Column Niets nieuws onder de zon

Alle Europese beurzen vertonen een positieve trend, ook onze eigen AEX-index. Natuurlijk, de recordstand van 2000 is nog lang niet bereikt. Maar na een keurig eerste halfjaar (plus 10 procent) doet de index nu pogingen om over de 400 punten te komen.

Ondertussen wagen steeds meer bedrijven de stap naar de beurs. De Amsterdamse beurs heeft met navigatiebedrijf TomTom eindelijk weer een serieuze beursganger.

In het buitenland is het introductiegeweld groter. In Parijs werd onlangs Gaz de France op de beurs geïntroduceerd. Dat leverde de staat een bedrag van 4,5 miljard euro op en Euronext Parijs een beursfonds met een marktwaarde van 26,8 miljard euro.

Ook de fusie- en overnameactiviteit neemt toe. De Nederlandse AEX-index verliest in korte tijd twee beursfondsen: P&O Nedlloyd wordt overgenomen door Maersk en Versatel door Tele2. Aan de koopkant bewegen zich Fortis, dat de Turkse Disbank overnam, KPN (Telfort) en VNU (IMS).

Met name in de financiële sector is de overname-activiteit sterk toegenomen. Maandenlang zijn we getuige geweest van de vergeefse poging van ABN AMRO om het Italiaanse Antonveneta over te nemen.

ABN deed alvast een emissie van 2,5 miljard euro om de overname te kunnen financieren, maar dat geld kan waarschijnlijk terug naar aandeelhouders. ABN kwam niet verder dan de opbouw van een 30-procentsbelang in Antonveneta en op het uiteindelijke bod van 26,50 euro werd slechts 2,88 procent aangemeld. BPI (het oude Pop Lodi) zal naar verwachting als winnaar uit deze strijd komen.

ABN AMRO beklaagt zich – in mijn ogen terecht – over de gesloten Italiaanse markt, de trucs van centrale-bankgouverneur Fazio en het meten met twee maten. Terwijl BPI het belang in Antonveneta verder mocht uitbreiden, moest ABN AMRO beneden de 15-procentsgrens blijven.

Feit is dat het Italiaanse establishment een Italiaanse oplossing wilde. De noodzaak van consolidatie wordt erkend, maar dan eerst consolidatie binnen Italië.

NATIONALISME
Terugkijkend moeten we constateren dat ook in Nederland en Frankrijk op grote schaal voor nationale oplossingen is gekozen. In 1990 fuseerden ABN en Amro en in 1991 Nationale Nederlanden en NMB-Postbank, een combinatie die vlak daarvoor tot stand was gekomen.

Denk maar niet dat buitenlandse banken een serieuze kans kregen om voet op Nederlandse bodem te zetten. In dat perspectief is de opstelling van de Italianen helemaal niet zo bijzonder. Ook zij willen nationale kampioenen die de Europese concurrentie aankunnen.

Bij de oplevende overnameactiviteit worden de kopers steeds enthousiaster. Bij de overname van de Roemeense Banca Commerciala Romana en de Turkse Garantibank staan de kopers in de rij.

Hetzelfde geldt voor het Turkse staalbedrijf Erdemir. Kennelijk zijn de kopers ook bereid dieper in de buidel te tasten. Dat wijst erop dat we de dip van 2000-2001 te boven zijn.

Bedrijven hebben destijds (gedwongen) hun kosten drastisch verlaagd, de winstgevendheid hersteld en de balans opgeschoond. Met de ingehouden winsten kan inmiddels weer aan acquisities worden gedacht. Alleen de beursgenoteerde Nederlandse financials verdienden in 2004 al 15 miljard euro.

Het is plezierig te constateren dat de gang van zaken op de beurzen weer is genormaliseerd. Mét beursintroducties (TomTom en Gaz de France), grote emissies (ABN, Getronics), aandeleninkoop (Shell) en overnames. Ook de nationalistische tendensen zijn niet verdwenen. Het wordt weer net als vroeger.

Peter Paul de Vries is directeur van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB)