door recruiter Michael Page. 

Begrijpelijke kritiek, vindt Mischa Voogt, Managing Director bij PageGroup, maar er valt voor Nederlandse bedrijven en organisaties nog veel te leren van hun Angelsaksische collega’s, die al een stuk verder zijn op het gebied van regelgeving. Wanneer je compliance op de juiste manier inzet, kan het je zelfs competitief voordeel opleveren.

Nederland heeft op het gebied van compliance een achterstand in te halen op Angelsaksische landen als de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, die als frontrunners worden gezien. In continentaal Europa werden we echter als een van de eersten geconfronteerd met incidenten en de daarop volgende boetes, waardoor we al in een vroeg stadium beseften dat we compliance serieus moesten gaan nemen. Dit besef werd nog aangescherpt door de bankencrisis, die hier fors heeft huisgehouden. 

“Een geluk bij een ongeluk,” stelt Voogt. “Strengere regelgeving was nodig om consumenten beter te beschermen tegen doorgeschoten commercieel gewin van verschillende financiële instellingen en omdat Nederland hier eerder mee begon dan de ons omringende landen, zijn we nu een stuk verder dan de rest van continentaal Europa. Omdat compliancy nu overal een steeds grotere rol gaat spelen, kunnen andere sectoren hier ook hun voordeel mee doen.” 

Toch zijn we nog niet waar we willen zijn, als we de compliance officers zelf mogen geloven: van de door Michael Page ondervraagde professionals werkzaam in compliancy, constateert 96 procent een toegenomen regeldruk binnen de eigen organisatie en vreest maar liefst 78 procent dat deze nieuwe regels hun doel voorbij schieten en een efficiënte bedrijfsvoering in de weg staan. 

“De crisis is weliswaar veroorzaakt door een gebrek aan regelgeving en de meeste mensen zijn het er wel over eens dat er striktere regels nodig waren, maar we moeten natuurlijk wel oppassen dat de naleving van die regels niet een te grote druk op organisaties legt,” zegt Voogt. “Ik wil echter niet pleiten voor een versoepeling van de regels, maar voor een betere verankering van de regels in de zakelijke processen van organisaties. In de Verenigde Staten en Groot-Brittannië heeft men met een nog grotere regeldruk te maken, maar daar heeft men er veel minder last van. Hoe komt dat? Met name doordat men daar de processen efficiënter heeft ingericht. Het naleven van de regels zit daar in het systeem. Het kan dan ook geen kwaad om goed te kijken naar hoe men in deze landen met compliancy omgaat en hiervan te leren.”

Niet alleen de financiële sector heeft te maken met een grotere focus op compliancy. Ook de corporate wereld ziet zich in toenemende mate geconfronteerd met toenemende regelgeving en de soms grote gevolgen van het niet naleven van die regels. Toch is men in de corporate sector vaak nog niet zo ver als in de financiële sector met het implementeren van een goed werkend compliancy-proces. 

Een recent en wrang voorbeeld hiervan werd natuurlijk door Volkswagen geleverd, dat onlangs de wereld schokte met het dieselschandaal. “Helaas zie je maar al te vaak dat het eerst mis moet gaan, voor er adequate actie wordt ondernomen,” zeg Voogt. “Commerciële organisaties doen er goed aan te kijken naar de financiële sector, om dit soort wantoestanden te voorkomen. Verzaken ze op het gebied van compliancy orde op zaken te stellen, dan kan de reputatieschade enorm zijn.” 

Misschien ligt het in de menselijke aard dat we pas handelen als we gedwongen worden tot naleving van de regels met extreem hoge boetes, zoals in de Verenigde Staten, maar het kan ook in ons eigen, commerciële belang zijn om onze compliancy goed te regelen, volgens Voogt. 

