Bouwsector op het laagste punt

Innovatieve bouwers kunnen ondanks de slechte marktomstandigheden door efficiëntere werkmethodes en vraaggericht te bouwen toch goed renderen. Het woonakkoord zorgt ervoor dat de nieuwbouw van woningen wederom op achterstand wordt gezet.

Ook in 2013 krimpt de bouwproductie
In de laatste drie maanden van 2012 kromp de bouwproductie maandelijks gemiddeld met bijna 1% ten opzichte van een maand eerder. Hierdoor kwam de krimp voor geheel 2012 uit op 8%. Voor 2013 zijn de vooruitzichten wederom somber. De bouwsector blijft lijden onder de aanhoudende economische tegenwind. Door de overcapaciteit liggen de prijzen onder druk. De malaise op de woningmarkt zorgt ervoor dat de nieuwbouw van woningen daalt. Voor 2013 verwacht ING een productie van 47.000 opgeleverde nieuwbouwwoningen. Overheden houden daarbij de hand op de knip met als gevolg dat ook in 2013 de investeringen in infrastructuur dalen. De recent aangekondigde extra €500 miljoen voor infrastructuur van de regering biedt daarvoor onvoldoende tegenwicht.

Bodem in zicht
Al met al lijkt de bodem wel in zicht. Zo is het ondernemersvertrouwen van aannemers in de eerste maanden van 2013 minder pessimistisch en zijn de orderboeken in deze periode iets beter gevuld. Samen met een aantrekkende economie vanaf de 2de helft van 2013 verwacht ING Economisch Bureau een klein plusje voor de bouwproductie in 2014.

Woonakkoord nadelig voor nieuwbouw
Het woonakkoord maakt renovatie en herstelwerkzaamheden door een tijdelijke verlaging van het btw-tarief 6% goedkoper. De regeling zorgt ervoor dat de koop van een oude bestaande woning en deze (grondig) verbouwen relatief goedkoper wordt ten opzichte van nieuwbouw. Voor de derde maal wordt zo de toch al zwaar getroffen nieuwbouw door overheidsmaatregelen verder op achterstand gezet.

Eerder werden nieuwbouwwoningen al relatief duurder doordat de overdrachtsbelasting werd verlaagd en de btw werd verhoogd naar 21%. De overdrachtsbelasting geldt namelijk alleen voor bestaande woningen en de btw wordt juist weer alleen geheven op nieuwbouw. Het behoud van het puntensysteem voor de maximale huur geeft wel duidelijkheid aan woningcorporaties voor investeringsprogramma’s. De beperkte verlaging van de verhuurderheffing naar € 1,7 miljard noopt veel corporaties toch echter om kritisch naar hun geplande investeringen te kijken

Groei onderhoud door btw-verlaging
De tijdelijke verlaging van de btw op arbeid op onderhoudswerkzaamheden kan in 2013 voor deze deelsector voor een stimulans zorgen. Een soortgelijk effect deed zich bij de vorige btw-verlaging voor in 2011 toen de onderhoudswerkzaamheden in de woningbouw met 3,5% flink groeiden. Dit was de hoogste groei sinds 1994. De onderhoudssector onttrekt zich voor een groot gedeelte sowieso al wel aan de economische tegenwind. Draait de woningmarkt zoals nu niet goed en krijgen huizenverkopers hun huis niet verkocht dan kunnen zij er voor kiezen om te verbouwen om hun woning zo aantrekkelijker te maken voor kopers. Ook kunnen huizenverkopers besluiten toch maar niet te verhuizen en de huidige woning aan te laten passen aan hun actuele woonwensen door bijvoorbeeld een nieuwe keuken, uitbouw en/ of dakkapel te plaatsen. ING Economisch Bureau verwacht dat de onderhoudssector dit jaar dan ook licht groeit. Doordat ook veel werkzaamheden door de tijdelijke belastingmaatregel naar voren gehaald worden, resulteert dit wel in een lichte krimp in 2014.

“De markt is gekanteld van aanbod- naar vraag oriëntatie”, aldus Jan van der Doelen, ING sectormanager Bouw en Vastgoed, “en ook binnen doelgroepen is veel dynamiek in samenstelling. Dit betekent dat bouwondernemers veel flexibeler moeten gaan opereren. Innovatie in product maar ook in het bouwproces zelf kunnen een verschil maken. Een goed voorbeeld hiervan is het effectief toepassen van de BIM (Bouwwerk Informatie Model) methodiek maar ook het inrichten van slimme communicatie met gebruikers of kopers. Juist nu is het voor ondernemers belangrijk om het eigen business model op deze kenmerken te toetsten en zo nodig aan te passen. Overwinnen is telkens kunnen aanpassen.”   

Bron: ING Economisch Bureau