“Hier ligt enerzijds een taak voor de compliance officer zelf, die bijvoorbeeld zijn expertise kan inzetten om de business te helpen bij het sneller handelen in twijfelachtige situaties. Het kan bijvoorbeeld lijken alsof een bepaalde lead niet kan worden opgevolgd, omdat de regels het niet toestaan. Misschien ziet de compliance officer op zo’n moment wel een uitweg, omdat hij de regels uitvoeriger bestudeerd heeft. Anderzijds kunnen Nederlandse bedrijven die compliant zijn competitief voordeel hebben wanneer ze bijvoorbeeld zaken doen met Amerikaanse bedrijven. De Amerikaanse wetgeving stelt namelijk ook eisen aan de zakenpartners van Amerikaanse bedrijven. Heb je je compliancy niet op orde, dan kan dat betekenen dat een deal niet doorgaat. Heb je het wel op orde, dan heb je dus automatisch een streepje voor op de concurrentie.”

Bedrijven die nu gaan nadenken over compliancy, kunnen hun voordeel doen met de vorderingen die zijn geboekt binnen de financiële sector. Zo constateert Voogt een verschuiving in de aard van de compliance officer van reactief naar proactief. “Nu is het nog vaak zo bij corporate ondernemingen dat de juridische afdeling wacht tot er een probleem is en er een dossier op tafel komt, maar het wordt steeds belangrijker om in risico’s te denken. Dus om de organisatie in te gaan en te horen waar de risico’s zich bevinden. Er zijn nu nog vaak geen strategieën voor als het mis gaat en men zit gewoon te wachten op een incident. Financiële instellingen zijn hier vaak al verder in en werken veel meer volgens een risk based approach.”

Ook is men er in de financiële sector inmiddels achter dat het loont om verder te kijken dan het simpelweg afdwingen van de regels. Gedragsbeïnvloeding is een minstens zo effectief instrument om voor compliancy te zorgen. Maar liefst 73% van de ondervraagden zegt dan ook dat gedrag en cultuur een van de grootste thema’s binnen de eigen organisatie gaat worden in de komende tijd. 

Voogt: “Een bredere aanpak heeft zijn nut bewezen in de financiële wereld, dus de corporate wereld kan deze les meteen meenemen bij het implementeren van compliancy. We zien bij banken bijvoorbeeld een verschuiving van ‘hard controls’, zoals een waarschuwingslampje wanneer iemand 100.000 euro cash op zijn rekening stort, naar ‘soft controls’, waarbij het veel meer om gedragsverandering en ethiek gaat. Bij kleinere organisaties zal men meer op zoek moeten gaan naar iemand die breed is opgeleid en die zowel de juridische kant als de menselijke kant begrijpt. Wat ze vooral nodig hebben zijn personen met visie. Hoe ga je een cultuurverandering bewerkstelligen binnen een organisatie? Hoe krijg je de mensen mee? Tegelijkertijd moet zo iemand de wensen en de aard van de business begrijpen. Bij grotere organisaties zul je gaan zien dat er meerdere specialisten worden aangenomen, zoals gedragspsychologen en ethisch filosofen, die een aanvulling zijn op de juristen die men al in dienst heeft.”

Dat er een enorme vraag naar gekwalificeerde compliance officers gaat ontstaan is zeker. In vrijwel alle sectoren neemt de regeldruk toe en willen organisaties hier op een succesvolle manier mee omgaan, dan zullen zij hiervoor de juiste specialismen in huis moeten halen. Compliancy zal veel beter moeten worden verankerd in de bedrijfsprocessen, willen we niet dat de regels het vermogen tot handelen van bedrijven in de weg gaan staan. We moeten bovendien verder kijken dan de juridische aspecten van compliancy. Compliance moet onderdeel van onze cultuur worden en daarvoor zijn professionals nodig die weten hoe ze medewerkers achter hun doelen kunnen scharen en hoe ze het gedrag in organisaties kunnen veranderen. We gaan gelukkig de goede kant op volgens Voogt: “Uit ons onderzoek blijkt dat 84% van de ondervraagden zich gesteund voelt door de directie voor de compliance inspanningen. En steeds vaker vraagt zelfs de business om compliance, omdat men steeds beter doorkrijgt dat het ook commercieel voordeel op kan leveren.”